Page 56 - ماهنامه شماره 23 برای فردا
P. 56
55
شـغلی و اجتماعـی فعالی تهـای مردمـی و جریا نهـای مدنـی همـکاری و شکافو گسیختگیتعلقاتخانوادگی،محلیوملی
بنیـان توسـعۀه اجتما عمحـور بـر مـردم و سـازما نهای مشارکتداشتهباشند.یکیازموانعشک لگیریوتداوم وتضعیفاحساستعل قخاطر
مرد منهاداسـتوار م یشـودووجود«سرمایهاجتماعی»، سـم نها و فعالی تهـای مدنـی ،نبـود ایـن حمای تهـا و
«ظرفی تهـای مردمـی»« ،قابلی تهـای محلـی» و همچنیـنغفلـتنهادهـاو گرو ههـاینامبـردهاز آ نهـاو تحـرک جغرافیایـی بیشـتر و ب یریشـگی و احسـاس
«امکانـات ( »)Possibilitiesبـرای تغییـر و توسـعه در ب یاهمیـت و ناچیـز شـمردن آ نهاسـت .از ایـن رو ابتـدا بیهویتـی
جامعـه اهمیـت ب هسـزایی دارد .در ایـن مسـیر ،صـر ِف نیـاز اسـت کـهاز یـکسـونهادهـایدولتـیوخصوصیو
بـاور بـه تغییـر فـرد و موفقیـت فـردی ،اتـکا بـه نخبـگان و کانو نهـای روشـنفکران و نخبـگان نقـش شـهروندان و فردگرایی افراطی و خودمداری
قهرمانـان جامعـه و مشـارکت دادن قدرتمنـدان فاسـد سازما نهایمرد منهادرادرتوسعهوتغییراتاجتماعی تغییـر شـکل سـاختاری اوقـات فراغـت و سـرگرمی و
تـوان ایجـاد تغییـراتاساسـی،اصیـلوسـازندهرانـدارد. بهرسـمیتبشناسـندواز آنپشـتیبانی کنندواز طرف پیشـرفت تکنولـوژی و دنیـای مجـازی (در واقـع بیشـتر
شـهروندان ایـن اجتمـاع از کودکـی در خانـواده ،مدرسـه دیگـر خـود شـهروندان قـدرت و تـوان خـود بـرای تغییـر را فعالی تهـا ب هجـای دنیـای واقعـی ،در فضـای مجـازی
و دانشـگاه م یآموزنـد چگونـه بـه همسـالان ،مـردم و باور کنند.راهکارهایی کهم یتوانبرایتقویتمشارکت صورتم یگیرد.همچنینشکلو گذراناوقاتفراغتو
اجتمـاع خـود خدمـت و از آ نهـا مراقبـت ( ) Careکننـد. مردمـی و سـرمایۀ اجتماعـی در سـازما نها و نهادهـای فعالیتاجتماعیبیشترخصوصیوفردیشده،ب هجای
ودرهایـمبناسـجتتگمـیا ِمعیاـاحیناگـشـرهورونخواداهـناشنـتکغیلیـمر،ایگحیـرسـداوهـسترعکلـقس
تداومخودرادردیگریم یبیندوازاجتماعخودودیگری دولتـیوغیردولتـیبـه کار بسـتعبـارتاسـتاز: اینکـه جمعـی و عمومـی باشـد).
مراقبتم یکندونوعیاحساسشرا کتومالکیتجمعی اشـتغال تما موقـت زنـان و مـردان و درگیر یهـای
بـهآندارد؛از آنالهـامم یگیـردوبـافعالیـتدر آنوبـرای ایجـادفضـای گف توگـو،تعمـق،تأمـلومداقـهدرباره حرفـ های و شـغلی بـرای کسـب درآمـد ()1995 ,Putnam
آنبـهزندگـیخـودمعنـام یبخشـد.ای نچنیـناسـت کـه امـور اجتماعـی ()Deliberation از دیگـر دلایـل ضعـف مشـارکت مدنـی و سـرمایۀ اجتماعی
اجتماع همیار یا باهمستان از افسانه و تخیل به واقعیت
تقویـت تأمـل و تفکـر انتقـادی (Reflective & Critical م یتـوانبـهمـواردزیـراشـاره کرد:
تبدیـلم یشـود. )thought خودمحوری و رجحان منافع فردی
شکاف بین حوزۀ عمومی و حوزۀ خصوصی
منابع بسترسازیبرای کنشگریوعم لگرایی()Action
11. Block, Peter. (2009). ضـرورت ترویـج اصـول و هنجارهـای لازم جهـت نبود اعتماد
Community: The Structure ساختارعمودیوسلسل همراتبیدرخانواده،جامعهو
of Belonging. San Francisco: مشـارکت مدنـی ،همـکاری و رهبـری مدنـی
Berrett-Koehler Publishers. )(Participation, Cooperation and Leadership دستگاهقدرتونگاهبالا بهپایینشهروندان
22. Green, G., & Haines. A. نخب هگراییوقهرما نپرورینظاموشهروندان
& (2011). Asset Building آ گاه یبخشی()ConsciousnessRaising ناچیزشمردنتلا شهایفردیوجمعیمدنی
Community Development. سازما ندهیشهروندان()Organizing
London: Sage Publications, درگیر کردنومشارکتدادنهمۀذ ینفعان،ازجمله ترویجرویکردبرنده بازنده
Chapter 1, pp. 1-24. شـهروندان ،مدیـران ،نخبـگان ،رهبـران وCivic(... ضعفنگاهوروحیۀمشارکتو کارداوطلبانهدرمیان
33. Putnam, R. (1995).
Bowling Alone: America’s )Engagement شهروندان
Declining Social Capital. بهحرکتواداشتن/جریا نسازی()Mobilizing حضـور ک مرنـگسـم نهادرمیـدانعمـلودرنتیجـه
Journal of Democracy, ,65-78 (نضعشـ ِسـفتمتریج ِنممعیـشـارتک متهرمپدونـیـایمنردسـمبز اندیشـه در کارگاه
(6)1 ()2008 ,Block
توسـعه و سـرمایۀ اجتماعـی ،ذوفـن ،آبـان )1395
دراینراستا،آموز شهاوراهکارهاییهست کهم یتوان نگارندهب هعنوانعضویاز سـازمانمرد منهادجمعیت
آ نهارادرخانواده،مدرسـه،محلهوسـایرفضاهایسپهر مهرپویانسبزاندیشه ،کهدر حوزۀارتقایمهار تهای
عمومیتمرین کردوترویجداد: زندگـی ،خانـواده ،توانمندسـازی زنـان و توسـعۀ محلـی
تمرین مشارکت در امور خانواده ،مدرسه و محله و... اقشارمحروموحاشی هنشینشهریوروستاییفعالیت
آموزش شهروندی م یکنـد،بـاورداردهرگونـهتغییـریدر نـگاه،تفکـرورفتـار
تمریـن و تقویـت فرهنـگ گف توگـو و ارتبـاط مؤثـر و شـهروندان در هریـک از حیط ههـای فـوق ،گامـی مؤثـر
همدلانـه و بـه اشـتراک گذاشـتن آموخت ههـا و تجـارب در مسـیراصلاحوتغییراتسـازندۀاجتماعیمحسـوب
شـرکتفعـالدرسـم نهاوایجـاداتحـادوپیونـدمیان م یشـود.ا گـرنگاهـیواق عبینانـهبـهتاریـخ،بسـترو کمو
مدارسودانشگا ههاوسم نهاب همنظورهمیاریوتمرین کیـفآموز شهـایمدنـیوآ گاه یبخشـیسـازما نهای
ومشارکتمدنی کودکانوجواناندر سم نها مرد منهادوسایرنهادهایمدنیو گستردگیومشارکت
بازنگریدرسن تها،هنجارهاوفرهنگغیرمشارکتی آ نهـادر جامعـۀایـرانبیندازیـم،شـایدبتوانیـمتوقعات
وخودمدارانه ومطالبـاتخـودراواق عبینان هتـرتنظیـموتعدیل کنیم.
تکرارویـججمعرویحویلـ ٔذه بتخجشمـعیش، تمرین انواع ارلوبتـشنهفگکرمـاینهنمر یکینـرامک بهایـدردحآلقن ٔهدکسوـتچه اکزترفعیالازی اجتتهـمااعی
کار و همیـاری تقویـت و (نخبـگان)صـورت گرفتـهودر جـایخـودتأثیرگـذار بوده
داوطلبانـه اسـت ،از آنچـه گفتیـم جـدا کـرد .فعالیـ ِت اجتماعـی،
آموزش و ترویج نگرش سیسـتمی و رویکرد مشـارکتی آمـوزش ،مشـارکت مدنـی و آ گاه یبخشـی اجتماعـی
برای تغییر هم هجانبه در مسـیرتغییـراتوتوسـعۀاجتما عمحـور نـهخاسـتگاه
تأ کیدوبرنام هریزیجهتتقویتسـرمایۀاجتماعی دولتـی دارد ،نـه خصوصـی و نـه نخب هگرایانـه؛ چرا کـه از
در کنارسـرمایۀانسانی پاییـن بـه بـالا و بـه دسـت مـردم و نیروهـای اجتماعـی
تقویـت و تأ کیـد بـر مهار تهـای اجتماعـی و هـوش شـکل م یگیـرد و نهادهـای دولتـی و خصوصـی و قشـر
جمعـیب هجایاولویـتدادنبههوشفردیومهار تها نخبگانوروشنفکران م یتواننددر آننقشحمایتیو
و موفقی تهـای فـردی تسـهی لکنندهبازی کننـدودر سـازما نهایمرد منهاد،
پذیـرش انسـا نهای متفـاوت در ارتباطـات دوسـتی،
