Page 54 - การใช้ภาษาและวัฒนธรรมไทยสำหรับครู
P. 54
๓๗
ขั้นตอนสำหรับการเตรียมการพูดประกอบดวย ๔ ขั้นตอนคือ
๑) กำหนดความมุงหมาย เพื่อใหผูฟงเขาใจ เกิดความเชื่อ การลงมือกระทำ หรืองด
การกระทำบางอยาง ผูพูดจะตองกำหนดความมุงหมายที่ตนจะพูด และการตอบสนองจากผูฟง
เสียกอน เพื่อผูพูดจะไดเลือกแบบของการพูดใหเหมาะกับความมุงหมายและการตอบสนองตามท ่ ี
กำหนดไว
๒) รวบรวมขอมูลเพื่อนำมาใชประกอบเนื้อหาการพูดนั้นสามารถหาไดหลายทาง
เชน จากความรูความชำนาญของผูพูดเอง ถามจากผูมีความรูความชำนาญในดานนั้นๆ หรือจาก
การศึกษา คนควาดวยตนเอง ผูพูดควรจะใชขอมูลจากความรูความชำนาญของตนเองมาใชในการ
พูดกอน
ู
ี
๓) เลือกกระสวนการพด เมื่อผูพูดไดขอมูลเกยวของกบเรื่องที่จะพูดเพยงพอแลว กจะนำ
็
ั
ี่
ขอมูลเหลานั้นมาจัดระเบียบ ขั้นตอน ใหเหมาะสมที่จะเสนอตอผูฟง ซึ่งเรียกกันวากระสวนการพด
ู
เพื่อใหงายตอการติดตามและตอความเขาใจของผูฟง ซึ่งมีอยู ๕ กระสวนดวยกัน คือ ลำดับเวลา
ลำดับเรื่อง ลำดับสถานท เหตุและผล และการแกปญหา
ี่
๔) เตรียมหัวขอการพูด เพื่อใหการพูดเปนไปตามความมุงหมาย งายตอการติดตามและ
ู
ความเขาใจ ผูพูดจะตองนำขอมูลตางๆ ที่รวบรวมไวแลว มาเสนอตอผูฟงตามโครงเรื่องการพด
ตอไปนี้ คือ คำนำ เนื้อเรื่อง และสรุป
หลังจากไดเตรียมทั้งหมดแลว เราตองซอมการพูด โดยวางไวขางหนา พูดเสียงดัง ๆ โดยไม
ั
ุ
ู
จำเปนตองเหมือนขอความที่เรียบเรียงไวทุกตัวอกษร ใหพูดแตขอความสำคัญ การซอมพดทกครั้ง
ู
ควรซอมทั้งลักษณะทาทาง น้ำเสียง การใชอุปกรณประกอบการพูด ฯลฯ เพื่อใหเขากบเรื่องที่พด
ั
การซอมพูดควรมีผูชวยเหลือ ติชม วิจารณ อยางละเอียด หรือการซอมพูดคนเดียวจะไมเกิดผลด ี
เทาที่ควร
6. มารยาทในการพด
ู
มารยาทในการพูด หมายถึง กิริยาวาจาที่ถือวาเรียบรอยในขณะที่พูดซึ่งในการพูดทุกครั้งผู
พูดควรมีเรื่องการรักษามารยาทโดยเครงครัดเพราะจะชวยสงเสริมใหผูพดมเสนหเปนบุคคลทนานับ
่
ี
ี
ู
ถือ เปนที่ยอมรับแกผูฟง ซึ่งจะนำไปสูความสำเร็จในการพูด มารยาทที่ดีของผูพูดมี ดังนี้
ิ
ุ
๑) ตองคิดใหรอบคอบกอนพูดทกครั้ง คำพูดนั้นจะกอใหเกดผลอยางไร
๒) ควรพูดในสิ่งที่เปนประโยชนและนาสนใจสำหรับผูฟง
๓) ตองควบคมอารมณในการพูดโดยเฉพาะอารมณโกรธ
ุ
๔) ใชถอยคำที่สุภาพเรียบรอยเหมาะสมกับผูฟง ใหเกียรติผูฟง
๕) ไมควรพดในสิ่งที่จะทำใหผูฟงไมสบายใจ โดยเฉพาะการกลาวถอยคำเสียดสี
ู
๖) ไมควรพดกาวราวหรือพูดขัดคอผูอื่น
ู
๗) ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น
๘) ไมผูกขาดการพูดไวแตเพียงผูเดียว
ู
๙) ไมควรพดเรื่องสวนตัวของตนนอกจากจะมีผูอื่นถาม
๑๐) ไมพูดอวดตน อวดภูมิ หรือพดขมผูอื่น
ู

