Page 124 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา

บทที่ ๔

การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฏในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา

จากบทที่ ๓ ที่ผ่านมา ผู้วิจัยได้วิเคราะห์ปัญหาต่าง ๆ ที่ปรากฏในมิลินทปัญหาโดยได้แยก

ให้เห็นถึงปัญหาที่แสดงถึงนัยยะทางอภิปรัชญาไว้หลากหลายปัญหา ส าหรับบทที่ ๔ นี้ จะเป็นการ
วิเคราะห์อภิปรัชญาปัญหาโดยแยกแต่ละปัญหาให้เห็นถึงสภาวธรรม หรือ ปรมัตถธรรม ๔ ประการ

คือ จิต เจตสิก รูป และนิพพานในฐานะที่ปรมัตถธรรมทั้ง ๔ ประการนี้ถือได้ว่าเป็นแกนหลักใน

การศึกษาอภิปรัชญาในพระพุทธศาสนา ผู้วิจัยได้ก าหนดประเด็นเพื่อการวิเคราะห์ไว้ดังนี้

๔.๑ มิลินปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรมทั้ง ๔ คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน

๔.๒ มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๓ คือ จิต เจตสิก รูป
๔.๓ มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๒ คือ จิต และเจตสิก

๔.๔ มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับนิพพาน

๔.๕ ตารางจากการสังเคราะห์มิลินทปัญหาจัดเข้าในปรมัตถธรรม ๔
๔.๖ องค์ความรู้ที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูล

๔.๗ สรุป

๔.๑ มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๔ (จิต เจตสิก รูป และนิพพาน)

จากการวิเคราะห์มิลินทปัญหาตามแนวทางอภิปรัชญาเบื้องต้นพบว่ามีมิลินทปัญหาที่
สามารถจัดเข้าในปรมัตถธรรมทั้ง ๔ มีอยู่ ๑๑ ปัญหา ประกอบด้วย ๑) ปฏิสนธิคหณปัญหา ๒) นาม

รูปปฏิสนธิคหณปัญหา ๓) ปุนปฏิสนธิคหณปัญหา ๔) โกฏิยาปุริมปัญหา ๕) มัจจุภายนปัญหา ๖)
อรหโตกายิกเจตสิกเวทนาปัญหา ๗) โลกนัตถิภาวปัญหา ๘) ฆฎีการปัญหา ๙) กัมมชากัมมชปัญหา

๑๐) อนุมานปัญหา และ ๑๑ ปัญญาวิเสสปัญหา

๔.๑.๑ ปฏิสนธิคหณปัญหา

ปัญหาข้อนี้ปรากฏอยู่ในวรรคที่ ๑ ปัญหาที่ ๖ ของมิลินทปัญหา ปัญหาข้อนี้ เป็นปัญหา
ที่มีความสั้นกระชับ โดยที่พระยามิลินทร์ได้ถามพระนาคเสนว่า

“พระคุณเจ้า มีใครที่ ๆ ที่ตายแล้ว ไม่กลับปฏิสนธิอีกบ้างหรือ”