Page 186 - KÜLTÜR ATÖLYESİ III

184

TATBİKİ GÜZEL binaları ve insanların yaşayış tarzları sanatı geleneklerinden kurtulup,
ile beraber ilgilendirecektir. Bugün
yeni bir sanat atölyesi kurma
SANATLAR zaman zaman moda olan sanat yoluna girmiştir. Bu gelişmenin
akımlarının, belki de bu bütünlük Güzel Sanatlar Akademilerinin
Mustafa Aslıer içinde farkına bile varılmayacaktır. doğmasıyla neticelendiğini
Bu dönüşle şu sonuca varıyoruz: Bu görüyoruz. Akademilerin doğmasıyla

Sanatın İnsan Hayatındaki Yeri gün insanlar tarafından yapılan bütün neticelendiğini görüyoruz.
alet ve makinalar, evler, köprüler Akademilerin kurulması güzel
ve diğer yapıtlar, hepsi asrımızın sanatların diğer el sanatlarında teorik
Bütün uygarlık çağlarından sanat
yapılarını çıkarınız, geriye yalnız o sanatın dahildir. Acaba gerçekten olarak ayrılmasına sebep olmuştur.
çağlarda yaşayan insan ve hayvanların günümüzde, makinalara biçim Çünkü düşünsel gelişmeler bütün
kemikleri kalır. Bu sonuç, insanların verilirken, heykeltıraş gibi çalışıyor hayatı beraberinde sürüklediği için
yaratıcı ve yapıcı varlıklarını mu? Bu sorunun cevabı ne olursa pratikte el sanatı ve güzel sanat
yapıtlara aktardıklarının en büyük olsun makine günümüzün insanının yapıtları zevk bakımından bir
tanıtlamasıdır. yapıtıdır ve dolayısıyla bu makinanın ayrılık göstermemiştir. İlk büyük
formları içinde hakim düşünsel özün zevk ayrılığı endüstri ürünleri ile el
Her uygarlık çağında, en küçük izleri saklıdır. sanatları yapıları arasında başlamıştır.
aletten en büyük anıta kadar bütün Endüstri de biçimler birtakım
yapıtlarda sanat zevki yönünden bir Güzel Sanatlarda Gelişme makinalar aracıyla ve yalnız ihtiyaç
özün hakim olduğu görülür. Örneğin düşünülerek yapılıyordu. Kullanılan
eski bir Mısırlının giyimini kullandığı Uzun uygarlık çağları boyunca sanat- eşya, elle yapıldığı zaman bilinçsiz
kayığı Mısır sanatının bütününden güzel sanat, diye meslekler arasında bile olsa, yapanın kişiliği biçimlere
ayıramazsınız. Daha yakınlara bir ayırma yapılmadığı anlaşılıyor. Her aktarılıyordu. Makine ile üretimde
gelelim. Osmanlı çağının camileri, yapıt, bütün bireyleri aynı derecede kişi ile yapıt arasındaki bağ, çok
çeşmeleri, tasları, sürahileri, kavukları ilgilendirmiyordu tabi. Örneğin, bir zayıflıyordu.
hepsi bir elden çıkmış kadar öz kral heykellerle süslenmiş bir saray
bakımından yakındırlar. Bu özbirliği yaptırabildiği halde, bir köylünün Geçen asırda endüstri ürünleri ile
bir uygarlık insanlarının düşünüş ve ihtiyacı kapkacak ve bir evden ileri güzel sanat yapıları arasında görülen
yaşayışlarında da vardır. Yalnız sanat geçemiyordu. Kanaatimce, seçkinler zevk farkı, şöyle açıklanabilir: Güzel
yapıtlarına değil, yapılan her aracın kendi ihtiyaçlarına cevap veren sanatlar, kendi geleneklerine bağlı
biçimleri içine o çağa hakim sanat sanatçıları kayırması, zamanla kalmakla beraber, gene de bir el
özünün izleri sinmektedir. Bu sebeple meslekler arasında bir seçilmeye sanatı idiler. Belli bazı teknikleri
eski Yunan destisi bir Venüs heykeli sebep olmuştur. Köylüye ev yapan el sanatlarındaki bağlılıkla devam
kadar o çağın güzel sanatlarına usta en gerekliyi yapmak zorunda ettiriyorlardı. Endüstri ise birden çok
dahildir. olduğu halde, saray yapan usta farklı teknikler ve makine yardımı
yaratıcılığını geliştirmeye daha ile biçimleri yapıyorlardı. Makine
Herhangi bir olay sonucu, yirminci çok imkan buluyordu. Bu şekilde ile üretim çok daha hızlı yapılıyor,
asır uygarlığını kül ve toprak duvarcılar arasında mimarların, dolayısıyla ürünler ucuz oluyordu.
tabakaları örtse ve asırlarca sonra taşçılar arasından heykeltıraşların Toplum bu yüzden endüstri ürünlerini
ilim meraklısı canlılar bu uygarlığı yetiştiğini görüyoruz. çok çabuk benimsedi. Kısa zaman da
kazıp meydana çıkarsalar, sanatı pek çok el sanatı önemini kaybetti
hakkında nasıl hüküm verirlerdi? Rönesans çağında saray ve klişenin ve kayboldu. Akademiler tarafından
Acaba yalnız müzelerdeki resim ihtiyacına cevap veren sanatçıların kendi kanunlarına göre öğretilmekte
ve heykellerle mimari yapıtları mı isimleri de anılmaya başlanmıştır. devam eden güzel sanatlar, el
değerlendirirlerdi? Şüphesiz hayır. Bu sanatçılar, yaratıcı eğilimlerini sanatları kaybolunca adeta toplumun
yirminci asır, onları bütün alet ve geniş çapta tatmin etme imkanlarına dışında kaldılar. Toplum kendisini
makinaları, ilim kitapları, her çeşit sahiptirler. Onların çabası artık el endüstrinin büyümesine kaptırmış,