Page 34 - Pra U STPM 2022 Penggal 3 - Sejarah

Sejarah Semester 3 STPM Bab 1 Masyarakat (Bhg. A)
3 Rakyat jelata dalam sesebuah kampung selalunya mempunyai pertalian
kekeluargaan dan mengamalkan tradisi hidup secara bergotong-royong, BAB
bekerjasama, dan bermuafakat.
4 Rakyat menjunjung perintah sultan atau pembesar daerah, namun demikian Institusi perhambaan 1
mereka boleh berpindah beramai-ramai jika mereka tidak sukakan sultan merupakan amalan
atau pembesar daerah. Mobiliti seperti ini tidak dapat disekat. kemasyarakatan yang telah
diwarisi dari zaman pro-Melaka
5 Rakyat membayar cukai kepada sultan atau pembesar daerah. Mereka taat dan pra-Islam lagi.
setia kepada kedua-dua golongan ini.
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
B Hamba

1 Hamba ialah rakyat jelata tetapi mereka tidak bebas. Mereka menduduki
lapisan paling bawah dalam susun lapis masyarakat Melayu tradisional.
2 Terdapat beberapa jenis hamba. Golongan hamba terbahagi kepada beberapa
hierarki yang membezakan taraf kedudukan antara mereka. Adakah masyarakat Melayu
tradisional merupakan
3 Golongan hamba terdiri daripada hamba raja, hamba abdi, dan hamba masyarakat feudal? Sarjana
berhutang. Barat seperti T.J. Newbold
(a) Hamba raja dalam bukunya, A Political
and Statistical Account
(i) Dikenali sebagai biduanda. of the British Settlements
(ii) Terdiri daripada individu yang rela menyerah diri kepada raja in the Straits of Malacca
setelah melakukan sesuatu kesalahan. telah menyamakan sistem
(iii) Melakukan pekerjaan di istana untuk raja dan kerabat diraja. masyarakat Melayu tradisional
dengan sistem feudal
(iv) Hanya akan dilepaskan dengan izin raja. masyarakat Eropah. Anggapan
(b) Hamba abdi menjadi hamba seumur hidup kepada sipemiliknya. ini disebabkan wujudnya
Terdapat pelbagai jenis hamba abdi. susun lapis dan hubungan
(i) Hamba serah merupakan orang miskin dan susah yang rela antara pembesar dengan anak
buahnya dalam masyarakat.
menyerah diri kepada orang yang sanggup memberikan mereka • Wujud sistem politik yang
makanan dan tempat tinggal dengan balasan mereka melakukan mempunyai hierarki, iaitu
kerja yang diarahkan. sistem politik peringkat
(ii) Hamba tawanan ialah orang yang ditawan dalam peperangan dan negeri, daerah atau jajahan,
dan kampung.
dibawa balik sebagai hamba. • Adanya pengagihan kuasa
(iii) Anak hamba/keluarga hamba merupakan isteri dan anak kepada pusat (sultan) kepada
hamba abdi yang dijadikan hamba abdi. pembesar-pembesar negeri,
(iv) Hamba diranggah merupakan orang tawanan bukan Islam yang daerah atau jajahan.
ditawan oleh lanun atau orang Batak. Mereka kemudiannya dijual • Wujud penindasan dan
pemerasan pembesar
menjadi hamba abdi. terhadap rakyat bawahan
(v) Hamba Habsyi ialah hamba kulit hitam yang dibeli oleh orang terutamanya golongan
Melayu semasa mereka menunaikan haji. Hamba Habsyi termasuk hamba melalui pelbagai
hamba yang dibawa oleh orang Arab. cukai dan sistem kerah.
(vi) Hamba hulur merupakan pesalah yang menyerah diri kepada • Wujud hubungan saling
bergantung antara sultan
pemerintah kerana tidak mampu membayar hutang atau denda. dengan pembesar dan
(c) Hamba berhutang merupakan rakyat biasa yang menjadi hamba antara rakyat dengan
kerana gagal melangsaikan hutang dalam tempoh masa yang ditetapkan. pembesar mereka.
Mereka menjadi hamba kepada sipemiutang. Taraf sebagai hamba Namun, sarjana tempatan
seperti Muhd. Yusuf Ibrahim
berhutang akan luput apabila mereka dapat menyelesaikan hutang. dan Cheah Boon Kheng
Status hamba akan kekal selagi mereka tidak dapat membayar hutang. berpendapat bahawa konsep
Hamba berhutang termasuk golongan berikut: feudalisme yang berasal dari
(i) Hamba waris, iaitu isteri dan anak kepada hamba berhutang. Eropah hanya ketara dalam
(ii) Orang berhutang, iaitu orang yang tidak dapat menyelesaikan aspek politik sahaja dan tidak
pada keseluruhan kehidupan
hutang dan mereka akan dilepaskan apabila hutang dibayar. masyarakat Melayu tradisional.

31

01(A) PraU SEJ P3 1P.indd 31 28/10/2021 3:54 PM