Page 70 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต

70

จะใช้บุคคลสิทธิหรือบังคับตามสัญญาที่ตกลงกัน เช่น สิทธิการเช่ารถยนต์จะไม่นำหลักการครอบครอง
รถยนต์มาใช้ แต่จะใช้หลักว่าใครทำสัญญาก่อน ผู้นั้นย่อมมีสิทธิดีกว่า เป็นต้น ตามบทบัญญัตินี้ใครมี

สิทธิดีกว่ากันนั้น ให้พิจารณาจากการครอบครองว่าใครครอบครองอยู่ย่อมมีสิทธิดีกว่า และต้องได้การ
ครอบครองมาโดยมีค่าตอบแทนและโดยสุจริตด้วย เช่น นายศิลาเป็นเจ้าของรถยนต์ 1 คัน ได้ตกลง

ั
ี
ขายให้นายปฐพแล้ว แต่ยังไม่ทันได้ส่งมอบ นายศิลาก็นำรถยนต์ไปขายให้แก่นายอคนีและได้ส่งมอบ
ี
รถยนต์คันนั้นให้นายอคนีครอบครองอยู่ ดังนี้ ระหว่างนายปฐพและนายอคนีใครมีกรรมสิทธิ์ใน
ั
ั
ิ
ั
รถยนต์ดีกว่ากัน กรณีนี้พจารณาตามมาตรา 1303 แล้วกรรมสิทธิ์ในรถยนต์ย่อมเป็นของนายอคนี
้
ส่วนนายปฐพใช้สิทธิตามสัญญาฟองนายศิลาผู้ขายเพอเรียกค่าเสียหายตามสัญญาซื้อขายในฐานะ
ี
ื่
บุคคลสิทธิเท่านั้น มาตรา 1303 นี้จึงเป็นบทบัญญัติที่ยกเว้นหลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน แม้
ผู้ขายไม่มีสิทธิก็ยังทำให้ผู้ซื้อได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินตามบทกฎหมายนี้

แต่อย่างไรก็ตามมาตรานี้ มีข้อยกเว้นที่ไมสามารถนำไปใช้บังคับได้ ในกรณีต่อไปนี้
่
ิ
1. กรณีการได้มาซึ่งสังหาริมทรัพย์ชนิดพเศษตามที่ระบุไว้ในมาตรา 1302 ได้แก่ เรือมี
ระวางตั้งแต่ห้าตันขึ้นไป แพ และสัตว์พาหนะ เพราะสังหาริมทรัพย์ดังกล่าวมีทะเบียนและอยู่ภายใต้

บังคับมาตรา 1299 ที่ต้องทำตามแบบของกฎหมาย

2. กรณีการได้มาซึ่งทรัพย์สินหาย กล่าวคือ เจ้าของสังหาริมทรัพย์ทำทรัพย์สินหายแล้วมี

ผู้เอาไปขาย ซึ่งผู้ซื้อโดยสุจริตและครอบครองทรัพย์อยู่ ย่อมไม่มีสิทธิดีกว่าเจ้าของเดิม เพราะเจ้า

ของเดิมยังมิได้สละกรรมสิทธิ์ จึงต้องเป็นไปตามหลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน เว้นแต่การซื้อใน

ท้องตลาดหรือซื้อจากพอค้า หรือซื้อจากการขายทอดตลาด ซึ่งต้องบังคับตามเงื่อนไขของบทบัญญัติ
่
แห่งมาตรา 1330 และมาตรา 1332 (มานิตย์ จุมปา. 2551 : 164)

3. กรณีการได้ซึ่งทรัพย์สินโดยการกระทำความผิด เช่น ความผิดฐานลักทรัพย์ ยักยอก

ทรัพย์ เป็นต้น ซึ่งหากมีคนลักทรัพย์ไปแล้วเอาไปขายต่อ ผู้ซื้อแม้สุจริตไม่ทราบว่าเป็นทรัพย์ที่ถูกลัก

้
มาและเสียค่าตอบแทน ก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ โดยจะอางว่าได้สิทธิตามมาตรา 1303 นี้ไม่ได้ จึงต้องเป็นไป
ตามหลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน (มานิตย์ จุมปา. 2551 : 164-165)

4. กรณีตามหลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน กล่าวคือ ถ้าผู้โอนให้ไม่มีสิทธิแล้ว แม้ผู้

ครอบครองจะครอบครองอยู่ ก็ไม่มีสิทธิดีกว่าผู้ได้รับทรัพย์มาจากผู้มีสิทธิ แต่มิได้ครอบครองทรัพย์สิน

นั้น (มานิตย์ จุมปา. 2551 : 165) เช่น นายเพลิงซื้อนาฬิกาจากนายศิลา โดยนายศิลายังไม่ได้ส่ง

ั
มอบนาฬิกาให้นายเพลิง แต่ปรากฏว่านายพายุได้หยิบเอานาฬิกาเรือนนั้นไปขายให้กับนายอคนีและ