Page 27 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 27
25
การรบครั้งสำคัญของสมเด็จพระนเรศรมหาราช
ได้หยิบยกเพียง 2 ศกึ คอื การรบที่เมอื งคัง (พ.ศ. 2124)
สาเหตุ หลังจากพระเจ้าบุเรงนองสวรรคต นันทบุเรงราชบุตรขึ้นเป็นกษตั ริย์แทน ทำให้เจ้าประเทศ
ราชไทยใหญ่ เช่นเจ้าฟ้าเมืองคังกระดา้ งกระเด่ือง และพยายามแยกตัวเป็นอิสระ พม่าต้องการตีเมืองคัง เพื่อ
ปราบให้เป็นตัวอย่างแก่ประเทศราชอ่ืนๆ จึงจัดกองทัพให้เจ้านายรุ่นหนุ่มของพม่าและของประเทศราช (ไทย)
ที่เห็นว่าเข้มแข็งประชันฝีมอื กัน เพื่อให้เกิดความนิยมเลื่อมใสในพระมหาอุปราช ซึ่งจะรับรชั ทายาทปกครอง
แผ่นดนิ ต่อไป
แผนการรบทั้ง 2 ฝ่าย
เมอื งคัง ใช้ภมู ิประเทศที่ไดเ้ ปรยี บตั้งรบั เหนียวแน่นแบบยดึ พนื้ ท่เี สน้ ทางฝา่ ยตรงข้ามบังคับให้ขึ้นเขา
และเป็นทางแคบทำการเขา้ ตี
กำลัง การวางกำลงั และรูปขบวน
พระเจ้าหงสาวดีเคอื งพระทัยที่เมอื งคงั แขง็ เมอื ง จึงจัดเจา้ นายชนั้ เล็กรุ่นใหมไ่ ด้คนุ้ เคยกับการรบ โดย
จดั กำลงั เป็น 3 กองทพั ไปตเี มืองคงั เพื่อหวังเปน็ เกียรติแกพ่ ระมหาอปุ ราชา ดงั น้ี
1. พระมหาอุปราชา เป็นแม่ทพั หงสาวดี
2. พระสังขฑัต เป็นแมท่ พั
3. สมเด็จพระนเรศวร เปน็ แม่ทพั กองทัพไทย
ฝา่ ยไทยใหญ่ ทพั เจา้ ฟา้ เมอื งคังปอ้ งกนั ในเมืองคงั
การปฏิบตั กิ ารรบ
การเข้าตีวนั ที่หน่งึ พระมหาอปุ ราชานำกำลงั เข้าตเี ป็นพระองค์แรก
เวลาออกตเี ริ่มแรกเวลา 22.00 พวกชาวเมืองพากนั ออกสอู้ ยา่ งเหนียวแนน่ รบจนสวา่ งกไ็ มส่ ามารถยึด
เมอื งได้ ทหารพากนั เหน็ดเหนื่อยต้องถอยกลบั มา
วันที่สอง พระสังขฑัตเขา้ ตีเป็นองค์ที่สอง เหตุการณ์ก็เป็นไปในทำนองเดียวกันอีกในระหว่างสองวัน
แรกทเี่ ป็นเวลาที่พระมหาอุปราชา และพระสงั ขฑตั เข้าตีนัน้ สมเด็จพระนเรศวรเสด็จออกลาดตระเวนตรวจตรา
ภมู ิประเทศ ทรงตรวจพบวา่ มีทางลับทจ่ี ะข้ึนไปยังเมืองคังอีกทางหน่งึ
วันที่สาม สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงนำกำลังเข้าตีเป็นองค์ท่ีสาม การจัดกำลังเข้าตี พระองค์ได้
จดั กำลงั ในกองรบเปน็ 2 กอง ดงั น้ี
- กองทหี่ นง่ึ มีกำลังพลนอ้ ย
- กองทส่ี อง มกี ำลังพลมาก
พอเวลามืดค่ำ
- กองรบท่ี 1 ทม่ี ีกำลังนอ้ ยมาเข้าตที ่ีด้านหน้า ซง่ึ พระมหาอปุ ราชาและพระสงั ขฑัตเคยวางกำลังกอง
รบมาแล้วสองครั้งแล้ว
- กองรบที่ 2 ที่มีกำลังมากไปวางกำลังเข้าที่ตรงทางลับที่พบใหม่ โดยไปซุ่มมิให้ข้าศึกทราบ ทั้งสอง
กองรบต่างสงบนง่ิ อยู่จนดกึ ถงึ เวลาออกตี
