Page 24 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 24
24
ทรัพย์แบ่งไม่ได้
ทรัพย์แบ่งไม่ได้ หมายความว่า ทรัพย์อนจะแยกออกจากกันไม่ได้นอกจากเปลี่ยนแปลง
ั
ภาวะของทรัพย์ และหมายความรวมถึงทรัพย์ที่มีกฎหมายบัญญัติว่าแบ่งไม่ได้ด้วย ตามมาตรา 142
ซึ่งทรัพย์แบ่งไม่ได้ มีความหมาย 2 ประการ ดังนี้
ี
1. แบ่งไม่ได้โดยสภาพ กล่าวคือหากมีการแบ่งแล้วจะให้ทำให้ไม่มีสภาพเป็นทรัพย์อก
้
ต่อไป เช่น ถ้วย จาน แกวน้ำ รถยนต์ อาคารบ้านเรือน วัว กระบือ เป็นต้น ถ้าแบ่งวัวออกเป็นหัวเป็น
หาง เป็นเขา เป็นขา วัวนั้นจะเสียภาวะไป ไม่เป็นวัวต่อไป หรือถ้าแบ่งอาคารบ้านเรือนออกเป็นอฐ
ิ
เป็นปูน เป็นเหล็ก เป็นไม้ เป็นกระเบื้อง อาคารบ้านเรือนนั้นก็จะเสียภาวะไม่เป็นอาคารบ้านเรือน
้
ต่อไป แกวน้ำ 1 ใบถ้าแบ่งออกแล้วก็จะแตกเป็นส่วนๆ ไม่เป็นแก้วน้ำ ผลไม้ลูกหนึ่งถ้าเอามีดผ่าเป็น 2
ซีก ผลไม้ก็จะเสียรูปทรงไป ไม่เป็นผลไม้เต็มลูกต่อไป
2. แบ่งไม่ได้โดยกฎหมาย แม้ว่าโดยสภาพแล้วอาจสามารถแบ่งได้ แต่หากกฎหมาย
บัญญัติไม่ให้แบ่งแยกสิ่งนั้นก็จะไม่สามารถแบ่งได้ เช่น หุ้นตามมาตรา 1118 ส่วนควบตามมาตรา
144 สิทธิในภาระจำยอมตามมาตรา 1394, มาตรา 1395 และสิทธิจำนองตามมาตรา 717 เป็นต้น
(ประมูล สุวรรณศร. 2541 : 30)
ี
หุ้นตามมาตรา 1118 บัญญัติไว้ว่าหุ้นนั้นจะแบ่งแยกไม่ได้ เช่น นายปฐพและนายวายุซื้อ
หุ้นของบริษัทแห่งหนึ่ง 1 หุ้นราคาหุ้นละ 1,000 บาท โดยออกเงินคนละครึ่ง นายปฐพและนายวายุ
ี
จะแบ่งหุ้นนั้นออกเป็น 2 ส่วนๆ ละ 500 บาทไม่ได้ เพราะมาตรา 1118 บัญญัติไว้ว่าหุ้นนั้นจะ
แบ่งแยกไม่ได้ นายปฐพีและนายวายุ จะต้องเป็นเจ้าของหุ้นนั้นร่วมกัน
ส่วนควบของทรัพย์ ตามมาตรา 144 คือส่วนซึ่งโดยสภาพแห่งทรัพย์หรือโดยจารีต
ประเพณีแห่งท้องถิ่นเป็นสาระสำคัญในความเป็นอยู่ของทรัพย์นั้น และไม่อาจแยกจากกันได้นอกจาก
จะทำลาย ทำให้บุบสลายหรือทำให้ทรัพย์นั้นเปลี่ยนแปลงรูปทรงหรือสภาพไป เช่น หลังคาบ้านเป็น
ส่วนควบของบ้าน จึงเป็นทรัพย์แบ่งไม่ได้
สิทธิในภาระจำยอมตามมาตรา 1394 และมาตรา 1395 หมายความว่า แม้ว่าตัวทรัพย์จะ
ถูกแบ่งแต่สิทธิแบ่งไม่ได้ ยังมีสิทธิอยู่เหมือนเดิม เว้นแต่ ถ้าส่วนใดของภาระจำยอมใช้ไม่ได้ เจ้าของจะ
เรียกให้พนจากภาระจำยอมได้ หรือหากมีการจำหน่ายสามยทรัพย์ ภาระจำยอมก็ติดไปกับ
้
สามยทรัพย์นั้นด้วย จะจำหน่ายสามยทรัพย์โดยไม่ขายภาระจำยอมด้วยได้ เพราะภาระจำยอม
สามารถยกเลิกได้ แต่ขายสามยทรัพย์โดยไม่ให้ภาระจำยอมติดไปด้วยไม่ได้
