Page 43 - ผลงานทางวิชาการ

๓๒

การประเมินในข้อ 5.1.1 และ 5.1.2 นำไปสู่การวางแผน ซึ่งควรมีการวิเคราะห์
์
ความเหมาะสมของสิ่งที่จะดำเนินการ โดยพิจารณาความสอดคล้อง ความสมบูรณ ประสิทธิภาพ
ความเหมาะสมของการบริหาร ผลกระทบ และความเป็นธรรม ความเป็นไปได้ทั้งด้านแผนงานแผนเงิน
และแผนกำลังคน ฯลฯ
5.2 การประเมินระหว่างดำเนินโครงการ (Process Evaluation) เป็นการประเมินกระบวนการ

นั่นเอง อันเป็นการศึกษาจุดอ่อน จุดแข็ง ตลอดจนปัญหาต่าง ๆ และอุปสรรคของการดำเนินโครงการ
สาเหตุที่ทำให้ ไม่สามารถดำเนินโครงการตามแผนได้ เพื่อจัดหาสารสนเทศเพื่อปรับปรุงการดำเนิน
ี
โครงการได้อย่างทันท่วงทการประเมินขั้นตอนนี้จึงมีบทบาทสำคญต่อความสำเร็จของโครงการ
ั
5.3 การประเมินหลังสิ้นสุดโครงการ (Product Evaluation) เป็นการประเมินผลผลิตของ
ิ
โครงการเพื่อจะตอบคำถามให้ได้ว่าการดำเนินโครงการประสบความสำเร็จตามแผนทวางไว้หรือไม่ ผลผลต
ี่
เป็นไปตามวัตถุประสงค์หรือไม่ คุ้มค่าหรือไม่ การประเมินหลังสิ้นสุดโครงการจะพิจารณาผลลัพธ์
ั
ผลกระทบของโครงการทุก ๆ ด้าน ซึ่งมักใช้เทคนิคการติดตามผลหรือประเมินผลด้วยการติดตามหลง
โครงการเสร็จ หรือศึกษาย้อนรอย (Follow up Study หรือ Tracer Study) ผลการประเมินจะให้

สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตของโครงการว่าควรจะคง ปรับ ขยายโครงการหรือควรหยุด
ี่
โครงการตามเวลาทกำหนดไว้หรือควรยกฐานะ เป็นโครงการประจำ เป็นต้น
พิสณุ ฟองศรี (2553 : 79) ได้กล่าวถึงการประเมินแบบซิปป์ (CIPP) ไว้ว่า การประเมินโดยใช ้
รูปแบบซิปป์ (CIPP) เป็นที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายมากที่สุดโดยเฉพาะการประเมินโครงการต่าง ๆ

เพราะว่าเป็นการประเมินให้สารสนเทศทครอบคลม มีการพิจารณาถึงสภาพแวดล้อมตาง ๆ อย่างไรก็ตาม
ุ
ี่
่
้
บางครั้งมีการนำรูปแบบการประเมินนี้ไปใชโดยไม่ครบขั้นตอน ด้วยการตดในสวนการประเมินบริบทออก
่
ั
้
ุ
ทำให้สารสนเทศที่ไดลดคณค่าลงและมีผลตอการตัดสินใจได้
่
สมหวัง พิธิยานุวัฒน์ (2544 : 166-167 อ้างถึงในองอาจ ชาญชัย. 2551: 81) ได้กล่าวถึง
โมเดลการประเมินซิปป์ CIPP Model ว่าเป็นกระบวนการรวบรวมข้อมูล และสกัดข้อมูลเพื่อสารสนเทศ
เพื่อการตัดสินใจ โดยการตัดสินใจเกี่ยวกับโครงการแบ่งออกเป็น 4 ประเภทคือ PSIR ซึ่งได้แก่
1. Planning Decisions ซึ่งเป็นการตัดสิน เพื่อกำหนดผลลัพธ์ที่คาดหวังของโครงการนั้น
หรือวัตถุประสงค์ระยะสั้นของโครงการ และวัตถุประสงค์ระยะยาวของโครงการ
2. Structuring Decisions เป็นการตัดสินใจเกี่ยวกับการวางโครงการเป็นวิธีการ และกลวิธี
ดำเนินโครงการเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงคของโครงการ
์
ั
ิ
ู่
3. Implementing Decisions เป็นการตดสนใจเกี่ยวกับการนำโครงการไปสการปฏิบัต เพื่อให้
ิ
เกิดผล ทำอย่างไรการดำเนินโครงการนี้จึงจะราบรื่น และประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
4. Recycling Decisions เป็นการตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตของโครงการว่าควรจะทำต่อไปหรือ
ควรจะยุติล้มเลิกหรือยกฐานะเป็นงานประจำหรือเป็นหน่วยงานใหม่ เป็นต้น โดยพิจารณาจากผลลัพธ์
ที่เกิดขึ้นจริง

รูปแบบ CIPP Model จะประเมินใน 4 ดาน ดังนี้
้
1. การประเมินบริบทหรือสภาวะแวดล้อม (Context Evaluation) ซึ่งจะช่วยในการตัดสินใจ
เกี่ยวกับการวางแผนในการกำหนดวัตถุประสงค ์
2. การประเมินปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) เป็นการตัดสินใจเกี่ยวกับ โครงสร้างเพื่อ

กำหนดรูปแบบของโครงการ