Page 123 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪123‬‬

‫‪..........................................................................‬‬
‫‪..........................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬

‫جستارهایی پیرامون‬
‫علوم مرتبط با هنر شهری‬

‫شهݠر آموزنـــده‬ ‫میناحس ‌نزاده‬

‫متینه اسلام ـ ـی‬ ‫پژوهشگرهنر‬
‫کݡارشناس روانشناسی‬
‫بدنـۀشـهرهابسـترهنـرشـهری‬
‫در راسـتای کاهـش ایـن پدیـده و هدفمنـد کـردن‬ ‫کارل گوسـتاو یونـگ‪ ،‬روا ‌نپزشـک و فیلسـوف نامـدار‬ ‫هسـتند؛ بنابرایـن ایـن شـاخه از هنـر در‬
‫طراح ‌یهـای شـهری‪ ،‬شـهردار ‌یها بایـد تمرکـز بـر «شـهر‬ ‫سوئیسـی‪،‬در مـوردسیسـت ‌مهایرفتـاریمعتقداسـت‪:‬‬ ‫کنـار مسـائل فنـی و زیباشناسـی خـود‪،‬‬
‫آموزنده» را افزایش دهند‪ .‬مفهوم شهر آموزنده بر اساس‬ ‫«مـردم بـه همـان انـدازه کـه معلـول محیـط اجتماعـی‬ ‫بـاسـایروجـوهعلـومشـهرینیـزمرتبـط‬
‫اینایدهمطرحشد کهشهرم ‌یتواندب ‌هگون ‌هایطراحی‬ ‫هسـتند‪،‬ساختۀمحیطفیزیکینیزبهشـمارم ‌یروند‪».‬‬ ‫اسـت‪.‬همینامرباعثشـدهاسـتاین‬
‫شـود کـه الگوهـای سازما ‌نده ‌یشـد ‌های بـرای آمـوزش‬ ‫ایـننق ‌لقـولبـاتأ کیدبراهمیـتتأثیرمحیطفیزیکیبر‬ ‫رشتهباعلوماجتماعی‪،‬جامع ‌هشناسی‪،‬‬
‫ارائـهدهـدومکانـیبرایآموزشوارتقـایافرادجامعهدر‬ ‫آدمـی‪ ،‬نقـش پررنـگ روا ‌نشناسـ ‌یمحیطی را نیـز یـادآور‬ ‫روا ‌نشناسـی‪ ،‬علـوم تربیتـی‪ ،‬جغرافیـا‪،‬‬
‫همـۀ گرو ‌ههـایسـنیباشـد‪.‬لـذاخوشـبختانهبـااجـرای‬ ‫م ‌یشـود‪ .‬در روا ‌نشناسـ ‌یمحیطی رفتـار و هیجانـات‬ ‫اقتصـاد‪ ،‬سیاسـت‪ ،‬ارتباطـات و رسـانه‬
‫طر ‌حهایـی ازای ‌ندسـت‪ ،‬زمینـۀ رشـد اجتماعـی فراهـم‬ ‫انسـان تح ‌تتأثیـر عواملـی چـون داد ‌ههـای نمادیـن‪،‬‬ ‫ارتباطیتنگاتنگداشتهباشد؛بنابراین‬
‫م ‌یشـود و کیفیـت زندگـی شـهروندان افزایـش م ‌ییابـد‪.‬‬ ‫طراحـی و روح محیـط قـرار دارد‪ .‬از سـویی در حـال‬ ‫ایـن علـوم در کنـار یکدیگـر پای ‌ههـای‬
‫حاضـر‪ ،‬شـهردار ‌یها در تلا ‌شانـد تـا بـا مناس ‌بسـازی‬ ‫هویتـی شـهر را م ‌یسـازند و گرافیـک‬
‫محیطشهری‪،‬فضاییمهیا کنند کهدر آنهرشهروند‬ ‫شهریب ‌هنوعیویترینآ ‌نهامحسوب‬
‫بتوانـد فـارغ از فشـارهای ناخواسـتۀ روانـی بـه رشـد و‬ ‫م ‌یشـود‪ .‬گرافیـک محیطـی ب ‌هعنـوان‬
‫شـکوفاییبرسـد‪.‬یکیاز ابزارهایی کهامروزهدر گرافیک‬ ‫یکیازاصل ‌یترینارکانایجادشادابیو‬
‫شـهریبـرایرسـیدنبـهایـنمنظور اسـتفادهم ‌یشـود‪،‬‬ ‫ارتقایسـطح کیفیزندگیشـهروندان‪،‬‬
‫دیوارنگار ‌ههایـی اسـت کـه سـازمان زیباسـازی بـر روی‬ ‫درکنارجنب ‌ههایآموزشی‪،‬تولیدسرمایۀ‬
‫دیوارهـای سـیمانی یـا قدیمـی اجـرا م ‌یکنـد‪ .‬مخاطـب‬ ‫اقتصادیواجتماعی‪،‬همگیبهایجاد‬
‫نقاش ‌یهایدیواریمردمیهستند کههرروزدر کوچهو‬ ‫شـهریخلاق کمـکم ‌یکنـد‪.‬درحالت‬
‫خیابانترددم ‌یکنندواینتصاویربرآ ‌نهاباهرساختار‬ ‫ایدئـال‪ ،‬شـهروندان بـا تعل ‌قخاطـر بـه‬
‫فکری‪،‬ب ‌هصورتمستقیموغیرمستقیمتأثیرم ‌یگذارد؛‬ ‫شهرشـان‪ ،‬آن‌را خانـۀ خـود م ‌یداننـد و‬
‫بنابرایـنم ‌یتـوان گفت کارکردخیابانودیـواردرجامعۀ‬ ‫نسبتبهتمامیمسائلآنحسا ‌ساند‬
‫امـروزبا گذشـتهمتفـاوتاسـت‪.‬درواقع‪،‬خیابـانودیوار‬ ‫واحساسمسئولیتم ‌یکنند‪.‬اصفهان‬
‫بـه عرصـ ‌های بـرای بـروز پیا ‌مهـای تبلیغاتـی‪ ،‬سیاسـی‪،‬‬ ‫شهریاست کهشهروندانشب ‌هعنوان‬
‫اجتماعـی‪ ،‬آموزشـی و یـا زیباسـازی تبدی ‌لشـد ‌هاند‪ .‬بـا‬ ‫سـرمای ‌ههای گرا ‌نبهایآن‪،‬برایارتقا‪،‬‬
‫اتروزجـ ‌شههبـاهیمبطصالرـیبومذکفرهشوـمدهی‪،‬ب انستیاخرـامهب نماقـسوتشوبـما تستکقیی‌هبـم ًرا‬ ‫احیـاوسـام ‌ا ‌ندهیشـهردر همـۀابعـاد‬
‫بررشـدوآ گاهیشـخصیشـهروندانتأثیرم ‌یگذارد‪.‬این‬ ‫مشارکتم ‌یکنندوخواهانپاس ‌خگویی‬
‫انتخـاب بایـد بـر اسـاس بررسـ ‌یهای زیبای ‌یشناسـی‪،‬‬ ‫مسـئولانشهریهسـتند‪.‬آ ‌نهاهمواره‬
‫روا ‌نشناختی‪،‬نیازهایاجتماعیشهروندانیانیازهای‬ ‫م ‌یکوشـندوضعیتشهرشـانرادرهمۀ‬
‫مکانیمحیطیمحل ‌ههاباشـد‪.‬بررسـ ‌یهایانجا ‌مشده‬ ‫زوایـا بهبـود بخشـند؛ بنابرایـن در ایـن‬
‫م ‌یتوانددرجهتاهدافآموزشی‪،‬راهنماییوهدایتی‪،‬‬ ‫راستا‪،‬بهر ‌هگیریازنیروهایمتخصص‬
‫تفننـیویـاسـاما ‌ندهیشـهریتجلـییابـد‪.‬از همیـ ‌نرو‬ ‫در تمامـی حوز ‌ههـای مذکـور امـری‬
‫م ‌یتوانبعضیازآثارموجوددرفضایشهریراباعینک‬ ‫ضروریم ‌ینماید‪.‬درجستارهاییکهدر‬
‫انتقادنگریست؛زیراباهی ‌چکداماز کارکردهایمدنظردر‬ ‫ادامهآمدهاست‪،‬هریکاز کارشناساناز‬
‫ایـنجریـانهماهنگـیلازمراندارنـدوتنهـاباعـثایجـاد‬ ‫زاویۀتخصصخودبهطرحموضوعات‬
‫مرتبطباشهروهنرشهریپرداخت ‌هاند‪.‬‬
‫آلودگـی بصـری در محیـط شـد ‌هاند‪.‬‬