Page 14 - อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
P. 14
ิ
ื
กำรเกิดเกลอแกง (NaCl) ท ำปฏิกริยำโดยกำรน ำ เบสแก่ (NaOH) และกรดแก่
ึ่
ิ
็
(HCl) มำผสมกัน ซงปฏิกิริยำนี้จะเกิดได้เรว เพรำะปฏิกริยำเป็นแบบกำรแลกเปลี่ยนไอออนเท่ำ
นั้นเอง
ปฏิกิริยำที่ไม่เกี่ยวข้องกับกำรสลำยพันธะเคมีจะทำให้เกิดปฏิกิริยำเกิดขึ้นอย่ำง
รวดเร็วตัวอย่ำงเช่นปฏิกิริยำที่เกี่ยวข้องกับปฏิกริยำไฟฟ้ำเคมี
ิ
ในขณะที่ปฏิกิริยำที่มีกำรสลำยพันธะแล้วจึงเกิดเป็นสำรผลิตภัณฑ์จะเกิดช้ำตัวอย่ำงเช่น
ส ำหรบสำรชนิดที่เป็นสำรชนิดเดียวกันแต่มีหลำยรูป เกิดขึ้นเร็ว เกิดช้ำขึ้นกับโครงสร้ำง หำก
ั
โครงสร้ำงที่มีกำรเชื่อมต่อกันเป็นโครงสร้ำงขนำดใหญ่จะเกิดปฏิกิริยำได้ช้ำกว่ำโครงสร้ำงที่มีขนำดเล็ก
ั
ตัวอย่ำงเช่นฟอสฟอรัส ซึ่งฟอสฟอรสขำวจะติดไฟในอำกำศได้ทันที่ ในขณะที่ฟอสฟอรัสแดงไม่ติดไฟ
รูปที่ 7 โครงสร้ำงของฟอสฟอรัสชนิดต่ำงๆ
7. กฎอัตราและอันดับของปฏิกิริยา
กำรศึกษำผลของควำมเข้มข้นของสำรตั้งต้นต่ออัตรำกำรเกิดปฏิกิริยำวธีหนึ่งคือหำ
ิ
ว่ำควำมเข้มข้นเริ่มต้นมีผลต่ออัตรำเริ่มต้น (initial rate) อย่ำงไรบ้ำง โดยทั่วไปเรำมักนิยมวัด
อัตรำเริ่มต้นเพรำะเมื่อปฏิกริยำด ำเนินไปสำรตั้งต้นจะมีควำมเข้มข้นลดลง และอำจท ำให้กำรวัด
ิ
กำรเปลี่ยนแปลงควำมเข้มข้นได้ยำกขึ้น นอกจำกนี้ยังอำจเกิดปฏิกิริยำย้อนกลบจำกผลิตภัณฑ์ไป
ั
ั
ิ
เป็นสำรตั้งต้น ท ำให้กำรวัดอัตรำผิดพลำดได้แต่ที่เริ่มต้นปฏิกริยำจะไม่มีปญหำดังกล่ำวนี้ ในทำง
ื
ปฏิบัติอำจติดตำมควำมเข้มข้นของสำรตั้งต้นหรอผลิตผลที่เวลำต่ำง ๆ แล้วน ำมำเขียนกรำฟ
ั
ระหว่ำงควำมเข้มข้นกบเวลำ จำกนั้นจึงค ำนวณควำมเข้มข้นที่เวลำ t = 0 ดังแสดงในภำพ
