Page 32 - นาวิกศาสตร์ ฉบับเดือนธันวาคม ๒๕๖๔
P. 32
้
็
็
ิ
ั
ื
ู
ึ
่
ั
ิ
ี
ซงไปอย่เมองใด ๆ จงสน ถ้าและพญาราชาเศรษฐมได้ภกดด้วย เหนว่าต้านทานได้ กให้แต่งการป้องกน
ี
�
�
เมืองจงสรรพ ถ้าเห็นว่าจะสู้มิได้ ก็ยังทรงพระกรุณาโปรดอยู่ ให้ออกมากราบถวายบังคมเราจะช่วยทานบารง
ุ
ุ
ิ
เถิงว่าแก่แล้วมามิได้ ก็ให้แต่งหุเอียบุตรออกมาถวายบังคมจงพลัน ถ้าช้าอยู่จะทรงพิโรธฆ่าเสียให้ส้น”
สภาพแวดล้อมทางยุทธการ
ที่มา : https://www.pcf45.com/sealords/hatien/hatien.html
วันเสาร์ เดือน ๑๒ ขึ้น ๑๐ ค�่า (๑๖ พฤศจิกายน ๒๓๑๔) พระเจ้าตากสินฯ ทรงพระอุตสาหะเสด็จด้วยพระบาท
ื
ั
ื
ี
ั
ื
็
ยนอยู่ฟากตะวนออกตรงป้อมเมองฝั่งตะวันตก (แหลมเผ่าได๋อยู่ทางตะวนตกของเมองฮาเตยน) สามารถมองเหน
�
ี
ตัวเมืองได้ท้งหมด และเป็นจุดยุทธศาสตร์ท่สาคัญ จากหนังสือ The Prince of Ha-Tien (นิโคลัส เซลเลอร์)
ั
ั
�
้
ให้ภาพของตัวเมืองฮาเตียนว่า แบ่งเป็นสองส่วนค่นด้วยแม่นาเซิงแทงห์ ตัวเมืองฮาเตียนอยู่ด้านเหนือ
�
ด้านใต้เป็นตัวเมืองใหม่ กาแพงเมืองสร้างด้วยไม้ไผ่บางส่วนและกาแพงหิน กาแพงเมืองภายในทาด้วยหิน กว้าง ๒๐๐ เมตร
�
�
�
ยาว ๕๐๐ เมตร ก่อด้วยอิฐสีเทา น่าจะไม่ใช่กาแพงเมืองป้องกันทางทะเล โดยเฉพาะทางตะวันตกตรงแหลมเผ่าได๋
�
ซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์คุมช่องทางเข้าออกปากแม่น�้าเซิงแทงห์ (เขมร เรียกว่า แม่น�้าขาม) กับอ่าวสยาม
ื
ิ
ั
เม่อพระยาราชาเศรษฐีไม่ออกมาอ่อนน้อม พระเจ้าตากสินฯ โปรดให้พระยาอภัยรณฤทธ์ไปต้งค่ายสกัดอยู่
ณ เชิงเขาฝ่ายทิศตะวันออก พระยาพิไชยไอศวรรย์และเรือรบอาสาหกเหล่า กองหน้านั้นให้รออยู่ท้ายเกาะหน้าเมือง
�
ฝ่ายตะวันออก เจ้าพระยาจักร (หมุด) พระยาทิพโกษา ทาค่ายน�า ๒ ฟาก ไว้หว่างกลาง กว้างประมาณ ๑๐ เส้น
้
ี
�
ึ
ั
ึ
้
จะได้ให้เรือรบซ่งมีปืนหน้าเรือกินดินช่งหน่ง คอยรบคุมปากแม่นาเซิงแทงห์ ไม่ให้เรือญวนหนีรอดไปได้ และลาดตระเวน
ตรวจดูก�าลังฝ่ายข้าศึกว่าเตรียมจัดการตั้งรับไว้อย่างไรด้วย
การวางแผนเข้าตีเมือง
พระเจ้าตากสินฯ ทรงวางแผนเข้าตีเมืองฮาเตียนโดยใช้ทหารกองอาจารย์ (พวกคงกระพันชาตรีกล้าตาย)
ี
ื
�
่
�
ิ
ิ
จานวน ๑๑๑ คน บกนาในทศทางด้วยวธีการท่มพระกระแสรบสง และกาลังทหารทคัดเลอกอีก ๒,๔๐๐ คน เตรียมเข้าต ี
�
ุ
ี
ั
่
ั
ี
เวลาสองยามวันอาทิตย์ เดือน ๑๒ ข้น ๑๑ คา (๑๗ พฤศจิกายน ๒๓๑๔) และจะต้องกระทาให้สาเร็จเด็ดขาด
ึ
�
�
่
�
การจัดก�าลังทหารที่ขึ้นบกยกเข้าตีเมืองในครั้งนี้ ทหารกองอาจารย์อยู่ในกองหลวง ก�าลังทหารอีก ๒,๔๐๐ คน
เป็นทหารส่วนหนึ่งของทัพหน้าของพระยาพิชัยไอยศวรรย์ อันมีกองทหารอาสาหกเหล่าซึ่งเป็นทหารชั้นดีรวมอยู่ด้วย
มีพระศรีราชเดโช และพระท้ายน�้าเป็นผู้บังคับบัญชา ส่วนกองเจ้าพระยาจักรี (หมุด) กองพระยาทิพโกษา ท�าหน้าที่
อยู่ในเรือเป็นทัพหนุน และคอยสกัดจับข้าศึกที่แตกหนีออกมาทางทะเล ส่วนกองมหาดเล็กซึ่งอยู่ในกองหลวงแบ่งอยู่
นาวิกศาสตร์ 30
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔
