Page 32 - NOTA MEKANIK DARI BUKU TEK

Pengajian Kejuruteraan Mekanikal TINGKATAN4

Pekali geseran tidak berdimensi dan tidak mempunyai sebarang unit. Ia adalah skalar, yang
bermaksud arah daya tidak menjejaskan kuantitifizikal.
Pekali geseran ialah nilai yang menggambarkan nisbah daya geseran di antara dua badan dan
daya yang menekannya bersama-sama. Nilai pekali geseran adalah daripada hampir sifar hingga
lebih besar daripada satu, bergantung kepada jenis bahan yang digunakan seperti Jadual 3.1.
Sebagai contoh, ais pada keluli mempunyai pekali geseran yang rendah, sementara Foto 3.8
menunjukkan getah pada turapan (iaitu tayar kereta di jalan raya) mempunyai perbandingan yang
agak tinggi. Dalam bidang kejuruteraan, permukaan yang lebih keras cenderung mempunyai nilai
yang lebih tinggi tetapi permukaan yang lancar lebih rendah kerana geseran yang dihasilkan apabila
ditekan serentak.

Foto 3.8 Gerakan tayar pada jalan raya mempunyai pekali geseran yang tinggi
Kebanyakan bahan kering dalam kombinasi mempunyai nilai pekali geseran antara 0.3 dan 0.6,
tetapi bahan seperti pita putih paip boleh mempunyai pekali serendah 0.04. Nilai sifar bermakna
tiada geseran sama sekali, yang sukar difahami, sedangkan nilai di atas 1 bermakna daya yang
diperlukan untuk meluncurkan objek di sepanjang permukaan adalah lebih besar daripada kekuatan
normal permukaan pada jasad atauobjek.

Jadual3.1 Nilai pekali geseran (µ) yang biasa digunakan dalam pengiraan untuk permukaan kering
Bahan (kering) Pekali geseran μ

Besi tuang dan Loyang 0.15
Keluli dan Loyang 0.15

Keluli dan Besituang 0.20
Gangsa dan Gangsa 0.20

Kayu dan Keluli 0.50
Kulit dan Keluli 0.53

Pelapik brek dan Besituang 0.60
Getah dan Konkrit 0.70
Getah dan Permukaan aspal 0.90

(Sumber: https://www.tribonet.org/wiki/friction-coefficients-in-atmosphere-and-vacuum/)

142