Page 58 - РЕЛЕ ҲИМОЯСИ БЎЙИЧА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР

shamollatish qo‘llanilsa, individual (shaxsiy) tarzdagi ximoya vositasi sifatida esa -

respiratorlardan foydalaniladi.

Mehnat jarayoni davomida ishlab chiqarish inshooti ichida odam ma’lum bir

meteorologik sharoit, yoki mikroiqlim - ushbu inshootning ichki muhiti iqlim

sharoitlari ta’siri ostida faoliyat olib boradi. Sohaning havosi mikroiqlim

ko‘rsatkichlarining asosiy me’yorlariga xarorat (t, °C), nisbiy namlik (f, %),

xavoning xarakat tezligi (V, m/s) kabilar kiritiladi. SHuningdek odam organizmi

xolatiga mikroiqlim ko‘rsatkichlari sifatida turli xil isigan yuzalardan issiqlik

nurlanishi jadalligi (/, Vt/m ) xam ta’sir kursatib, natijada ushbu xarorat ta’sirida

ishlanayotgan inshootning ichki xarorati oshishi kuzatiladi.

Ishlash soxasining xavosi - bu ishlash soxasi joylashgan, balandligi yerdan

2 metrgacha balandlikdagi muxitdagi xavo fazoviy bushligi tushiniladi.

Xavoning nisbiy namligi ma’lum bir xaroratdagi xavoning tarkibidagi

3
mavjud bo‘lgan suv bug‘lari miqdorining D (g/m ) ushbu xaroratdagi to‘yingan
xavoga nisbatini ifodalaydi,

Agar, ishlab chiqarish inshooti ichki qismida turli xil issiqlik manbalari

mavjud bo‘lsa, ya’ni ularning xarorati odam organizmi xaroratidan yuqori bo‘lsa, u

xolatda bu issiqlikning bir qismi o‘z-o‘zidan sovuqroq jismga, ya’ni odam tanasiga

o‘tishi kuzatiladi. Ma’lumki, issiqlikning uch xil prinsip jixatidan farklanuvchi
tarqalish usullari mavjud: issiqlik o‘tkazuvchanlik konveksiya va issiqlik

nurlanishi.
Issiqlik o‘tkazuvchanlik - bevosita bir biriga tegib turuvchi qismlar bo‘ylab,

issiqlikning tartibsiz ko‘rinishdagi mikro zarrachalarning (atomlar, molekulalar
yoki elektronlar) xarkatlanishi (issiqlik) tarzida uzatilishidan iborat.

Konveksiya - makroskopik xajmdagi gazlar yoki suyukliklarning

xarakatlanshi yoki aralashishlari natijasida issiqlikning tarqalishi xisoblanadi.

Issiqlik nurlanishi - bu turli xil to‘lqin uzunliklariga ega bo‘lgan, atom va

molekulalarning issiqlik xarakatlanishlari natijasida yuzaga keluvchi elektromagnit

tebranishlar tarzida tarqalishidan iborat. Ma’lum bir sharoitda issiqlik ko‘rsatib

60