Page 44 - ประวัติศาสตร์การสงคราม

42

สุโขทัย - พิษณุโลก ได้โดยสะดวกเพราะเป็นที่เนิน เดินทัพสะดวก และเส้นทางส่งกำลังหาอาหารทางเมือง

สุโขทัย กำแพงเพชรได้ไม่ถูกขดั ขวาง

เสน้ ทางจาก จว.พิษณุโลกไปยังกรุงธนบุรี เป็นท่ีราบลุม่ แม่นำ้ นา่ นและแมน่ ้ำเจ้าพระยาฤดูฝนน้ำหลาก

เดินทัพทางบกลำบากล่าช้า ต้องใช้เรือแจวพายจึงสะดวก ด้านตะวันออกของเมอื งพิษณุโลกเป็นเนินสูง และ

เทือกเขาเพชรบูรณเ์ ปน็ ป่าทบึ และภูเขาสงู ชนั

แผนการรบ

ฝา่ ยพม่า ในขน้ั ต้น อะแซหว่นุ กแี้ มท่ ัพใหญ่พม่าทำการรบโดยใชแ้ ผนชอื่ วา่ บุเรงนอง คอื

1. ยึดเมืองเชยี งใหม่และหวั เมอื งฝา่ ยเหนือ เช่น พษิ ณโุ ลก กำแพงเพชร ฯลฯ ให้ได้เสียก่อนเพ่ือตัด

กำลงั ไทยและใชเ้ ป็นฐานสง่ กำลงั บำรงุ ของพม่า เปน็ การตดั กำลังไทยใหอ้ อ่ นแอลงไปในตัว

2. เมือ่ ไดห้ วั เมอื งฝ่ายเหนือแลว้ จึงจะยกกองทพั บกและกองทพั เรอื ลงไปตีกรุงธนบุรตี ่อจงึ จะง่ายข้ึน

และใชเ้ สน้ ทางนำ้ จากหัวเมอื งเหนือเปน็ เสน้ ทางสง่ กำลัง

ฝ่ายไทย

1. ป้องกันเมืองเชียงใหม่ไว้ใหไ้ ดเ้ พ่อื มใิ ห้พมา่ ใช้เป็นฐานสง่ กำลังและนำกำลงั มาบีบเมืองพษิ ณุโลก

2. ป้องกันเมอื งพษิ ณุโลกไวใ้ หไ้ ด้เพราะเป็นหวั เมืองฝ่ายเหนอื ทม่ี ีกำลงั มากโดยใช้กำลังจากหัวเมือง

ฝา่ ยเหนอื และกำลงั จากเมืองหลวงไปยันไวแ้ ล้วทำลาย ร้ังหนว่ งทพั พมา่ ไมใ่ ห้เขา้ ตกี รงุ ธนบุรีได้

3. แผนการใชเ้ สน้ ทางน้ำจากทางใตส้ ่งกำลงั ขึ้นไปยงั เมืองพิษณุโลกน้ันถือเปน็ เสน้ เลือดใหญท่ ีส่ ำคัญ

ต้องยดึ รักษาไวใ้ หไ้ ด้ปอ้ งกนั พมา่ เคล่อื นกำลังลงใต้

การวางกำลังและการจัดรปู ขบวน

ฝ่ายพม่า

1. ตงั้ คา่ ยล้อมเมอื งพษิ ณุโลกไว้ 4 ด้าน แล้วส่งไพรพ่ ลลาดตระเวนดชู ยั ภมู ิทีจ่ ะเขา้ ตีเมืองพิษณุโลก

ฝา่ ยพระยาจกั รี พระยาสุรสีห์ รกั ษาเมอื งสง่ กำลังเข้าตกี องลาดตระเวนพม่า ผลัดกนั แพ้ผลดั กันชนะไม่เด็ดขาด

ต่อกัน

2. เมอ่ื กองทัพหลวงของพระเจ้าตากสนิ ยกข้นึ มาตง้ั คา่ ยเรยี งรายด้านใตเ้ ป็นระยะ ๆ ตามลำน้ำน่าน

เพื่อรักษาเส้นทางส่งกำลังไว้ ตั้งค่าย 6 ค่ายตลอดระยะ 20 กม. ลงไปจนถึงค่ายหลวงตั้งที่ปากพิง พม่าจึง

วางแผนบดขยกี้ ำลังส่วนน้ีทีละค่ายเพ่ือให้พิษณุโลกขาดเสบียง ทพั หลวงของไทยที่ปากพิงต้องทิ้งค่ายหนีลงไป

ทางใต้ และในที่สดุ พม่าเขา้ เมอื งพิษณโุ ลกได้ พระยาจักรี พระยาสรุ สหี ์ ต้องหนีไปทางเพชรบรู ณ์

ฝา่ ยไทย

1. กองทัพพระยาจกั รี พระยาสรุ สหี ์ ตงั้ อยู่ในเมืองพษิ ณุโลกออกไปตัง้ ค่ายรอพม่าอยูน่ อกเมืองด้าน

เหนือ 1 คา่ ย และดา้ นตะวันออก 1 ค่าย

2. กองทพั หลวงของพระเจ้าตากสนิ ตง้ั คา่ ยตามลำน้ำนา่ น 1 คา่ ย

- ค่ายหลวงต้งั ทป่ี ากพงิ - ค่ายทา่ โรง - ค่ายวัดจุฬามณี

- ค่ายบ้านกระดาษ - คา่ ยบางทราย - คา่ ยวดั จนั ทร์