Page 38 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 38
38
4.5 สร้างโรงเรือนในที่ดินโดยมีเงื่อนไข กล่าวคือ ถ้าผู้เป็นเจ้าของที่ดินโดยมีเงื่อนไข
สร้างโรงเรือนในที่ดินนั้น และภายหลังที่ดินตกเป็นของบุคคลอื่นตามเงื่อนไขบังคับหลังสำเร็จแล้วย่อม
ทำให้นำเรื่องลาภมิควรได้มาใช้ เช่น สัญญาขายฝาก ผู้ซื้อฝากปลูกสร้างโรงเรือนแล้วเป็นเจ้าของ แต่
เมื่อผู้ขายฝากมาไถ่ก็ต้องชำระราคาที่เพมขึ้นให้ผู้ซื้อฝากเท่าที่ผู้ขายฝากได้ลาภงอกจากการมีโรงเรือน
ิ่
หรือนายวิชัยตกลงยกที่ดินให้แก่นายวิชิต โดยมีเงื่อนไขว่าถ้านายวิชิตสอบบรรจุเป็นข้าราชการไม่ได้ให้
ที่ดินแปลงนั้นกลับมาเป็นของนายวิชัย แต่ในระหว่างที่นิติกรรมยังไม่สิ้นผล นายวิชิตได้สร้างบ้านใน
ที่ดินแปลงนั้น ดังนี้แล้วถ้านายวิชิตสอบบรรจุข้าราชการไม่ได้ บ้านหลังนั้นย่อมเป็นส่วนควบของที่ดิน
เป็นของนายวิชัย ซึ่งกฎหมายให้นำบทบัญญัติว่าด้วยลาภมิควรได้มาใช้บังคับ ได้แก่ มาตรา 406
มาตรา 413 และมาตรา 414 โดยบุคคลที่ได้ที่ดินคืนไปต้องชดใช้ค่าโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างให้แก่
ผู้สร้าง
4.6 สิ่งปลูกสร้าง ต้นไม้ หรือธัญชาติ กฎหมายกำหนดให้นำบทบัญญัติมาตรา 1310
มาตรา 1311 และมาตรา 1313 ใช้บังคับกับการก่อสร้างใดๆ ซึ่งติดที่ดิน เช่น สะพาน อนุสาวรีย์ หอ
ื่
นาฬิกา และใช้กับการเพาะปลูกต้นไม้หรือธัญชาติด้วยโดยอนุโลม แต่ถ้าเป็นข้าวหรือธัญชาติอย่างอน
ั
อนจะเก็บเกี่ยวรวงผลได้คราวหนึ่งหรือหลายคราวต่อปี เจ้าของที่ดินต้องยอมให้บุคคลผู้กระทำการ
โดยสุจริต หรือผู้เป็นเจ้าของที่ดินโดยมีเงื่อนไขซึ่งได้เพาะปลูกลงไว้นั้นคงครองที่ดินจนกว่าจะเสร็จการ
เก็บเกยวโดยใช้เงินคำนวณตามเกณฑ์ค่าเช่าที่ดินนั้น หรือเจ้าของที่ดินจะเข้าครอบครองในทันทีโดยใช้
ี่
ค่าทดแทนให้แก่อีกฝ่ายหนึ่งก็ได้
4.7 การใช้สัมภาระผู้อนสร้างโรงเรือน สิ่งก่อสร้างหรือปลูกต้นไม้ในที่ดินตนเอง
ื่
ื่
กล่าวคือ บุคคลใดสร้างโรงเรือน หรือทำการก่อสร้างอย่างอนซึ่งติดที่ดิน หรือเพาะปลูกต้นไม้หรือธัญ
ชาติในที่ดินของตนด้วยสัมภาระของผู้อื่น ผลทางกฎหมายกำหนดให้บุคคลนั้นเป็นเจ้าของสัมภาระแต่
ต้องใช้ค่าสัมภาระ แต่บทบัญญัติมาตรา 1315 นี้ไม่ยกเว้นความรับผิดทางอาญา กล่าวคือถ้าไปขโมย
้
่
เอาสัมภาระของผู้อนมาปลูกสร้างในที่ดินของตนเอง จะอางว่ากฎหมายแพงรับรองว่าให้ผู้สร้างเป็น
ื่
เจ้าของสัมภาระที่นำมาปลูกสร้างไม่ได้ และยังต้องรับผิดทางอาญาฐานลักทรัพย์ตามประมวล
กฎหมายอาญา มาตรา 334 เพราะแพงกับอาญาเป็นคนละเรื่องกันเป็นคนละกรรมกัน ขโมยผิด
่
กฎหมายอาญาต้องคืนทรัพย์สินนั้น แต่เมื่อเอาของมาปลูกสร้างในที่ดินของตนไม่ต้องคืนของแต่ต้องใช้
เงิน
