Page 27 - วิจัย-สังคมศึกษา-ปี 2559
P. 27
-20-
ื้
การคิดสู่กระบวนการวิทยาศาสตร์ทั้ง 6 ลักษณะนี้ คือ แนวการฝึกคิดทั้งในระดับพนฐาน และการคิด
ในระดับสูงในเรื่องการคิดอย่างสร้างสรรค์ การคิดวิจารณญาณ และการคิดแก้ปัญหา
การคิดคล่อง (Fluent thinking)
การคิดคล่อง หมายถึง การคิดอย่างสร้างสรรค์ของสมองอย่างเป็นขั้นตอน มีปริมาณความคิดที่ไม่ซ้ า
กัน ในเรื่องเดียวกัน โดยแบ่งออกเป็น
1. ความคิดคล่องทางด้านถ้อยค า (Word Fluency) เป็นความสามารถในการใช้ถ้อยค าอย่าง
คล่องแคล่ว นั่นเอง
ั
2. ความคิดคล่องทางด้านโยงสัมพนธ์ (Associational Fluency) เป็นความสามารถที่จะคิดหาถ้อยค า
ที่เหมือนกันหรือคล้ายกันได้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ภายในเวลาที่ก าหนด
3. ความคิดคล่องทางด้านการแสดงออก (Expressional Fluency) เป็นความสามารถในการใช้วลี
หรือประโยค กล่าวคือ สามารถที่จะน าค ามาเรียงกันอย่างรวดเร็ว เพื่อให้ได้ประโยคที่ต้องการ
4. ความคล่องในการคิด (Loleational Fluency) เป็นความสามารถที่จะคิดสิ่งที่ต้องการภายในเวลา
ที่ก าหนด เช่น ให้บอกชื่อสัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนม มามากที่สุดภายในเวลา 3 นาทีหรืออะไรเอ่ยมีกลิ่นหอม เป็นต้น
ความคิดคล่องเป็นความสามารถเบื้องต้นที่จะน าไปสู่ความคิดที่มีคุณภาพ ตัวเสริมที่ท าให้ ความคิดคล่อง
มีคุณภาพคือ ความคิดยืดหยุ่น อนเป็นความสามารถที่จะพยายามคิด ได้หลายประเภทอย่างอสระ ด้วยการ
ั
ิ
จัดเป็นหมวดหมู่และหลักเกณฑ์มากขึ้น
กล้าคิด (Risk Taking)
ื่
กล้าคิด หมายถึง การคิดอย่างสร้างสรรค์ที่กล้าหาทางเลือกอนๆ และกล้าน าเสนอออกมาไม่ว่าจะ
บังเกิดผลเช่นไรแก่ผู้เสนอก็ตาม แม้ความคิดนั้นจะถูกวิพากษ์วิจารณ์ อย่างหนัก หรือกระทั่งล้มเหลวไม่เป็นท่า
คนที่กล้าคิด กล้าที่จะเดา และกล้าที่จะปกป้องความคิดของตนในบรรยากาศของการใช้เหตุผล เช่น ถ้าค าตอบ
คือสงคราม ค าถามคืออะไร
คิดริเริ่ม (Originality)
คิดริเริ่ม หมายถึง การคิดแปลกใหม่ ไม่ซ้ ากันกับความคิดของคนอื่น และแตกต่างจากความคิดธรรมดา
เป็นความสามารถในการคิดที่หลักแหลม อันก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคมในอนาคต เช่น ออกแบบสัตว์เลี้ยงชนิด
ใหม่ ที่จะน ามาแทนแม่ไก่และช้างได้ หรือถ้าโลกขาดแสงแดดจะเกิดอะไรบ้าง เป็นต้น
คิดซับซ้อน (Complexity)
คิดซับซ้อน คือ ความสามารถในการแสวงหาทางเลือกใหม่ ด้วยการจัดระบบสรรพสิ่งที่สับสนได้ดี น า
ิ
ระเบียบออกมาจากความคิดที่สับสนได้ มองเห็นแนวทางที่จะใช้สถานการณ์ให้เกิดประโยชน์ได้ คิดพจารณา
ไตร่ตรอง อย่างมีเหตุผล เพื่อการตัดสินใจที่ถูกต้อง สิ่งใดควรไม่ควร
