Page 28 - วิจัย-สังคมศึกษา-ปี 2559

-21-

รวมหัวคิด (Brainstorming)

รวมหัวคิดคือเทคนิควิธีการเสาะหาวัตถุดิบเพอน าไปติดต่อ ระดมข้อคิดเห็นให้มากมายใช้ประกอบการ
ื่
พิจารณา การรวมหัวคิดไม่ใช่จุดสิ้นสุดของการคิด แต่เป็นการช่วยกันคิดพิจารณา จ าแนกผลของการกระท าและ

สรุปได้อย่างมีเหตุผล

การคิดตัดสินใจ (Decision Making)
การคิดตัดสินใจ คือการตกลงใจว่าจะกระท าเช่นไรต่อไป การคดตัดสินใจเป็นจุดเริ่มของการปฏิบัติการ
ิ
เผยแพร่แนวคิด สื่อสาร เกิดการวิพากษ์วิจารณ์ เพื่อน าข้อเสนอแนะกลับไปปรับปรุงให้เหมาะสม

กระบวนการสอนให้เกิดความคิดรวบยอด

ื่
การสอนเพอส่งเสริมให้เกิดความคิดรวบยอด ควรค านึงถึงหลักการและวิธีการต่างๆ ดังนี้ คือ (จ านง
พรายแย้มแข, 2543 : 54)

1. การที่เด็กจะเกิดความคิดรวบยอด หรือใช้ความคิดรวบยอดได้ดีนั้น จะเกิดขึ้นได้อย่างช้าๆ ต้อง

อาศัยเวลานานพอควร ไม่ใช่จะเกิดขึ้นภายในเวลาเพียงอาทิตย์ เดือน หรือปี หมายความว่า ต้องมีการฝึกฝนกัน
เรื่อยๆ ไปอย่างสม่ าเสมอ โดยหาก าหนดที่แน่นอนไม่ได้ ดังนั้นครูจึงต้องเริ่มจากสิ่งง่ายๆ ที่อยู่ใกล้ตัวก่อน แล้วจึง

ค่อยๆ ขยายวงกว้างให้ไกลตัวออกไป

2. ต้องค านึงถึงความพร้อมของเด็ก ทั้งทางกาย จิตใจและสติปัญญาเป็นส าคัญ ถ้าเด็กขาดความพร้อม
ผลส าเร็จจะไม่เกิดขึ้นเลย

3. ต้องระลึกไว้เสมอว่า ความคิดรวบยอดจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อ มีประสบการณ์ในเรื่องนั้นมาก่อนด้วย
ุ
ปริมาณที่มากพอ คือต้องได้เคยเรียนรู้มาแล้วอย่างละเอียดถี่ถ้วนทุกแง่ทุกมม
ุ
4. ในการสอนสิ่งใดก็ตาม ต้องมีตัวอย่างประกอบให้มาก รวมทั้งการใช้อปกรณ์ประกอบการสอนให้
เหมาะสมกับบทเรียนนั้นๆ
5. พยายามให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ตรง (first-hand experience) ให้มากที่สุดเท่าที่โอกาสจะ

ื
อานวย เช่น พาเด็กไปศึกษานอกห้องเรียนกับสิ่งที่ต้องการจะเรียนรู้โดยตรงจริงๆ กับต้นพช สัตว์ หรือเรื่องดิน
หิน แร่ เป็นต้น
6. ในขณะเดียวกันสืบเนื่องจากข้อ 5. บางครั้งก็จ าเป็นต้องใช้ประสบการณ์รอง (Second-hand

experience) มาใช้ในการสอนบ้าง เพอให้เด็กเกิดประสบการณ์กับสิ่งที่ทดแทนของจริงบ้าง เช่น หุ่นจ าลอง
ื่
รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนสิ่งของต่างๆ เพอให้สอดคล้องกับชีวิตจริงๆ ที่คนเราไม่สามารถจะสัมผัสกับของจริง
ื่
ั
ได้ตลอดเวลา อาจจะพบแต่รูปภาพหรือหุ่นจ าลองก็สามารถที่จะเรียนรู้ได้ ด้วยวิธีท าให้เกิดความสัมพนธ์ทาง
ความคิด (Association of Ideas) ขึ้นเอง
7. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วม หรือปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ด้วยตนเองให้มากที่สุด

8. ส่งเสริมให้เด็กรู้จักใช้ความคิดหาเหตุผลอยู่เสมอ โดยรู้จักสังเกตและแยกแยะลักษณะเฉพาะของสิ่ง

ต่างๆ ออกมาให้เห็นอย่างเด่นชัดจนได้ (Sense of Discrimination)