Page 30 - นาวิกศาสตร์ ฉบับเดือนธันวาคม ๒๕๖๔
P. 30
จุดยุทธศาสตร์อันเป็นปากทางเข้าสู่กรุงกัมพูชาที่อยู่ลึกเข้าไปในแผ่นดินได้สะดวกที่สุดจากทางทะเล และยุทธศาสตร์
ี
�
ื
�
การขยายอิทธิพลสยามเหนือดินแดนแถบน ย่อมดาเนินไปได้อย่างราบร่น ยังไม่นับว่านี่เป็นการกาจัดอิทธิพล
้
ึ
่
ิ
๋
ี
ี
ื
ี
ู
ุ
ุ
ี
ั
ู
ี
ิ
ี
ทางการค้าของชาวจนกวางต้งในฮาเตยน ค่แข่งของเมองจนทบรซงชาวจนแต้จวมอทธพลการค้าอย่ ประการท่สอง
ิ
�
เพ่อเป็นการฟื้นฟูอิทธิพลของราชสานักสยามเหนือราชสานักกัมพูชา เน่องด้วย พระนารายณ์ราชารามาธิบด ี
�
ื
ื
(นักองค์ตน-พระอุไทยราชา) ไม่ยอมถวายเคร่องราชบรรณาการฯ ให้พระองค์ในฐานะกษัตริย์สยามองค์ใหม่
ื
ั
ี
และทรงต้องการสถาปนาองค์รามราชา (นักองค์นนท์) ท่ได้เข้าถวายตัวกับพระองค์ต้งแต่เสด็จฯ ออกจากกรุงศรีอยุธยา
แล้วเป็นเจ้ากรุงกัมพูชา และอีกประการหนึ่ง เป็นยุทธศาสตร์ในการขยายขอบเขตปริมณฑลอ�านาจไปทางตะวันออก
และตะวันออกเฉียงเหนือ ปัจจุบันคือพื้นที่ปากแม่น�้าโขง คาบสมุทรอินโดจีนของเวียดนาม กัมพูชา และลาวทั้งหมด
รวมทั้งเป็นการเสาะแสวงหาทรัพยากรมนุษย์ (มีความส�าคัญมากในสมัยนั้น) และสินค้าในดินแดนเหล่านั้น
ยุทธศาสตร์ทางเรือและแผนการทัพ
จดหมายเหตุรายวันทัพสมัยกรุงธนบุรีคราวปราบเมืองพุทไธมาศ และเขมร เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๔ ให้รายละเอียดว่า
่
ี
ึ
ี
วันพฤหัสบด เดือน ๑๑ ข้น ๙ คา ปีเถาะ (จ.ศ. ๑๑๓๓ พ.ศ. ๒๓๑๔) พระเจ้าตากสินฯ โปรดฯ ให้พระยายมราช (รัชกาลท ๑)
่
�
เป็นแม่ทัพบก ถือพล ๑๐,๐๐๐ ยกไปทางเมืองปราจีน ให้ตีเอาเมืองปัตบอง (พระตะบอง) เมืองโพธิสัตว์ ตลอดจน
ไปถึงเมืองพุทไธเพชร (อุดงฤาชัย)
ครั้นถึงมหาพิไชยฤกษ์ วันอาทิตย์ เดือน ๑๑ แรม ๑๑ ค�่า ปีเถาะ พระเจ้าตากสิน ฯ ทรงเรือพระที่นั่งส�าเภาทอง
ั
พร้อมด้วยเรือท้าวพระยา ข้าทูลละอองธุลีพระบาท ไทย จีน ฝร่ง ฝ่ายทหาร พลเรือน ท้งปวง เรือรบ ๒๐๐ ลา
ั
�
เรือทะเล ๑๐๐ ลา พลทหาร ๑๕,๐๐๐ เศษ ให้พระพิชัยไอศวรรย์เป็นแม่ทัพหน้า แล้วยกพยุหยาตราพลนาวา
�
ทัพหลวงสรรพด้วยเคร่องศัสตราวุธ (องค์รามราชา-นักองค์นนท์ เสด็จไปในทัพหลวงด้วย) จากกรุงธนบุร ี
ื
ออกปากนาสมุทรปราการ ลัดเลาะไปตามชายฝั่งตะวันออกของอ่าวสยามได้ ๕ วัน ถึงเมืองจันทบูร (จันทบุรี) จึงโปรดให้
้
�
�
พระยาโกษาธิบดีแยกทัพบก ทัพเรือ ล่วงไปตีเมืองกระพงโสม (กาปงโสม) แล้วทัพหลวงก็เสด็จไปอีก ๖ วัน
ณ วัน พฤหัสบดี เดือน ๑๒ ขึ้น ๘ ค�่า (๑๔ พฤศจิกายน ๒๓๑๔) ถึงเมืองฮาเตียน/ปากน�้าเมืองพุทไธมาศ ประทับ
ณ ตึกจีนแห่งหนึ่งทางฝากตะวันตกเฉียงใต้ของเมือง แล้วตั้งค่ายล้อมเมือง ณ จุดยุทธศาสตร์ที่ส�าคัญทางด้านตะวันตก
ตะวันออก เกาะในแม่น�้า และบนฝั่งแม่น�้าเซิงแทงห์ (Giang Thanh)
นาวิกศาสตร์ 28
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔
