Page 35 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต

35

คำพพากษาศาลฎีกาที่ 114/2499 ซื้อโรงเรือนโดยทำสัญญาซื้อขายที่อำเภอ และมี
ิ
ข้อตกลงว่าผู้ซื้อจะรื้อไปภายใน 3 วัน เป็นการขายสังหาริมทรัพย์ กรรมสิทธิ์ผ่านมือไปยังผู้ซื้อโดย

สมบูรณ์แล้วมิใช่เปลี่ยนมือเมื่อรื้อถอน ผู้ซื้อไม่ยอมรื้อถอนตามข้อตกลง กลับยอมให้ผู้ขายเช่าเรือน
ื้
ี
ต่อไปอีก 10 ปี ถือว่าผู้ซื้อไม่มสิทธิเหนือพนดินในอันที่จะมีสิทธิเป็นเจ้าของโรงเรือนนั้น เพราะมิได้จด
ทะเบียนการได้มาตามมาตรา 1299 วรรคแรก เรือนจึงเป็นส่วนควบของที่ดิน หากมีผู้ซื้อที่ดินที่ปลูก

เรือนจากเจ้าของคนเดิมโดยสุจริต เสียค่าตอบแทนและจดทะเบียนนิติกรรมดังกล่าวแล้ว ผู้ซื้อย่อมได้

กรรมสิทธิ์ในโรงเรือนด้วย

4. การได้มาซึ่งกรรมสิทธิ์โดยหลักส่วนควบ

การได้กรรมสิทธิ์โดยหลักส่วนควบ มีบัญญัติไว้ตั้งแต่มาตรา 1308 ถึงมาตรา 1317

แบ่งเป็น 2 กรณี ดังนี้ ส่วนควบในอสังหาริมทรัพย์ที่เกิดขึ้นธรรมชาติและโดยการปลูกสร้าง และส่วน

ควบในสังหาริมทรัพย์ คือ การเอาทรัพย์ของหลายคนมารวมกัน ผลในทางกฎหมายทำให้ทราบว่า

บุคคลใดเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์และจะต้องเสียค่าตอบแทนหรือไม่เพียงใด ซึ่งจะได้กล่าวถึงการได้มาซึ่ง

กรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์ ดังต่อไปนี้

4.1 ที่งอกริมตลิ่ง กล่าวคือ ที่ดินแปลงใดเกิดที่งอกริมตลิ่ง ที่งอกย่อมเป็นทรัพย์สิน

ของเจ้าของที่ดินแปลงนั้น ทั้งที่ดินที่เป็นของรัฐหรือเอกชนที่มีโฉนดหรือสิทธิครอบครองก็ตาม

สามารถที่จะเกิดเป็นที่งอกริมตลิ่งได้ ลักษณะของที่งอกจะต้องงอกไปจากตลิ่งและเวลาน้ำขึ้น

ตามปกติน้ำจะท่วมไม่ถง และต้องเป็นการงอกที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่การนำดินมาถมลงไปในทาง
ึ
ิ
น้ำซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ดินนั้นย่อมมใช่ที่งอกริมตลิ่ง หากที่งอกริมน้ำถูกน้ำเซาะหายไป
ิ
หมด แต่ไปเกิดที่งอกจากที่ดินฝั่งตรงข้าม เช่นนี้เจ้าของเดิมอางกรรมสิทธิ์ไม่ได้ หากแต่ต้องพจารณา
้
ก่อนว่าที่งอกใหม่ติดกับที่ดินแปลงใด ถ้าที่ดินเดิมมีกรรมสิทธิ์ที่งอกก็มีกรรมสิทธิ์ ถ้าที่ดินเดิมมีเพยง
ี
สิทธิครอบครอง ที่งอกก็มีสิทธิครอบครอง ซึ่งจะมีผลในเรื่องการแย่งการครอบครองว่าต้องแย่ง 10 ปี

หรือเจ้าของเดิมต้องฟ้องเอาคืนภายใน 1 ปี

ิ
ิ
คำพพากษาศาลฎีกาที่ 2885/2535 ที่พพาทเป็นที่งอกริมตลิ่งจากที่ดินมีโฉนด
ของนาย ล. โจทก์ได้ครอบครองที่พพาทไว้โดยความสงบ และโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ
ิ
ิ
ติดต่อกันมาเกินกว่า 10 ปี โจทก์จึงได้กรรมสิทธิ์ในที่พพาทโดยการครอบครองตามประมวลกฎหมาย
แพงและพาณิชย์ มาตรา 1382 ต่อมานาย ล. ได้ขายที่ดินตามโฉนดดังกล่าวให้จำเลย ก่อนจำเลยจะ
่
ซื้อที่ดินจำเลยได้ทำการตรวจสอบแนวเขตที่ดินและได้สอบถามโจทก์ว่าที่พพาทเป็นของใครด้วย
ิ