Page 27 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ปลาย

17

จึงมีพระนามขึ้นตนวา พระบาทสมเด็จ เชน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลท 5)
ี่
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9)

ดังนั้นคําวา “พระมหากษัตริยของไทย” อาจมีคําเรียกที่แตกตางกันตามประเพณีนิยม
ิ
หรือธรรมเนียมที่เคยปฏิบัติสืบตอกันมา เชน เรียกวา พระราชา เจามหาชีวต เจาฟา เจาแผนดิน
พอเมือง พระเจาแผนดิน พระเจาอยูหัว หรือในหลวง ฯลฯ และพระมหากษัตริยเปนไดดวยการสืบ

ํ
สันตติวงศ หรือโดยการยึดอานาจจากพระมหากษัตริยพระองคเดิมแลวปราบดาภิเษกตนเองขึ้น

ั
เปนพระมหากษัตริย ทั้งนี้ ในการสืบสันตติวงศตอกนมาโดยเชื้อพระวงศ เรียกวา พระราชวงศ เมอ
ื่

็

ื่
สิ้นสุดการสืบทอดโดยเชื้อพระวงศ ดวยเหตุอนใดกตาม พระมหากษัตริยพระองคใหม จะเปนตน

พระราชวงศใหมหรือเปนผูสถาปนาพระราชวงศ
พระมหากษัตริยไทยกับรัฐธรรมนูญ
ในอดีตพระมหากษัตริยทรงเปนเจาของชีวิตและเจาแผนดิน กลาวคือ ทรงพระบรม
เดชานุภาพเปนลนพน โดยหลักแลวจะโปรดเกลาฯ ใหผูใดสิ้นชีวิตก็ยอมกระทําได และทรงเปนเจาชีวิต
ั่
ื่
ี
ื่
ี่
ของทดินตลอดทวราชอาณาจักร แตเมอภายหลังมการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมอวันท 24
ี่
ิ
มิถุนายน พ.ศ. 2475 ระบบการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธราชยเปนระบอบประชาธปไตย
ิ





ซึ่งมพระมหากษัตริยทรงเปนประมข ทาใหพระราชสถานะของพระมหากษัตริยไดเปลี่ยนแปลง
ี
ํ
ุ
ี
ี่



ไปดวยคือ ทรงเปลี่ยนฐานะเปนพระมหากษัตริยในระบอบประชาธิปไตยทมรัฐธรรมนูญเปน
กฎหมายแมบทในการใชพระราชอํานาจทั้งปวง
พระราชสถานะและพระราชอํานาจของพระมหากษัตริย 

รูปแบบของการปกครองในระบอบประชาธปไตย ไดกาหนดไวในรัฐธรรมนูญไทย
ํ
ิ
ทุกฉบับอันเปนกฎหมายแมบทสูงสุดในการปกครองประเทศ จะตองกลาวถึงสถาบนพระมหากษัตริย 
ั
ไวในรัฐธรรมนูญ เพราะรูปแบบประมุขของประเทศไทย คือ พระมหากษัตริยที่สืบเนื่องกันมาอยาง


ยาวนาน ตามประเพณีการปกครองไทยในระบอบประชาธปไตยอันมพระมหากษัตริยเปนประมข

ุ
ิ
ี
และตามรัฐธรรมนูญพระมหากษัตริยจะมีพระราชสถานะและตําแหนงหนาที่ตาง ๆ มี 2 ประการ คือ
1) พระราชสถานะและพระราชอํานาจของพระมหากษัตริยที่บัญญัติไวในรัฐธรรมนูญ

เปนการกลาวถึงพระมหากษัตริยตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแตละฉบบ เชน พระมหากษัตริย 
ั
ั
เปนองคพระประมุข หรือพระมหากษัตริยเปนอัครศาสนูปถัมภก รวมทั้งทรงดํารงตําแหนงจอมทพไทย
ดังปรากฎในพระราชบญญัติธรรมนูญการปกครองแผนดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475
ั
(พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกลาเจาอยูหัว) หมวด 2 กษัตริย มาตรา 3

กลาววา “กษัตริยเปนประมุขสูงสุดของประเทศ พระราชบัญญัติก็ดี คําวินิจฉัยของศาลก็ดี การอน ๆ
ื่
ซึ่งจะมีบางกฎหมายระบุไวโดยเฉพาะก็ดี จะตองกระทําในนามของกษัตริย” และรัฐธรรมนูญแหง

ิ
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 (สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สยามินทราธราช