Page 72 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต

72

ื่
เพาะปลูกสิ่งอนนอกจากโรงเรือน มาตรา 1314 และการปลูกสร้างโรงเรือนในที่ดินของตนโดยใช้
สัมภาระผู้อื่นมาตรา 1315

1.2 ส่วนควบในสังหาริมทรัพย์ คือ การเอาทรัพย์ของหลายคนมารวมกัน มาตรา
1316 และเอาสัมภาระของผู้อื่นสร้างสรรค์ด้วยแรงของตนเอง มาตรา 1317

การได้กรรมสิทธิ์โดยหลักส่วนควบนี้ แม้เจ้าของทรัพย์ประธานเป็นเจ้าของส่วนควบ

แต่อาจต้องเสียค่าตอบแทนด้วย

2. การได้มาโดยการเข้าถือเอาสังหาริมทรัพย์ที่ไม่มีเจ้าของ

อสังหาริมทรัพย์ต้องมีเจ้าของเสมอ เช่น ที่ดินถ้าไม่มีผู้ใดถือสิทธิเป็นเจ้าของกย่อมเป็น
็
ื่
ของแผ่นดิน ส่วนอสังหาริมทรัพย์อนที่ติดกับที่ดินย่อมเป็นส่วนควบของที่ดินตกเป็นสิทธิของผู้เป็น
ิ
เจ้าของที่ดินนั้น แต่สังหาริมทรัพย์อาจไม่มีเจ้าของก็ได้ เช่น สัตว์ป่าที่อยู่เป็นอสระ หรือทรัพย์สินที่
เจ้าของสละกรรมสิทธิ์เลิกครอบครองแล้ว การได้มาซึ่งกรรมสิทธิ์ในสังหาริมทรัพย์นี้กระทำได้โดยการ

เข้าถือเอา ดังที่บัญญัติไว้ตั้งแต่มาตรา 1318 ถึงมาตรา 1322 (บัญญัติ สุชีวะ. 2540 : 147) ดังนี้

2.1 การเข้าถือเอาสังหาริมทรัพย์ที่ไม่มีเจ้าของ กล่าวคือ บุคคลอาจได้มาซึ่งกรรมสิทธิ์

ในสังหาริมทรัพย์ที่ไม่มีเจ้าของโดยเข้าถือเอา เว้นแต่การเข้าถือเอานั้นต้องห้ามตามกฎหมายหรือฝ่า

ฝืนสิทธิของบุคคลอนที่จะเข้าถือเอาสังหาริมทรัพย์นั้น หากผู้ใดเข้าถือเอาสังหาริมทรัพย์ที่ไม่มีเจ้าของ
ื่
ย่อมได้กรรมสิทธิ์ทันที ไม่ว่าสังหาริมทรัพย์นั้นเคยมีเจ้าของแต่ได้แสดงเจตนาสละกรรมสิทธิ์ตาม

มาตรา 1319 หรือสังหาริมทรัพย์นั้นไม่เคยมีเจ้าของมาก่อนเลย เช่น เป็นสัตว์ป่าที่อยู่อย่างอิสระ เช่น

นก หนู ปู ปลา กิ้งก่า ตามมาตรา 1320 บุคคลที่เข้าถือเอาสังหาริมทรัพย์ด้วยการใช้อำนาจเข้าหวง

กันโดยมีเจตนาเป็นเจ้าของ เช่น เอาเบ็ดไปตกปลา ปลาที่ติดเบ็ดถือว่าเข้าถือเอาแล้ว หรือหนูที่ติดกับ

ดักถือว่าเข้าถือเอาแล้ว แต่กรณีการได้รับสัมปทานเก็บรังนกยังไม่เป็นการเข้าถือเอา เมื่อยังไม่ได้เข้า

ถือเอาจึงไม่ถอว่าผู้รับสัมปทานเป็นเจ้าของรังนกที่อยู่บนหน้าผา จนกว่าจะเก็บลงมาแล้ว แต่อย่างไรก็
ื
ตามแม้ว่าจะเป็นสังหาริมทรัพย์ที่ไม่มีเจ้าของก็ไม่สามารถเข้าถือเอาได้หากมีกฎหมายบัญญัติห้าม

เอาไว้หรือฝ่าฝืนสิทธิผู้อน เช่น เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ของป่าหวงห้าม สัตว์ป่าที่คนแรกทำให้บาดเจ็บ
ื่
แล้วกำลังติดตามสัตว์นั้น แม้ตกในที่ดินของผู้อื่น แต่คนแรกมีสิทธิดีกว่าตามมาตรา 1322 เป็นต้น

2.2 การเลิกการครอบครองด้วยเจตนาสละกรรมสิทธิ์ ในกรณีสังหาริมทรัพย์นั้นเคยมี

เจ้าของอยู่แล้ว แต่หากเจ้าของเลิกการครอบครองด้วยเจตนาสละกรรมสิทธิ์ กฎหมายให้ถือว่าเป็น

สังหาริมทรัพย์ไม่มีเจ้าของ เมื่อเจตนาเป็นเรื่องภายในจิตใจจึงต้องพจารณาข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆ ไป
ิ