Page 35 - ประวัติศาสตร์การสงคราม

33

เคลื่อนลงมาจากทางเหนือให้กองทัพเคลื่อนที่จากนครสวรรค์ลงมาทางชัยนาททางหนึ่ง ทางเมืองอุทัยเมือง
สรรค์ทางหนึ่งแล้วตั้งกองบญั ชาการที่วัดป่าฝ้ายปากน้ำพระประสบทางเหนือ ทั้งสองกองทัพมาถึงเขตกรุงศรี
อยุธยาเตรียมตั้งอยู่ห่าง ๆ ยังไม่เข้าประชิดติดพระนครทำนองว่ากำลังน้อยคอยกองหนุนจากมังระ แล้วแต่
กองโจรเที่ยวปล้นทรัพย์จับเชลยตามเขตแขวงต่าง ๆ ข้างในกรุงศรีก็มิได้ส่งกำลังออกต่อสู้ การปฏิบัติของ
กองทัพเนเมียวสีหบดีทางทิศเหนือ พ.ศ.2308 กำลังของเนเมียวสีหบดีทัพบกและทัพเรือกำลัง 58
กองทหาร 43,000 คน ช้างศึก 400 เชือก ม้า 1,200 ตัว ออกจากลำปางเดอื นกันยายนมุ่งสู่เมืองตากยึดเมือง
ตากไดแ้ ลว้ – เมืองระแหง – เมืองกำแพงเพชร – สวรรคโลก เมอื งนพ้ี อ่ เมอื งตอ่ สแู้ ต่แล้วพม่าก็ยึดได้แลว้ เคลือ่ น
ทพั ไปสโุ ขทยั – นครสวรรค์ – ชาน พระนคร ปากนำ้ พระประสบ

การปฏิบัติการของกองทัพมหานรธาด้านทิศตะวันตก เคลื่อนกำลังออกจากทวาย 25 พฤศจิกายน
2308 กำลัง 30,000 คน ช้าง 200 เชอื ก ม้า 2,000 ตวั เขา้ ตีเมอื งเพชรบุรีเข้าเมืองต้งั รับอยู่ในเมือง พม่าแบ่ง
กำลังเปน็ สองส่วน สว่ นหน่งึ ใชบ้ ันไดป้ ีนกำลัง อกี ส่วนหนึง่ ขดุ เจาะรากฐานกำแพง พมา่ ตแี ละยึดได้ในระยะสั้น
ๆ ยึดจบั คนขา้ วของเงนิ ทองไดก้ ็ตกเป็นของผูน้ น้ั ส่วนยุทโธปกรณ์ตกเปน็ ของกองทพั ต่อไปเข้ายึดเมืองราชบุรี
เจ้าเมืองยอมอ่อนน้อม และยึดสุพรรณบุรี เจ้าเมืองยอมอ่อนน้อมเช่นเดียวกัน ต่อมาเข้าตีเมืองกาญจนบุรี
เจ้าเมืองเข้มแข็งทำการต้านทานแต่พม่ามากกว่าจึงเสียเมือง จากนั้นเคลื่อนทัพไปเมืองไทรโยค – เมืองสวา
นโปง – เมอื งชาเลง ยึด 7 เมืองได้แล้ว มหานรธา คุมทัพ 57 กอง มงุ่ สกู่ รุงศรีอยุธยา แล้วตง้ั กองทพั ณ. บ้านสี
กกุ และทางไทร การรบท่ีบ้านสกี า พระยาพลเทพฝ่ายไทยนำกำลัง 6,000 คน ช้าง 500 เชือก รบรรทุกปืนใหญ่
500 คัน นำกำลงั ไปต้งั รบั ท่ีบ้านสีกุก มหานรธาทราบข่าวจากม้าเรว็ จัดกำลังเขา้ ทำการรบขั้นตะลุมบอน
ทัพไทยสู้ไม่ได้ถอยหนี มหานรธาไม่ได้ไล่ติดตามเพราะต้องการยึดเมืองสีกุกรอทัพเนเมียวสีหบดี กุมภาพันธ์
2309 ทพั เนเมียวสหี บดถี งึ ชานพระนคร
ขน้ั ที่ 3 การปฏบิ ัติการในฤดฝู นและฤดูน้ำหลาก สถานการณ์ฝ่ายพมา่ พอถึงฤดูประมาณ เดอื นสิงหาคม 2309
พวกนายทัพนายกองพมา่ พากันรอ้ งทุกขต์ ่อมังมหานรธาวา่ ฝนชุกแลว้ ไมช่ ้าน้ำเหนอื จะหลากลงมาจะทำการรบ
คงลำบากมาก ขอใหย้ กทพั กลบั เสียคราวหน่งึ เม่อื ถึงฤดแู ล้งแล้วคอ่ ยกลับมาตใี หม่มังมหานรธาไมเ่ ห็นดว้ ยว่ากรุง
ศรขี ัดสนเสบยี งอาหารและกระสุนดนิ ดำอ่อนกำลังจวนจะตีได้อยู่แลว้ ถ้าเลิกทพั กลับไปไทยมีช่องทางหากำลัง
มาเพ่ิมเตมิ จะเตรียมการรักษาเมืองเข้มแข็งดีกว่าแต่ก่อนถ้ายกมาตอี ีกจะยากขึ้นมังมหานรธาไม่ยอมถอยทัพสั่ง
ใหเ้ ตรียมการ

1. เตรยี มการทำไรน่ า
2. เตรียมหาที่ดอน เช่น โคกวัดมีอยู่รอบพระนครแล้วแบ่งหน้าที่ให้กองทัพไปตั้งค่ายสำหรบั เปน็ ท่ี
อยูฤ่ ดนู ำ้
3. นำ ช้าง ม้า พาหนะไปเลี้ยงตามท่ีดอนหวั เมืองใกลเ้ คยี ง
4. ให้เทีย่ วรวบรวมเรอื ใหญน่ ้อยมาใช้ในกองทัพใหม้ าก
พอพม่าเตรียมการปฏิบัติการในฤดูฝนเสร็จแล้วมังมหานรธาก็ป่วยถึงแก่ความตายที่บ้านค่ายสีกุก
ทำให้เป็นผลร้ายต่อฝ่ายไทยเพราะเนเมียวสีหบดีได้บังคับบัญชากำลังทหารพม่าไว้ในอำนาจผู้เดียวทำให้
หลกั การบังคับบญั ชามเี อกภาพ