Page 111 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 111
111
บทที่ 8
สิทธิครอบครอง
ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์ บรรพ 4 ลักษณะ 3 ครอบครอง บัญญัติไว้ตั้งแต่
่
มาตรา 1367 ถึงมาตรา 1386 กล่าวถึงลักษณะของสิทธิครอบครอง บทสันนิษฐาน สิทธิของผู้
ครอบครอง การโอนการครอบครอง การเปลี่ยนแปลงการยึดถือ และการครอบครองปรปักษ์
ดังต่อไปนี้
ลักษณะของสิทธิครอบครอง
สิทธิครอบครอง หมายถึงสิทธิที่บุคคลใดยึดถือทรัพย์สินโดยเจตนาจะยึดถือเพอตนตาม
ื่
มาตรา 1367 โดยการครอบครองด้วยตนเองหรือให้ผู้อนยึดถือไว้แทนก็ได้ ซึ่งบุคคลอาจมีสิทธิ
ื่
ครอบครองได้แม้ตนจะไม่มีกรรมสิทธิ์ สิทธิครอบครองเป็นทรัพยสิทธิอย่างหนึ่ง มีลักษณะคล้ายกับ
กรรมสิทธิ์ สิทธิครอบครองมีได้ทั้งเหนือสังหาริมทรัพย์และอสังหาริมทรัพย์ และสามารถที่จะ
เปลี่ยนเป็นกรรมสิทธิ์ได้โดยการครอบครองปรปักษ์ตามมาตรา 1382
สิทธิครอบครองมีลักษณะสำคัญ (บัญญัติ สุชีวะ. 2540 : 228-230) ดังต่อไปนี้
1. การยึดถือทรัพย์สิน หมายถึง การเข้าครอบครองทรัพย์สินนั้นไว้เท่านั้น และการยึดถือ
นี้ไม่จำเป็นต้องยึดถือหรือครอบครองทรัพย์นั้นไว้ด้วยตนเอง ผู้อนยึดถือหรือครอบครองแทนได้ ตาม
ื่
มาตรา 1368 บัญญัติว่า “บุคคลอาจได้มาซึ่งสิทธิครอบครองโดยผู้อื่นยึดถือไว้ให้” เช่น การที่นายจ้าง
ให้ลูกจ้างครอบครองที่ดินไว้แทน คำว่า การครอบครองต่างกับสิทธิครอบครอง การครอบครองเป็น
ื่
ข้อเท็จจริงคือมีการยึดถือโดยเจตนายืดถือเพอตน ผู้ครอบครองมุ่งที่ตัวบุคคลที่กระทำการยึดถือโดย
เจตนายืดถือเพื่อนตน ส่วนสิทธิครอบครองเน้นที่ตัวสิทธิที่ได้มาจากการครอบครองคือสิทธิที่กฎหมาย
รับรองและคุ้มครองให้แก่ผู้ครอบครองตามมาตรา 1374-1376 เช่น นายวายุเข้าทำนา ถือว่านายวายุ
ได้ครอบครองนาหรือยึดถือนานั้น แต่นายวายุยังไม่ได้สิทธิครอบครองจนกว่าจะครอบครองนาหรือ
ยึดถือนานั้นเพอตน ถ้านายวายุมีนายจ้างซึ่งตกลงให้นายวายุครอบครองนาไว้แทน นายจ้างจึงมีสิทธิ
ื่
ครอบครองโดยให้ลูกจ้างเป็นผู้ยึดถือไว้ให้
