Page 127 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 127
๑๐๖
้
ปฏิสนธิต่อ เขาก็จะไม่พนจากบาปกรรมที่ท าไว้ในภพภูมินี้ ซึ่งเป็นไปตามกระบวนการของหลักวัฏฏะ
๓ คือ กิเลส กรรม วิบากในพระพุทธศาสนานั่นเอง
๔.๑.๓ มัจจุภายนปัญหา
ี่
ปัญหานี้ปรากฏอยู่ในวรรคท ๒ ปัญหาที่ ๓ ของเมณฑกปัญหาในมิลินทปัญหา ซึ่งพระยา
มิลินท์ได้ถามพระนาคเสนว่า
“พระผู้พระภาคทรงแสดงว่า ‘สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงย่อมสะดุ้งต่ออาชญา สัตว์ทั้งหลายทั้ง
ปวงย่อมกลัวต่อความตาย’ ดังนี้ และพระองค์ตรัสแล้วว่า ‘พระอรหันต์ก้าวล่วงภัยทั้งปวงแล้ว ดังนี้อีก
พระอรหันต์ย่อมสะดุ้งแต่อาชญาและภัยหรือ สัตว์ทั้งหลายในนรกที่เสวยทุกขอยู่ในนรกมีไฟโพลงแล้ว
์
ร้อนพร้อมแล้ว เมื่อจะเคลื่อนจากนรกใหญ่มีเปลวไฟโพลงแล้วนั้น ย่อมกลัวต่อมัจจุด้วยหรือ? ถ้าว่า
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้วว่า ‘สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ย่อมสะดุ้งกลัวต่ออาชญา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง
ย่อมกลัวต่อความตาย’ ดังนี้ ถ้าอย่างนั้น ค าที่ว่า ‘พระอรหันต์ก้าวล่วงภัยทั้งปวงแล้ว’ดังนี้ นั่นผิด ถ้า
ว่าพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้วว่า ‘พระอรหันต์ก้าวล่วงภัยทั้งปวงแล้ว’ ดังนี้ ถ้าอย่างนั้น ค าที่ว่า’
สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงย่อมสะดุ้งต่ออาชญา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงก็ต้องกลัวต่อความตายง’ ดังนี้ แม้นั้นก็
ผิด”
พระนาคเสนตอบพระยามิลินท์ว่า
"ขอถวายพระพร พระผู้มีพระภาคเจ้ามิได้ทรงมุ่งหมายพระอรหันต์ทั้งหลายตรัสพระพทธ
ุ
พจน์นี้ว่า 'สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงย่อมสะดุ้งต่ออาชญา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงย่อมกลัวต่อความตาย'ดังนี้,
พระอรหันต์อนพระผู้มีพระภาคเจ้ายกแล้วในวัตถุนั้น, เหตุแห่งภัยอนพระอรหันต์เลิกถอนพร้อมแล้ว,
ั
ั
สัตว์ทั้งหลายเหล่าใดนั้น เป็นไปกับด้วยกิเลส อนึ่ง สัตว์ทั้งหลายใด มีทิฐิไปตามซึ่งตน คือ เห็นว่าเป็น
ตัวเป็นตนมีประมาณยิ่ง อนึ่ง สัตว์ทั้งหลายเหล่าใด ฟขึ้นและยอมลงแล้วเพราะสุขและทุกข์ทั้งหลาย,
ู
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงมุ่งหมายสัตว์ทั้งหลายเหล่านั้น ตรัสแล้วว่า 'สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ย่อมสะดุ้งต่อ
อาชญา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงย่อมกลัวต่อความตาย' ดังนี้ คติทั้งปวงอนพระอรหันต์เข้าไปตัดเสียแล้ว,
ั
ก าเนิดอนพระอรหันต์ยื้อแย่งเสียแล้วปฏิสนธิอนพระอรหันต์ก าจัดเสียแล้ว, กิเลสดังซี่โครงทั้งหลาย
ั
ั
ั
อนพระอรหันต์หักรานเสียแล้ว, อาลัยในภพทั้งหลายทั้งปวง อนพระอรหันต์ถอนขึ้นพร้อมแล้ว, กุศล
ั
ิ
ั
และอกุศล อันพระอรหันต์ก าจัดเสียแล้ว, อวิชชาอันพระอรหันต์ก าจัดให้พนาศแล้ว, วิญญาณ อนพระ
ั
อรหันต์กระท าไม่ให้เป็นพชได้แล้ว, กิเลสทั้งหลายทั้งปวง อนพระอรหันต์เผาเสียแล้ว, โลกธรรม
ื
ทั้งหลาย อันพระอรหันต์เป็นไปล่วงได้แล้ว, เพราะเหตุนั้น พระอรหันต์ย่อมไม่สะดุ้งแต่ภัยทั้งหลายทั้ง
ปวง”
