Page 23 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 23
21
ภูมปิ ระเทศ
- เมาะตะมะ – ดา่ นแม่ละเมา – กำแพงเพชร – นครสวรรค์ – อยธุ ยา
- เชยี งตุง – เชียงใหม่ – พษิ ณโุ ลก – นครสวรรค์ – อยุธยา
การจดั กำลัง การวางกำลัง และการจัดรปู ขบวน
ฝ่ายพม่า ปลายฤดูฝน 12 ต.ค.2111 พระเจ้าหงสาวดีจัดกองทัพ เป็นกองทัพกษัตริย์ 7 กองทัพ
ด้วยกนั
1. กองทพั พระมหาอุปราชา
2. กองทัพพระเจา้ แปร
3. กองทัพพระเจา้ ตองอู กองทพั เหลา่ นมี้ ที หารไทยใหญส่ มทบทกุ กองทัพทัง้ 4 กองทัพ
4. กองทัพพระเจา้ องั วะ
5. กองทัพพระราชบุตรซึง่ ครองเมืองสารวดี สมทบกับพวกเมืองเชียงใหม่ เชยี งตงุ
6. กองทพั หลวงของพระเจา้ หงสาวดี
7. กองทหารไทยของพระมหาธรรมราชา
กำลงั พลประมาณ 500,000 คน เคลอ่ื นท่เี ข้ามาทางด่านแม่ละเมา รวมพลทเี่ มอื งกำแพงเพชรข้ันต้น
การวางกำลังกองทัพพระเจ้าหงสาวดีวางกำลังที่ทุ่งลุมพลี แต่ฝ่ายในกรุงศรอี ยุธยาเอาปืนใหญ่นารายณ์สังหาร
ตั้งยิงที่ ในช่องมุมสบสวรรค์ คือที่เป็นป้อมมุมเมืองตรงโรงทหารเก่าอยุธยา ยิงไปถึงกองทัพพระเจ้าหงสาวดี
ได้รับความเสียหายมาก พระองค์จึงถอยทัพหลวงไปวางกำลังที่บ้านมหาพราหมณ์ให้พ้นระยะยิงของปืนใหญ่
และวางกำลังดงั นี้
ดา้ นทิศเหนอื กองทัพพระเจา้ ตองอู กองกำลงั ของพระยาพะสิมและองค์พระอภยั คามนิ ี ตง้ั เรียงราย
กนั ขนึ้ ไปทางเหนือ
ดา้ นทิศใต้ กองทพั พระเจ้าองั วะ
ด้านทิศตะวันออก กองทัพพระมหาอุปราชา
ด้านทิศตะวันตก กองทัพพระมหาธรรมราชา ไม่เป็นด้านสำคัญ เป็นด้านแม่น้ำกว้างใหญ่มิใช่ทาง
จะเข้าตี กับกองทพั พระเจา้ เชียงใหม่และเจ้าฟา้ ไทยใหญ่
ฝ่ายไทย วางกำลงั และเตรียมการป้องกนั พระนครไวแ้ ตเ่ นนิ่ ทงั้ ยังมีปืนใหญย่ งิ ไกลกว่าเดิมไวข้ บั ไลพ่ ม่า
ทเ่ี ข้ามาประชิดพระนครอย่างการรบในคราวท่ีแล้วให้ถอยห่างออกไปท้งั ยังจดั กองแลน่ หรือกองหนุนเคล่ือนท่ี
เร็วไว้สนบั สนนุ แตล่ ะดา้ น ด้านละ 5 กอง ไว้พร้อมแลว้ และวางกำลงั ต้ังรับทั้ง 4 ดา้ น ตามแผนการปฏิบตั กิ าร
สงครามคราวน้ี มกี ารรบเกิดข้นึ 2 แห่ง คือ
- การปอ้ งกนั กรงุ ศรีอยธุ ยา
- กองทพั กรงุ ศรสี ัตนาคนหุตถกู ซุ่มโจมตีทีส่ ระบุรี
การรบที่กรุงศรีอยุธยา พระเจ้าหงสาวดีให้กองทัพพระมหาธรรมราชาไปตัดต้นตาลส่งมาให้ แล้วให้
พระมหาอุปราชาเปน็ ผูบ้ ญั ชาการเข้าตีพระนครดา้ นทศิ ตะวนั ออกทิศเขา้ ตีหลัก ใหว้ างกำลังแนวแรกห่างคูเมือง
ออกมาประมาณ 30 เส้นกอ่ น แลว้ อาศยั แนวนเี้ ปน็ แนวเตรียมการ เมือ่ พรอ้ มแลว้ กใ็ หร้ ุกจากแนวเก่าเข้าไปอีก
