Page 46 - Punjab Times April 2019 Baisakhi Special Edition

46
46
46 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, ngq?b, f;vBh, ngq?b 2019
46 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, ngq?b, f;vBh, ngq?b
46 gzikp NkJhw , f;vBh, ngq?b
uhB d/ gqki?eNK Bkb eJh d/ fteN'ohnk
uhB d/ gqki?eNK Bkb eJh d/
uhB d/ gqki?eNK Bkb eJh d/
uhB d/ gqki?eNK Bkb eJh d/SKK KK K
uhB d/ gqki?eNK Bkb eJh d/
fteN'ohnk u bkgsk pu bkgsk p [or i'V/ dh Gkb[or i'V/ dh Gkb
fteN'ohnk
fteN'ohnk u bkgsk p [or i'V/ dh Gkb
fteN'ohnk 'u bkgsk pu bkgsk pz[or i'V/ dh Gkb[or i'V/ dh Gkb
ikoh, gfotko eo foj? gqkoEBk
dh ;[oZfynk B{z ysok L nwohek ikoh, gfotko eo foj? gqkoEBk
dh ;[oZfynk B{z ysok L nwohek
ikoh, gfotko eo foj? gqkoEBk
ikoh, gfotko eo foj? gqkoEBk
ikoh, gfotko eo foj? gqkoEBk
dh ;[oZfynk B{z ysok L nwohek
dh ;[oZfynk B{z ysok L nwohek
dh ;[oZfynk B{z ysok L nwohek
n?woi?A;h eo{ e'fSSK eo fojk j?. 60
;kbk foNkfJov gkfJbN No/to ;kbtkv'
ns/ T[BQK dh gsBh 58 ;kbk i?fezdk
p'jkB B{z nkyoh tko u?oh b/B 'u d/
fynk frnk ;h. wzfBnk ik fojk j? fe
fJj i'Vk S[Zeotko ;t/o/ 9H30 ti/
wkT{AN pc?b' tZb jkJhfezr eoB bJh
fBefbnk ;h ns/ fJ; wro'A T[BQK dk
fe;/ Bkb e'Jh ;zgoe BjhA j'fJnk.
SBhtko B{z i'V/ d/ bkgsk j'D dh ypo
g[b; B{z fdZsh rJh ns/ T[BQK dh eko
ohdvot'fJo No?e B/fVUA fwbh. nZi
fJe tko fco s'A j'o iKu nfXekohnK
tkfSzrNB (fpT{o') d[Bhnk d/ eJh d/SK 'u uhB dk eB?eNhftNh gqki?eN (p/bN
B{z pz[or i'V/ B{z bZGD bJh brkfJnk
n?Av o'v fJBShJ/fNt) T[BQK d/SK bJh nkofEe ;fj:'r xZN ns/ okSNoh ;[oZfynk
frnk j?. fJz;g?eNo nkop[E'B'N B/ fejk
d/ ysok fznkdk j?. fi; ;w/A g/fJfuzr p?bN n?Av o'v ckow dk nk:'iB eo fojk
fe T[BQK B{z bZGD bJh iKu ikoh oj/rh.
j?, T[; ;w/A 's/ nwohek d/ ftd/S wzsoh wkfJe g'AghU B/ fJj rZb ejh j?.
T[BQK dZf;nk fe fJj i'Vk x[zwD-fcoB
phH nkoH nkJhH B{z tB p?bN tB o'v (UH phH UH nkoH) th fejk iKdk j?. uhB
dk ekch S"ehB fojk j? ns/ T[j fgSb/
dk dkntk j? fe nopK vkbo dk fJj gqki?eN J/Shnk, ncohek, uhB ns/ :{og
9 ;kbK s'A wkT{AN pc?b' tZb iKd/ oj/
ftukb/ eB?eNhftNh ns/ ;fj:'r B{z tXkt/rk. g'AghU B/ fusktBh fdzd/ nkfynk fe
jB. i'V/ d/ g[Zso BkEB B/ fejk fe T[j
uhB dk fJj edw nwohek ns/ T[; d/ ;fj:'rhnK bJh ;[oZfynkswe ysok j?.
gqkoEBk eodk j? fe T[; d/ wK-pkg
B?SBb fothT{ fJz;NhfuT{N d/ 2019 nkJhvhnk ;zw/bB 'u b/ye ns/ gZsoeko
fteN'ohnk (fpT{o') nk;Nq/bhnk d/ B{z nk; j? fe T[j ;[oZfyns fwb ikDr/
;[oZfyns fwb ikD . gfotko Bkb pj[s
fou bkoh Bkb rZbpks eod/ j'J/ g'AghU B/ fejk fe T[j dZyDh uhB ;kro 'u fJ; . fzeo:'r j? fe fJj d't/A pz[or
;{p/ fteN'ohnk 'u bkgsk j'J/ pz[or
;ko/ nfXekoh pz[or i'V/ B{z bZGD dh
bJh nZr/ BjhA tZX oj/ jB fe T[BQK B{z B?thr/SB dh nkzkdh ukjhdh j?. d[Bhnk Go
i'V/ B{z bZGD bJh Gkb ikoh j?. T[BQK d/ jkJheoz (bzph :ksok eoB tkb/) 3 e'fSS eo oj/ jB ns/ nk; j? fe T[j
'u pzdorkj pDkT[D fgZS/ T[BQK dk T[d/S uzrk fSgfpbvo pDBk BjhA j?, pbfe
g[Zso BkEB ns/ G?D B/ fejk fe T[BQK fdBK s'A bkgsk jB. fJBQK B{z bZGD bJh fJ; 'u ekw:kp j' ikDr/.
T[; d/ eJh edw ;pzfXs d/SK bJh okSNoh ;[oZfynk Bkb i[V/ jB. T[BQK fejk fe
p?bN n?Av o'v gfjb (phH nkoH nkJhH) Bkb th nfijk jh j?.
fJE'ghnk ijk
fJE'ghnk ijk
fJE'ghnk ijk jkd;k L 2 fwzN dh d/oh ekoB puh fJ; jkd;k L 2 fwzN dh d/oh ekoB puh fJ; y; dh ikBy; dh ikB
fJE'ghnk ijkz jkd;k L 2 fwzN dh d/oh ekoB puh fJ; jkd;k L 2 fwzN dh d/oh ekoB puh fJ; Sy; dh ikBy; dh ikB
fJE'ghnk ijk jkd;k L 2 fwzN dh d/oh ekoB puh fJ; y; dh ikB
don;b, Gkos B/ phH nkoH nkJhH d/ jh fjZ;/ uhB-gkfe;skB nkofEe rfbnko/
(;hH ghH JhH ;hH) B{z b? e/ fuzsk iskJh j? feT[Afe fJj gkfe;skB d/ je{ws tkb/
eSwho s'A j' e/ bzxdk ik fojk j?. fJ; 3 jzko feH whH d/ gqki?eN dk Nhuk uhB d/ g[b; ;N/SB sZe b? rJ/. T[BQ`K B/ w?B{z
ns/ gkfe;skB B{z o/b, ;Ve, gkJhgbkJhB ns/ nkgNheb ckJhpo e/pb B?ZNtoe fto'X eoB bJh BjhA ;r'A GrtkB dk
Bkb i'VDk j?. nwoheh ftd/S wzsoh B/ fejk j? fe d[Bhnk fJ; yso/ B{z b? e/ S[eohnk ndk eoB bJh fejk feT[Afe
ikro{e j' ojh j?. g'AghU B/ fejk fe w?B{z bZrdk j? fe ftS/S o{g s'A J/Shnk ns/ w?A jh fJe'fJe :ksoh ;h i' JhHNhH 302
dZyDh g{oph J/Shnk fJ; yso/ B{z b? e/ ;[u/s j' fojk j? ns/ w?B{z T[whd j? fe ftd/S dh T[vkD ftu ;tko BjhA j' gkfJnk
wzsokb/ fJj :ehBB eoB 'u nfjw G{fwek fBGk ;edk j? fe uhB dk fJBQK ;h. fJj ijkz T[vkD GoB d/ 6 fwzN
rshftXhnK 'u Skwb j'Dk j'o fznkdk w[Sfeb j' ikt/. pknd jh jkd;krq;s j' frnk ;h.''
T[BQK B/ g';N ftu ;theko ehsk
fe T[j fJj ypo ;[D e/ j?okB ofj rJ/
w[eZdfwnK dk c?;bk
w[eZdfwnK dk c?;bk ;B. jtkJh nZv/ d/ nfXekohnK B/
w[eZdfwnK dk c?;bk
w[eZdfwnK dk c?;bk
w[eZdfwnK dk c?;bk
dZf;nk fe T[j T[; e'b'A g[ZSfrZS eoBk
ukj[zd/ jB feT[Afe T[jh fJe'fJe :ksoh
;[DkJ/rk o'p'N iZi
;[DkJ/rk o'p'N iZi jB fi; B/ T[; T[vkD bJh fNeN p[Ze
;[DkJ/rk o'p'N iZi
;[DkJ/rk o'p'N iZi
;[DkJ/rk o'p'N iZi
eotkJh ;h go T[; ftu ;tko BjhA ;h.
wkto'g'b'; B/ fejk,''T[BQK B/ dZf;nk fe
T[j w?B{z w/oh gSkD dk eqk;-u?Ze eoB
s'A gfjbK ikD BjhA ;h d/ ;ed/ feT[Afe
w?A T[; ijkz ftu ;tko BjhA ;h.''
few i'Ar Bkw dh jZfsnk wkwb/ 'u
J/EBi (fpT{o') nkws"o 's/ b/N j'D T[; dh cbkJhN S[ZN rJh ns/ T[; dh fJe wfjbk d'S w[es
tkb/ ftnesh B{z Sofwzdrh dk ;kjwDk ikB pu rJh. fgUAr:Kr (fpT{o') T[Zsoh e'ohnk
eoBk g?Adk j?. go ed/-ed/ b/N j'D n?AN'fB; wkto'g'b'; B/ c/;p[Ze 's/ d/ B/sk few i'Ar T[B d/ wso/J/ Gok
Bkb ikB th pu ;edh j?. rqh; d/ ofjD 'w/ok bZeh v/n' Bkw dh fJe g';N ftu few i'Ar Bkw dh jZfsnk wkwb/ dh
tkb/ n?AN'fB; wkto'g'b'; th nfij/ jh fejk,''w?A go/SkB j' frnk ;h feT[Afe ;[DtkJh uZb ojh j?. fJ; wkwb/ ftu
fJe y[Sfe;ws fJB;kB jB, fiBQK dh fe;/ B/ th ;w/A 's/ r/N sZe gj[zuD ftu j[D wb/Shnk d/ iZi B/ fJe wfjbk B{z
ikB f;oc fJ; bJh pu rJh feT[Afe w/oh wdd BjhA ;h ehsh.'' g';N ftu d'S w[es eo fdZsk. iZi B/ ;hsh J/
T[j f;oc 2 fwzN jh b/N j'J/ ;B. n;b T[BQK B/ nkgDh fNeN dh s;tho th S/ Snkj (Siti 1isyah) B{z d'S w[es
ftu T[BQK B/ fJE'ghnB J/nobkJhBz d/ no ehsh j?. J/EBi ;wkuko J/iz;h eo fdZsk feT[Afe fJ;srk;k gZy B/ T[;
p'fJzr 737 ftu ;tko j'Dk ;h. w[skpe r?o-bkGekoh ;zrmB fto[ZX dkfJo w[eZdwk tkg; b? fbnk.
fJE'ghnk dh okiXkBh ndh; npkpk fJzNoB?SBb ;"fbv t/;N n?;';hJ/SB d/ jkbKfe w[eZdwk tkg; b?D dk e'Jh
s'A B?o'ph bJh T[vkD GoB d/ s[ozs pknd gqXkB wkto'g'b'; ;z:[es okSNo ekoB BjhA dZf;nk frnk j?.
(fpT{o') d[Bhnk 'u ndkbsh e/;K dh frDsh j"bh-j"bh tXdh ik ojh j?, fi; fJE'ghnB J/nobkJhBz dk fJe ijkz tksktoD gq'rokw dh ;kbkBk ;Gk ftu d'S w[es j'D d/ s[ozs pknd J/
Bkb w[;hps 'u c;/ ftnesh dhnK w[SebK xND dh pikJ/ j'o tX rJhnK jB.
n?stko ;t/o/ jkd;krq;s j' frnk ;h. fjZ;k b?D bJh B?o'ph ikD tkb/ ;B. Snkj ndkbs ftu'A pkjo fBebh. T[BQK
fJ;/ rZb tZb fXnkB fdzfdnk :{ogh d/S;N'Bhnk 'u d[Bhnk dk gfjbk o'p'N iZi
fJ; jkd;/ ftu ijkz ftu ;tko 149 go T[j ftdkfJrh dotkzk pzd j'D d/ B/ Gkt[e j[zfdnK gZsoekoK B{z dZf;nk
fsnko ehsk ik fojk j?, i' iZi dh G{fwek fBGkT[Ad/ j'J/ S'N/ ndkbsh wkwb/ s/zh :ksohnK ;w/s ukbe db d/ 8 w?ApoK 2 fwzN pknd T[ZE/ gj[zu/ ns/ ijkz ftu fe T[BQK B{z fJ; pko/ ftu ;'wtko ;t/o/
Bkb fBgNkT[D 'u wdd eo/rk. fog'oN w[skpe o'p'N iZi brGr ;kY/ 5 bZy o[gJ/ dh w"s j' rJh. fJ; ijkz dk 150tK ;tko BjhA j' gkJ/. gsk uZfbnk fe j[D T[j d'S w[es j?.
se d/ e/;K dh ;[DtkJh eo/rk sK i' d{i/ iZi cqh j' e/ tZv/ e/;K B{z jZb eo ;eD. :ksoh y[Sfe;ws :{BkBh Sy; ;h i' T[BQK B/ pknd dh fJe T[vkD fNeN phs/ ;kb fJe iZi B/ fejk ;h fe J/
fJzM ezw eo/rk o'p'N iZi
f;oc 2 fwzN dh d/oh Bkb gj[zuD ekoB p[Ze eotk bJh go fco jtkJh nZv/ d/ Snkj ns/ thnsBkw d/ SZeh v'B Eh
o'p'N iZi 'u gqh-gq'rokwv nbr'fodw; fJz;Nkb ehs/ rJ/ jB. fcbjkb N?;fNzr
ijkz ftu ;tko BjhA j' gkfJnk. eowukohnK B/ T[BQK B{z T[vkD GoB s'A j[nKr ns/ T[Zsoh e'ohnk d/ uko bkgsk
d"okB T[; B{z No/fBzr fdZsh ik ojh j?. fJBQK d'tK sZEK d/ nkXko 's/ o'p'N iZi :ksoh dk efjDk j? fe T[j T[vkD bJh o'e fdZsk. wkto'g'b'; B/ nkgDh g';N b'eK fto[ZX jZfsnk d/ wkwb/ ftu b'VhAd/
ekB{zBh d;skt/zK dk ftSb/SD eofdnK c?;bk ;[DkJ/rk. o'p'N iZi dh N?;fNzr d' fwzN dh d/oh Bkb gj[zfunk, fi; ekoB ftu fejk,''nfXekoh w?B{z jtkJh nZv/ ;p{s jB.
wJh se uZb/rh, fi; s'A pknd fJ; d/ Bshi/ d[Bhnk d/ ;kjwD/ S'n ehs/ ikDr/
.
oks ftZu jh feT[A uwed/ jB i[rB{z
oks ftZu jh feT[A uwed/ jB i[rB{z
oks ftZu jh feT[A uwed/ jB i[rB{z
oks ftZu jh feT[A uwed/ jB i[rB{z
oks ftZu jh feT[A uwed/ jB i[rB{z
c?;fbnK B{z wzfBnk ikt/rk t?fbv
o'p'N iZi tb'A S'N/ e/;K B{z jZb eoB s'A pknd ndkbs e'b ;wK s/ t;hfbnK
d'tK dh piu j't/rh, fi; Bkb tZv/ wkwfbnK B{z xZN ;w/A 'u jZb eoB 'u wdd
fwb/rh. o'p'N iZi tb'A ;[DkJ/ rJ/ c?;fbnK B{z ekB{zBh gqfefonk sfjs t?fbv s[;hA eJh tko fgzvK ftu oks d/ i[rB{z B{z uwed/ j'J/ t/fynk
wzfBnk ikt/rk go fJ; tb'A ;[DkJ/ rJ/ c?;b/ fybkc wB[Zyh iZi e'oN 'u nghb j't/rk . don;b fJBQK d/ uweD d/ fgZS/ T[BQK dk gqw[Zy T[d/S
ehsh ik ;edh j?. nkgD/ ;kEh B{z nkeofSs eoBk nkgD/ nkg bJh ykDk bZGDk
ni/ ehsh ik ojh j? N?f;Nzr j[zdk j?.
o'p'N iZi B{z b? e/ fcbjkb N?f;Nzr uZb ojh j?. fJ; B{z ed'A s'A ezw 's/ bkfJnk ;{soK d/ w[skpe ;kb 1667 ftZu i[rB{z dh sbkS ftfrnkBh
ikt/rk, fJ; dh e'Jh ikDekoh BjhA fwbh. dZ; d/JhJ/ fe ;N'Bhnk 'u f;oc 14 bZy okpoN pk:b B/ ehsh ;h. gfjbK fJj wzfBnk iKdk ;h fe fJBQK
Bkrfoe jB. fJ; d/ pkti{d seBhe d/ wkwb/ 'u fJj d/S d[Bhnk 's'A tZy d/ ;oho ftZu ck;c'o; j[zdk j?, fi;d/ ekoB fJj uwed/ jB, go
;'ufdnK ekch fte;s j' fojk j?. d/S d/ uhc nkch;o UN t/b;por B/ nwoheh fJNbh d/ ftfrnkBhnK B/ f;ZX ehsk fe fJj fbT[f;c/o/; BK d/
fBT{z t?Zp;kJhN o[ired B{z dZf;nk fe n;hA ukj[zd/ jK fe o'p'N iZi B{z b? e/ gq'NhB dh tiQk Bkb uwed/ jB .
;oeko B{z fizBk fznkdk j' ;e/, buehbk otZJhnk ngBkT[Dk ukjhdk j?. dZ; fdU fe fJj oks ftZu jh uwed/ jB . fJ;d/ Bkb jh
dZ; d/JhJ/ fe t/b;por d/ ;thvB dh @mea :{Bhtof;Nh s'A ni/ nkoNhchShnb fJj gsb/ ns/ 2 yzG tkb/ j[zd/ jB. fJj izrbK d/ nzdo o[ZyK dh
fJzN?bhi?A; 's/ nkXkos `hH4H dh gVQkJh g{oh ehsh j?. T[BQK dk efjDk j? fe eowukoK Skb ftZu nkgD/ nKv/ fdzd/ jB. fznkdk gqekS Bkb uweD
dh b'V g?D 's/ J/HnkJhH J/izN ;kvh ekch wdd eo ;edk j?. tkb/ i[rB{z t?;NfJzvhi ns/ dZyD nwohek ftZu gkJ/ iKd/ jB.