Page 118 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 118
๙๗
๓) ธัมมสันตติปัญหาปัญหาข้อนี้ปรากฏอยู่ในมิลินทปัญหาวรรคที่ ๒ ปัญหาที่ ๑ โดยที่
๕๑
พระยามิลินท์ได้ถามพระนาคเสนว่า “พระผู้เป็นเจ้า ผู้ใดผู้หนึ่งเกิดขึ้น เขาจะเป็นผู้นั้น หรือจะเป็น
ผู้อื่น”
พระนาคเสนได้วิชนาว่า “จะเป็นผู้นั้นก็ไม่ใช่ จะเป็นผู้อนก็ไม่ใช่” และพระนาคเสนได้
ื่
๕๒
สรุปในส่วนท้ายของปัญหาว่า “ข้อนี้ฉันใด ความสืบต่อแห่งสภาวธรรม ก็สืบต่อกันฉันนั้น สภาวะหนึ่ง
เกิดขึ้น สภาวะหนึ่งดับไป สืบต่อพร้อม ๆ กัน เพราะฉะนั้น ผู้จะเกิดขึ้น จะเป็นผู้นั้นก็ไม่ใช่ จะเป็นคน
อื่นก็ไม่ใช่ แต่ถึงความว่าเป็นปัจฉิมวิญญาณ”
๕๓
๔) อัทธานปัญหาปัญหาข้อนี้ปรากฏอยู่ในวรรคท ๓ ปัญหาข้อที่ ๑ แห่งมิลินปัญหาโดยที่
ี่
พระยามิลินท์ได้ถามพระนามเสนว่า“พระผู้เป็นเจ้า ก็อะไรเป็นมูลของกาลไกลที่เป็นอดีต อนาคต และ
ปัจจุบัน?”
๕๔
พระนาคเสนตอบทูลว่า “มหาราช อวิชชาเป็นมูลของกาลไกลที่เป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน
กล่าว คือ สังขารย่อมมีเพราะอวิชชาเป็นปัจจัย วิญญาณย่อมมีมา เพราะสังขารเป็นปัจจัย นามรูป
ย่อมมีมา เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย สฬายตนะย่อมมีมาเพระนามรูปเป็นปัจจัย ผัสสะย่อมมี
เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย เวทนาย่อมมีมา เพระผัสสะเป็นปัจจัย ตัณหาย่อมมีมา เพราะเวทนาเป็น
ปัจจัย อปาทานย่อมมีมา เพราะตัณหาเป็นปัจจัย ภพย่อมมีมา เพราะอปาทานเป็นปัจจัย ชาติย่อมมี
ุ
ุ
ุ
มา เพราะภพเป็นปัจจัย ชรามรณโสกปริเทวทุกขโทมนัสอปายาส ย่อมมีมา เพราะชาติเป็นปัจจัย
เงื่อนต้นแห่งกาลไกลย่อมไม่ปรากฏดังนี้”
๓. มิลินทปัญหาเกี่ยวกับจิต และเจตสิก
จากการวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้นท าให้ทราบว่ามิลินทปัญหาในส่วนที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม
คือ จิต และเจตสิก มีอยู่ประมาณ ๒๓ ปัญหา ส าหรับการวิจัยในครั้งนี้ได้เลือกปัญหาที่จะวิเคราะห์
เพียง ๔ ปัญหาเพื่อให้เห็นภาพกว้าง ๆ ของ ปัญหาที่เกี่ยวกับจิตและเจตสิกดังต่อไปนี้
๕๑ อ้างแล้ว.
๕๒ อ้างแล้ว.
๕๓ อ้างแล้ว.
๕๔ อ้างแล้ว.
