Page 143 - ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

ิ
ชีววทยาพื้นฐาน ม.4 - 137 -

4.3 การล าเลียงสารโดยการสร้างเวสิเคิล

ในกรณีที่สารขนาดใหญ่ เช่น โปรตีน หรือคาร์โบไฮเดรต เป็นต้น เป็นสารที่มีความจ าเป็นต้องล าเลียง
เข้าและออกจากเซลล์ แต่ไม่สารมารถผ่านชั้นไขมันหรือช่องทางโปรตีนตัวพาได้ เซลล์จึงต้องมีวิธีการที่จะจับ

สารเหล่านี้เข้าและออกเซลล์ โดยเยื่อหุ้มเซลล์จะเว้าเข้าไปในไซโทพลาสซึมแล้ว

โอบล้อมสารนั้นไว้ จนกลายเป็นถุงเล็กๆ แล้วถุงนั้นก็จะเคลื่อนที่เข้าสู่ภายในเซลล์

ภาพที่ 4.32 การล าเลียงสารโดยการสร้างเวสิเคิล

การล าเลียงสารโดยการสร้างเวสิเคิล มี 2 ประเภท ได้แก่ เอกโซไซโทซิส (exocytosis) และ เอนโด

ไซโทซิส (endocytosis)
1. เอกโซไซโทซิส (exocytosis) เป็นการล าเลียงสารออกจากเซลล์ เช่น การหลั่งน้ าลาย การ

หลั่งเอนไซม์จากตับอ่อนเพื่อส่งต่อไปยังล าไส้เล็ก เป็นต้น

ภาพที่ 4.33 เอกโซไซโทซิส (exocytosis)
2. เอนโดไซโทซิส (endocytosis) เป็นการล าเลียงสารเข้าสู่เซลล์มีหลายประเภท เช่น

- ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) เป็นการล าเลียงสารขนาดใหญ่ที่ไม่ละลายน้ า โดยส่วนของเยื่อ