Page 18 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 18
16
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พม่าได้เข้ามาตีหัวเมืองชายทะเล คือเมืองชุมพร
เมืองตะกั่วทุ่ง เมืองตะกั่วป่า และเมืองถลาง ฝ่ายไทยใช้กำลังทั้งทางบกและทางเรือเข้าต่อสู้กับพม่า สำหรับ
กำลงั ทางเรอื จัดเป็น 2 กอง คอื
กองแรก ยกกำลังทางเรือไปขึ้นบกที่เมืองไชยา แล้วยกกำลังไปทางบก ผ่านปากพนม เพื่อไปช่วย
เมืองถลาง
กองที่สอง ยกกำลังทางเรือไปขึ้นบกที่เมืองนครศรีธรรมราช สมทบกำลังกับกองทัพเมือง
นครศรธี รรมราช แลว้ ยกกำลังไปทางบก เพ่ือไปช่วยเมืองถลาง กองทัพไปไม่ทนั พม่าตเี มืองตะก่ัวทุ่งและเมือง
ตะก่วั ปา่ แตกกอ่ น แล้วจงึ ขา้ มไปเกาะถลาง ตเี มืองถลางแตก พอทราบข่าววา่ กองทัพไทยยกมา กถ็ อยหนีไปทาง
เรือ กองทัพไทยจึงเขา้ ยดึ เมอื งถลางไวไ้ ดโ้ ดยงา่ ย ฝา่ ยไทยจบั เชลยพม่าได้เปน็ จำนวนมาก
ในปี พ.ศ. 2362 เมื่อไทยได้ทราบว่าญวนทำการขุดคลองลัดขนาดใหญ่ จากทะเลสาบเขมรมาออก
ทีเ่ มืองบันทายมาศ ใกลก้ ับชายแดนไทยทางด้านตะวันออก จงึ ได้ใหส้ รา้ งเมืองสมุทรปราการขน้ึ ใหม่ และสร้าง
ป้อมท่ีเมอื งนจ้ี ำนวน 6 ปอ้ ม โดยสรา้ งทางฝัง่ ตะวนั ออกของแมน่ ้ำเจ้าพระยา 4 ปอ้ ม
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระน่งั เกล้าเจ้าอยู่หัว ไทยได้ตระหนกั ถงึ การรุกรานของข้าศึกทางทะเลซง่ึ มี
แนวโน้มมากขึ้นตามลำดับ จากกรณีของญวน และกรณีที่อังกฤษพิพาทกับจีน พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า
เจ้าอยู่หัว ถึงกับทรงมีพระราชดำรัสว่า "จะไว้ใจทางทะเลไม่ได้" จึงได้โปรดเกล้า ฯ ให้สร้างเรือรบแบบต่าง ๆ
แบง่ ไดเ้ ป็น 3 ประเภท คือ
เรือสำหรบั ใช้ในลำน้ำ จำพวกเรือยาว ทำเป็นเรือก่ิง เรือเอกชัย เรือรูปสัตว์ เรือศรี และเรือกราบ
ลว้ นแล้วเป็นเรือที่ใช้ในกระบวนพยุหยาตราชลมารค และใช้เปน็ พาหนะสำหรบั ยกกำลังไปทางลำนำ้
เรือทใี่ ช้ในอ่าวตามชายฝัง่ เรยี กว่า กำปน่ั แปลง ไดม้ ีการตอ่ เรอื ดงั กล่าวเป็นจำนวนถึง 80 ลำ เมอื่ ปี
พ.ศ. 2377 เอาไว้ใช้ที่พระนคร 40 ลำ และนำไปใชต้ ามหวั เมอื งชายทะเลอกี 40 ลำ
เรือกำปั่นใบใช้ในทะเล จมื่นไวยวรนาถ ร่วมกับฝรั่งชาวยุโรป ได้ร่วมกันสร้างขึ้นในไทย เป็นเรือ
กำปั่นรบสำหรับใช้ลาดตระเวนทางทะเล คือ เรือแกล้วกลางสมุทร มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษว่า ARIEL เป็นเรือ
ขนาดระวางขบั น้ำ 110 ตนั มอี าวธุ ปนื ใหญ่ติดตั้งอยู่ 6 กระบอก ต่อมาก็ได้มกี ารต่อเรือกำปั่นใบเป็นเรือหลวง
อีกหลายลำ และเริ่มจ้างฝรั่งชาวยุโรปมาเป็นนายเรือ เช่น เรือระบิลบัวแก้ว เรือวิทยาคม และเรือแกล้วกลาง
สมทุ ร เปน็ ตน้
การทหารสมยั กรงุ รตั นโกสินทรย์ คุ ตอ่ มา (พ.ศ. 2394-2468)
ในหว้ งรัชสมยั พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ ฯ และพระบาทสมเด็จ
พระมงกุฎเกล้าฯ เป็นห้วงเวลาที่ชาติมหาอำนาจทางตะวันตก ได้เข้ามาแสวงหาผลประโยชน์ และจัดต้ัง
อาณานิคมทางดินแดนทางตะวันออก โดยสร้างเง่ือนไขต่าง ๆ ทำใหเ้ กดิ ปญั หาต่อดินแดนในพระราชอาณาเขต
และประเทศไทยมากยิ่งขึ้นตามลำดับ ไทยได้เริ่มปฏิรูประบบต่าง ๆ โดยเลือกสรรเอาแบบอย่างที่ดี ของชาติ
มหาอำนาจทางตะวันตก มาประยุกต์เข้ากับหลักการเดิมของไทย เริ่มด้วยการจัดการฝึกศึกษา เพื่อพัฒนา
ในหลาย ๆ ดา้ น ในดา้ นการทหารมีการเสริมสร้างกำลงั รบ และวางมาตรการการปอ้ งกันประเทศ ใหเ้ หมาะสม
กับสถานการณแ์ ละสภาวะแวดล้อมของโลก
