Page 52 - MODUL SEM 2 2021 (2)_Neat

Modul Sejarah STPM
Semester 2 /2021
ISI-ISI PENTING
1. Usaha dan galakan para khalifah
• Khalifah mendirikan pusat-pusat pengajian. Khalifah Harun al-Rasyid membina perpustakaan yang ulung
iaitu Baitul Hikmah di Baghdad. Khalifah al-Makmum menghimpunkan setiap kitab dari daerah taklukannya
seperti Syria, Afrika dan Mesir untuk diterjemahkan ke dalam bahasa Arab. Khalifah al-Mukhtadid Billah
menyelia sudut-sudut dan tempat tertentu di istananya untuk majlis ilmu
• Khalifah memberi pelbagai kemudahan untuk menetap di Baghdad, perbelanjaan tetap dan kedudukan
istimewa kepada golongan cerdik pandai. Khalifah Abu Jaafar al-Mansur, Harun al-Rasyid dan al-Makmum
menggalakkan kegiatan penterjemahan

2. Aktiviti penterjemahan pelbagai ilmu
• Bidang penterjemahan bermula dengan ilmu mantik sehingga tertubuhnya Sekolah Tinggi
Penterjemahan yang pertama di dunia. Penterjemahan dipimpin oleh Hunain bin Ishak dan 90 orang
murid-muridnya. Penterjemah lain seperti Ishak bin Hunain, Hubaisy dan Thabit Qurrah
• Buku-buku falsafah, sains, matematik, perubatan dan astronomi dari pelbagai bahasa diterjemah ke
bahasa Arab. Kesannya lahirlah pelbagai ilmu pengetahuan dan tokoh-tokoh dalam bidang tersebut

3. Kemunculan golongan ulama/tokoh ilmu
• Lahirnya tokoh-tokoh atau golongan ulama yang menjadi tenaga pengajar. Abul Ali al-Hussein ibn
Abdullah ibn Sina atau dikenali sebagai Ibn Sina menghasilkan berpuluh-puluh karya dalam bidang
falsafah dan perubatan. Abu Hamid al-Ghazali atau dikenali sebagai al-Ghazali yang mengarang lebih
kurang 300 buah buku merangkumi falsafah, keagamaan, dan politik
• Maskuih yang menghasilkan buku sejarah yang menyentuh hal-hal kemasyarakatan khususnya bidang
ekonomi. Beliau menulis dengan lengkap sejarah permulaan Bani Buwayh dan hal ehwal pemerintahan
Bani Abbasiyah. Tokoh-tokoh lain seperti al-Kindi, al-Farabi, Abu Hanifah, Malik bin Anas, Ahmad bin
Hanbal al-Bukhari dan lain-lain pakar dalam hadis dan fikah

4. Kewujudan prasarana pendidikan yang baik
• Terdapat institusi pendidikan seperti masjid, surau, kuttab dan istana yang dijadikan sebagai pusat
perkembangan ilmu pengetahuan dan pendidikan. Pusat pengajian yang lengkap dan moden didirikan
di seluruh negara seperti di Baghdad, Madinah, Kufah, Kaherah, Balk dan lain-lain. Pusat pengajian
yang terkenal ialah madrasah yang mencakupi pengajian peringkat rendah, menengah, dan tinggi.
Masjid dijadikan tempat utama bagi mempelajari al-Quran, hadis, fikah, tafsir dan kesihatan. Di masjid
diadakan majlis perbincangan dan perbahasan antara para ulama, sarjana, ahli fikir dan lain-lain
berkenaan isu semasa
• Istana khalifah dipenuhi golongan cendekiawan dan cerdik pandai. Istana lebih berfungsi sebagai
gedung ilmu pengetahuan daripada pusat pemerintahan . Madrasah menyediakan kemudahan fizikal
pembelajaran. Madrasah an-Nizamiyah dianggap sebagai institusi pengajian tinggi yang pertama
bertaraf universiti. Pembinaan perpustakaan yang berperanan sebagai tempat membaca, membuat
rujukan, menyelidik, dan belajar secara halaqah. Antara perpustakaan terkenal ialah Baitul Hikmah,
Dar al-Hikmah, dan Khizanat sabur (Dar al-Ilm)

5. Sistem pendidikan yang tersendiri
• Terdapat tiga peringkat pengajian iaitu rendah, menengah dan tinggi. Peringkat permulaan atau rendah
yang bertempat di kuttab atau pondok. Kurikulum peringkat rendah ialah mempelajari al-Quran, sirah
Rasulullah s.a.w. , membaca, menulis, puisi dan ilmu hisab. Di peringkat menengah, ilmu yang diajar
ialah ilmu tafsir, hadis, kalam, tasawwuf, bahasa, usul fiqah, sejarah, geografi dan sebagainya .
Peringkat tinggi ialah pengajian di universiti yang memberi tumpuan kepada pengkhususan ilmu.
Antaranya ialah matematik, astronomi, geometri, kimia, zoologi dan perubatan

53