Page 255 - ตำราเคมีอินทรีย์ [Jadsada Ratniyom]

กรดเบสและปฏิกิริยาเบื้องต้นของสารอินทรีย์ 227

ตัวอย่างที่ 5.14 | ความเสถียรของคาร์โบแคทไอออน (ต่อ)

5.6.5C ไฮเปอร์คอนจูเกชัน (Hyperconjugation)
อีกเหตุผลหนึ่งที่ใช้อธิบายความเสถียรของของคาร์โบแคทไอออนได้ คือ
ไฮเปอร์คอนจูเกชัน (Hyperconjugation) กล่าวคือการที่ tertiary (3°) คาร์โบแคทไอออน เสถียรกว่า

secondary (2°) และ primary (1°) เพราะสามารถเกิดการเคลื่อนของอิเล็กตรอนผ่านผลของไฮเปอร์
คอนจูเกชันได้ โดย p ออบิทัล ที่ว่างอยู่ของ 3° คาร์โบแคทไอออน ได้รับการซ้อนเหลื่อม (orbital
overlap) จากพันธะ σ ของ C–H (ในพันธะ σ มีอิเล็กตรอนช่วยเพิ่มความเสถียรให้ p ออ-บิทัล ที่ว่า
งอยู่ได้) การซ้อนเหลื่อมนี้ทำให้ประจุบวกกระจายไปได้ทั่วทั้งโมเลกุล จึงทำให้ 3° คาร์โบแคทไอออนนี้

เสถียรกว่าทั้งสองตัว ดังแสดง ในภาพที่ 5.2

p ออบิทัลที่ว่างอยู่ของคาร์โบแคทไอออน ไม่มี
โอกาสได้รับการซ้อนเหลื่อมจากพันธะ σ

p ออบิทัลที่ว่างอยู่ได้รับการซ้อนเหลื่อม การกระจายตัวของประจุบวกอันเป็นผล

จากพันธะ σ จากอะตอมข้างเคียง จาก ไฮเปอร์คอนจูเกชัน

ภาพที่ 5.2 การเกิดไฮเปอร์คอนจูเกชันช่วยเพิ่มความเสถียรให้คาร์โบแคทไอออน
ปรับปรุงจาก: Smith, J. (2010). Organic Chemistry: McGraw-Hill Education.