Page 107 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 107
107
5.3 ในเวลาไม่เป็นโอกาสอันควร กล่าวคือ เจ้าของรวมจะเรียกให้แบ่งทรัพย์สินในเวลา
ที่ไม่เป็นโอกาสอนควรไม่ได้ เพอป้องกันความเสียหายแก่เจ้าของรวมคนอน (ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช.
ื่
ื่
ั
2521 : 308) เจ้าของรวมคนใดคนหนึ่งทำให้เป็นที่พอใจได้ว่ายังไม่เป็นเวลาอนเหมาะสมสำหรับการ
ั
แบ่งตามมาตรา 1363 เช่น หุ้นส่วนควรจะต้องรอให้เลิกห้างหุ้นส่วนก่อนจึงแบ่งทรัพย์สินนั้นได้ หรือ
ื่
ออกเงินร่วมกันซื้อที่ดินเพอทำสวนผลไม้แต่ปลูกต้นไม้ได้เพยง 1 เดือนก็ขอแบ่งทันที ถือว่ายังไม่ถึง
ี
โอกาสอันควร
ส่วนวิธีการแบ่งทรัพย์สินนั้นเป็นไปตามมาตรา 1364 กำหนดให้เจ้าของรวมสามารถ
ั
กระทำโดยแบ่งทรัพย์สินนั้นเองระหว่างเจ้าของรวม หรือโดยขายทรัพย์สินแล้วเอาเงินที่ขายได้แบ่งกน
แต่ถ้าเจ้าของรวมไม่ตกลงกันว่าจะแบ่งทรัพย์สินอย่างไร และเมื่อเจ้าของรวมคนหนึ่งคนใดร้องขอต่อ
ศาล ศาลอาจสั่งให้เอาทรัพย์สินนั้นออกแบ่ง ถ้าส่วนที่แบ่งให้ไม่เท่ากัน ศาลจะสั่งให้ทดแทนกันเป็น
เงินก็ได้ ถ้าการแบ่งเช่นว่านี้ไม่อาจทำได้หรือจะเสียหายมาก ศาลจะสั่งให้ขายโดยประมูลราคากัน
ระหว่างเจ้าของรวมหรือขายทอดตลาดก็ได้ ทั้งนี้ศาลสามารถใช้ดุลพนิจได้ เช่น เมื่อศาลเห็นว่าการ
ิ
แบ่งที่ดินแปลงพพาทซึ่งเจ้าของรวมและนายเพลิงเป็นเจ้าของรวม ถึงกับต้องให้นายเพลิงรื้อบ้านที่
ิ
ั
เป็นของนายเพลิงและนายเพลิงได้อาศัยอยู่ตลอดมาเป็นเวลานานเกินกว่า 10 ปีออกไป อนเป็นการ
เดือดร้อนแก่นายเพลิงแล้ว ศาลย่อมใช้ดุลพินิจให้แบ่งที่ดินแปลงพพาทให้แก่นายเพลิงตรงที่บ้านปลูก
ิ
อาศัยอยู่ได้ โดยไม่ให้เกินกว่าจำนวนเนื้อที่ดินที่นายเพลิงได้รับส่วนแบ่ง ศาลไม่จำต้องสั่งให้ทำการ
ประมูลหรือขายทอดตลาดที่ดินแปลงพิพาทแล้วเอาเงินแบ่งให้เจ้าของรวมทุกคนตามส่วนดังที่บัญญัติ
ไว้ในมาตรา 1364 ทุกกรณีไปไม ่
หน้าที่ความรับผิดของเจ้าของรวม
เจ้าของทรัพย์สินรวมกันทุกคนย่อมมีสิทธิต่างๆ ดังกล่าวมาข้างต้น รวมทั้งเจ้าของรวมคน
ใดคนหนึ่งยังมีหน้าที่และความรับผิดในทรัพย์สิน ดังต่อไปนี้
1. หน้าที่ช่วยออกค่าใช้จ่าย
ตามมาตรา 1362 กำหนดให้เจ้าของรวมคนหนึ่งๆ มีหน้าที่ต้องช่วยเจ้าของรวมคน
อนๆ ตามส่วนของตนในการออกค่าจัดการ ค่าภาษีอากร และค่ารักษา กับทั้งค่าใช้ทรัพย์สินรวมกัน
ื่
่
ด้วย เหตุเพราะเมื่อเจ้าของรวมมีสิทธิต่างๆ ในทรัพย์สิน ได้แก สิทธิจัดการทรัพย์สิน สิทธิติดตามและ
เรียกร้องเอาคืน สิทธิใช้สอยและได้ดอกผล สิทธิจำหน่ายจ่ายโอน สิทธิในการขอแบ่งทรัพย์สิน ตามที่
