Page 19 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 19
17
รชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ ฯ การปรบั ปรุงด้านการจดั และการฝึก
ได้มีการปรับปรงุ เปลี่ยนแปลงกิจการทหารของไทย จากแบบเก่ามาเปน็ แบบชาติตะวันตก มีการจัดตั้ง
กองทหารหน้า โดยให้รวบรวมลูกหมู่กองมอญมาฝึกขึ้นอยู่ในกรมพระกลาโหม ทำการฝึกแบบใหม่มีอาวุธปืน
ทนั สมยั ครบครัน มีกำลังมากกวา่ กองทหารอื่น ๆ เป็นหน่วยท่ีต้องปฏบิ ัตภิ ารกจิ มากหน่วยหนึ่งในยามสงคราม
และเป็นหน่วยที่ไปปฏิบัติการก่อนหน่วยอื่นเสมอ ส่วนหน้าที่ในยามปกตคิ ือ การปราบปรามโจรผู้ร้ายตามหวั
เมืองต่าง ๆ ตลอดจนเข้าขบวนตามเสด็จ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกครั้ง หน่วยนี้นับว่าเป็นหน่วยที่มี
พฒั นาการทส่ี ำคญั ต่อไปในยคุ ต่อมา
กองเกณฑ์หัด ได้จ้างครูชาวอังกฤษมาฝึกสอน 2 คน คือ ร้อยเอก อิมเปย์ (Impey) และร้อยเอก
น๊อกซ (Knox) เป็นนายทหารนอกราชการของกองทัพอังกฤษ ประจำอินเดีย มาเป็นครูฝึกทหารวังหลวง ฝึก
ทหารในกรมทหารอาสาลาวและเขมรท่เี ข้ามาเปน็ ทหารเกณฑ์หัดแบบตะวันตกในวังหลวง คนทั่วไปเรียกทหาร
หนว่ ยนวี้ ่าทหารอย่างยโุ รป
การศึกสงคราม เมื่อปี พ.ศ. 2395 เจ้าเมืองเชียงรุ้ง ได้เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร ฝ่ายไทยเห็นวา่
ประเทศพม่าหยอ่ นกำลงั ลง เนือ่ งจากองั กฤษตีได้เมอื งมอญท่อี ยู่ทางด้านชายทะเล จึงได้ช่วยเหลือเมืองเชียงรุ้ง
ให้พ้นจากอำนาจของพม่าและจีนฮ่อ จึงให้ทัพไทยเข้าตีเมืองเชียงตุง แต่เนื่องจากหนทางไกลและกันดาร
ต่างฝ่ายต่างคุมเชิงกันจนเสบียงอาหารหมดและเกิดการเจ็บป่วยขึ้นในกองทัพจึงต้องล่าทัพกลับทำให้เชียงรงุ้
ตอ้ งตกไปเปน็ ของพม่า
กิจการทหารเรือ กิจการทหารเรือเริ่มแบ่งออกมาชัดเจน ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2394 มีหน่วยทหารเรือ 2
หน่วยคือ ทหารเรือวังหน้า ขึ้นอยู่ในบังคับบัญชาของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้า ฯ มีหน่วยขึ้นสังกัดคือ
เรอื กรมเรือกลไฟ กรมอาสาจาม และ กองทะเล ทหารมะรีน ข้ึนอยใู่ นบงั คบั บญั ชาของสมเด็จเจ้าพระยาบรม
มหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) สมุหพระกลาโหม มีหน่วยในสังกัดคือ กรมอรสุมพล ประกอบด้วย
กรมเรอื กลไฟ กรมอาสาจาม และกรมอาสามอญ ทหารทง้ั สองหน่วยน้ีเป็นอสิ ระจากกัน
รชั สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ฯ (พ.ศ. 2411-2453)
1. การจัดตั้งหน่วยทหารมหาดเลก็ เร่มิ ต้นจากเม่อื ปี พ.ศ. 2404 ได้มกี ารทดลองฝึกบุตรข้าราชการ
ตามแบบยุทธวิธีแบบใหม่ แบบทหารหน้า เรียกกันว่า มหาดเล็กไล่กา และเมื่อปี พ.ศ. 2450 ก็ได้ชื่อว่า กรม
ทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรกั ษาพระองค์
2. การปรบั ปรุงกรมทหารหน้า เม่ือปี พ.ศ. 2414 ไดโ้ อนทหารรักษาพระองค์ กองทหารล้อมวัง และ
กองฝีพาย ซึ่งเป็นหน่วยทหารแบบเก่า เข้าสมทบกับกรมทหารหน้า กรมทหารหน้าได้รับการปรับปรุงในด้าน
ต่างๆ มาโดยลำดับ มีหน่วยกองทหารมา้ กองทหารดับเพลิง และกองทหารข่าวในสงั กัด นอกจากนั้นยังโปรด
เกลา้ ฯ ใหก้ รมทหารหน้ารบั เลขไพรห่ ลวง และบตุ รหมู่ใด กรมใด ท่สี มัครเขา้ มาเป็นทหารเปน็ เวลา 5 ปี จะได้
ปลดพ้นหน้าที่ประจำการ ทำให้มีผู้มาสมัครเข้ารับราชการในกรมทหารหนา้ เป็นอันมาก นับว่าเป็นจุดเริ่มตน้
ของการปลดปล่อยไพร่ทง้ั หลายใหไ้ ปสูค่ วามเปน็ ไท
3. การจัดกองทัพ กำลังในส่วนกลางหรือในกรุง ได้รับการปรับปรุงมาโดยลำดับ โดยแยกทหารบก
และทหารเรือ จากกันเปน็ สดั ส่วน แต่กองทัพหวั เมืองยงั คงเดิม คอื แบ่งออกเปน็ 3 สว่ น ดงั นี้
