Page 14 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 14
12
นักโบราณคดีไทยบางท่านกล่าวว่า กองทัพชาวเสียมนั้น มาจากลุ่มแม่น้ำกก ซึ่งมี ขุนเจือง (ท้าวฮุง)
กษตั ริยแ์ ห่งอาณาจกั รเงินยาง ซึง่ ครองเมืองพะเยาอยู่ เป็นผรู้ วบรวมกำลงั ชาวไทย (ลาว) และอาจมีชาวข่าร่วม
ดว้ ยส่งกำลังดังกลา่ วไปช่วยพระเจา้ สุรยิ วรมนั ที่ 2 รบกับพวกจาม ภาพจำหลักดังกลา่ วนี้ มีรายละเอียดใหเ้ ราได้
ทราบถึง การจัดกองทพั ของชาวเสยี มในยคุ นนั้ ได้เป็นอย่างดี ในหลายๆ ด้าน
การทหารสมยั สุโขทัย (พ.ศ. 1800 - 1893)
ประวัตกิ ารยุทธสมยั กรุงสโุ ขทยั ปรากฎตามหลกั ศิลาจารึกและพระราชพงศาวดารว่า นอกจากจะมี
การยุทธขับไล่ชนชาติเขมรเพื่อสถาปนาราชอาณาจักรไทยแล้ว ยังมีการยุทธอีกหลายครั้ง แต่เป็นการรบ
ระหวา่ งไทยต่อไทยด้วยกันเอง มอี ย่คู รัง้ เดียวทีไ่ ทยไดร้ บกับขอมหรือเขมรผู้ต้ังตัวเป็นนายเหนือไทยคือครั้งพ่อ
ขุนบางกลางหาวกับพ่อขุนผาเมืองร่วมกันขบั ไล่เขมร การรบนั้นเชื่อว่า องค์พระมหากษัตริย์ทรงเปน็ จอมทพั
บัญชาการทหารโดยตรง แล้วรอง ๆ ลงมาจึงถึงแม่ทัพเสนาบดีและไพร่พลตามลำดับ มีอาณาเขต เหนือจด
หลวงพระบาง เวียงจันทร์ เวียงคำทางใต้ จดนครศรีธรรมราช ตะนาวศรี ทิศตะวันตกจดกรุงหงสาวดี พุกาม
จะมีหวั หน้าแห่งหมบู่ ้านกเ็ ป็นนายกองนายทัพขน้ึ ตรงกบั องค์พระมหากษตั รยิ ์ มยี ุทธศาสตรก์ ารต้ังรับ อาศยั น้ำ
และแผน่ ดินในการป้องกนั ชาติมาตลอด มหี ลักนยิ ม คือ สร้างคนั ดินเป็นกำแพง 3 ชนั้ (เรยี กวา่ ตรีบูร) สร้างคู
เมอื งเป็นนำ้ 2 ชน้ั สร้างปอ้ มท้ัง 4 ดา้ นของกำแพงดิน
เมื่อเกิดอาณาจักรสุโขทัยขึ้นในปลายพุทธศตวรรษท่ี18 จากหลักฐานทางศิลาจารึกพบว่า
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นผู้บงั คบั บญั ชาทหารโดยตรง และทรงนำกองทัพเข้าสงครามดว้ ยพระองค์เองในฐานะ
เป็นจอมทัพ บรรดาชายฉกรรจ์ทั้งปวงจะเป็นทั้งพลเมืองและทหารในกองทัพหลวง ตามกรมกองที่ตนสังกัด
การฝึกหัดทหาร จะใช้หัวหน้าสกุลในแตล่ ะหมบู่ ้าน เปน็ ผู้ควบคมุ ฝกึ สอนวิชาการต่อสู้ เมื่อเกดิ ศึกสงครามทหาร
ทกุ คน จะมีอาวธุ คู่มอื ที่ตนไดฝ้ กึ ซอ้ มไวช้ ่ำชองดแี ล้ว พรอ้ มท่จี ะใช้งานส่วนเสบยี งอาหารกจ็ ะเตรยี มไว้เฉพาะตน
ในขนั้ ต้น มคี วามสมบูรณ์ในตนเอง พร้อมทจี่ ะออกศึกไดท้ นั ที
ในช่วงระยะเกือบ 200 ปี (พ.ศ. 1800-1981) อาณาจักสุโขทัย ได้แผ่ไพศาลไปอย่างกว้างขวาง
ในรชั สมัยพ่อขนุ รามคำแหงมหาราช (พ.ศ. 1822-1862) จากศลิ าจารึกหลักที่ 1 ดังนี้
- ทศิ เหนอื ได้เมอื งหลวงพระบาง
- ทศิ ตะวนั ออก ไดเ้ มืองเวยี งจนั ทน์ และเมอื งเวยี งคำ
- ทิศใต้ ไดเ้ มืองนครศรีธรรมราช ไปจนสดุ แหลมมาลายู
- ทศิ ตะวนั ตก ได้เมอื งหงสาวดไี วใ้ นอำนาจ
การจดั กองทัพ
- กองทัพหลวงเปน็ พระมหากษตั รยิ เ์ ป็นจอมทัพอยกู่ รงุ สุโขทยั
- กองทพั หัวเมืองมีทง้ั 4 ทิศ คือ ศรีสัชนาลัย พจิ ิตร พษิ ณโุ ลก กำแพงเพชร
- กองทพั ประเทศราช คือหลวงพระบาง นครศรีธรรมราช ตะนาวศรี
ยุทธวิธี ต่อสู้แบบประจัญบาน สร้างถนนพระร่วง (ใช้เคลื่อนที่เร็ว) จากสุโขทัยถึง สวรรคโลก
ระยะทาง 120 กม. ผลการรบถา้ ชนะแบง่ ทรัพยส์ นิ แบ่งเชลย
