Page 263 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

geestesontwikkeling, het vernuft der blanken evenaart” en “Van alle menschenrassen is
het blanke ras het beschaafdste”.

Figuur 156: De drie mensenrassen

Dergelijke teksten hadden ongetwijfeld een politiek doel voor ogen. Als Walen echt zo
superieur waren aan Vlamingen, dan mocht Houzé er toch wel voor pleiten om de
Nederlandse taal in België af te schaffen? En als blanken werkelijk zo beschaafd waren,
en niet-blanken absoluut niet, dan was het toch wel de taak van de blanke om de anderen
wat beschaving bij te brengen? In dit licht hoeft het niet te verwonderen dat de
handboeken zich zelden kritisch uitlieten ten opzichte van de kolonisatie. Integendeel,
vaak gaven ze deze zelfs een morele verantwoording mee. De stereotype beschrijving van
de Congolees in sommige handboeken moest bijvoorbeeld duidelijk maken dat
kolonisatie niet alleen mogelijk was, maar ook wenselijk. De zwarte kon volgens
onderstaand citaat bijvoorbeeld niets uitvinden of verbeteren, dus zouden anderen hem
de beschaving moeten bijbrengen. Omdat hij wel snel kon imiteren wat anderen hem
voordeden, zou hij deze snel kunnen overnemen:

- De negers zijn weinig ontwikkeld: zij zitten gevangen in den slenter van oude
gewoonten. Iets uitvinden of verbeteren kunnen zij niet. Sinds eeuwen zijn er in
Congo behendige smeden, ervaren pottenbakkers, fijne vlechtsters; de bevolking
blijft verzot op ongekunsteld muziek en woeste dansen, waarbij men altijd
eenvoudige speeltuigen als gong, tamtam en alle slag van trommels uit
boomstammen vervaardigd, gebruikt. De neger heeft geen oefening gehad, geen
betrekking met meer ontwikkelde volkeren aangeknoopt, geen geschreven
boeken kunnen benuttigen en is daarom zeer verachterd gebleven. Zijn geheugen
is kort, behalve in gewone zaken, zijn inbeelding is sterk en slaat gemakkelijk tot
overdrijving over, zijn verstand neemt spoedig af met de jaren.

- De zwarte is een geboren handelaar, begaafd met de grootste vaardigheid in het
ruilen en verkopen. Gaarne trekt hij zeer verre naar de openbare markten om iets
te verhandelen en het nodige kleedsel te kopen.

- Hij heeft daarbij deze kostelijke begaafdheid dat hij spoedig kan namaken wat hij
zien voordoen heeft. Hij leert gemakkelijk allerlei ambachten en wordt
langzamerhand vatbaar voor hogere beschaving.

1 AA VS 2 263 © 2014 Arteveldehogeschool