Page 58 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 58
58
ได้มาโดยทางอื่นนอกจากทางนิติกรรม เช่น ผู้ใดได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินมาโดยการครอบครองปรปักษ์แต่
ในขณะเดียวกันก็มีบุคคลภายนอกได้รับโอนกรรมสิทธิ์นั้นจากเจ้าของเดิมไป จึงเป็นทรัพยสิทธิ
ประเภทเดียวกันคือกรรมสิทธิ์ ที่ต้องอยู่ภายในบังคับแห่งมาตรา 1299 วรรคสอง ทำให้
ี่
บุคคลภายนอกมีสิทธิดีกว่าผู้ครอบครองปรปักษ์ หรือกรณีมีผู้ครอบครองปรปักษ์ทดินจนได้กรรมสิทธิ์
แล้ว แต่ยังไม่จดทะเบียน ต่อมาเจ้าของที่ดินซึ่งมีชื่อในโฉนดนั้นได้เอาไปจดทะเบียนให้บุคคลภายนอก
ื้
มีสิทธิเหนือพนดิน หากบุคคลภายนอกได้สิทธิเหนือพนดินมาโดยเสียค่าตอบแทนโดยสุจริตและจด
ื้
ทะเบียนโดยสุจริตแล้ว ก็สามารถจะยันกับผู้ที่ได้กรรมสิทธิ์ในการครอบครองปรปักษ์ได้ แต่ถ้าเป็น
ทรัพยสิทธิคนละประเภท เป็นต้นว่ากรรมสิทธิ์กับภาระจำยอมกรณีเช่นนี้ก็จะไม่อยู่ในบังคับแห่ง
ื่
มาตรา 1299 วรรคสอง เช่น การได้มาซึ่งภาระจำยอมในอสังหาริมทรัพย์โดยทางอนนอกจากทางนิติ
กรรม และยังไม่จดทะเบียนการได้มาซึ่งภาระจำยอม ถ้าเจ้าของที่ดินเอาที่ดินไปจดทะเบียนขายแก่
บุคคลภายนอก แม้บุคคลภายนอกจะได้ที่ดินมาโดยเสียค่าตอบแทนโดยสุจริตและได้จดทะเบียนโดย
ั
สุจริตแล้วก็ตาม ก็ไม่อยู่ในบังคับของมาตรา 1299 วรรคสอง เพราะเป็นสิทธิต่างประเภทกน กล่าวคือ
บุคคลภายนอกจะห้ามมิให้ใช้ภาระจำยอมไม่ได้
คำพพากษาศาลฎีกาที่ 800/2508 (ประชุมใหญ่) วินิจฉัยว่า มาตรา 1299
ิ
ั
วรรคสองหมายถึง กรณีที่บุคคลได้มาโดยสุจริตซึ่งทรัพยสิทธิอนเดียวกับสิทธิที่ยังไม่ได้จดทะเบียน
ผู้รับโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินซึ่งมีภาระจำยอมติดอยู่ หาได้สิทธิในภาระจำยอมไปด้วยแต่อย่างใดไม่
สำหรับที่ดินอนเป็นภารยทรัพย์นั้น ภาระจำยอมที่มีอยู่เป็นแต่การรอนสิทธิตามมาตรา 480 เท่านั้น
ั
ผู้รับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินจะยกการรับโอนกรรมสิทธิ์โดยสุจริตขึ้นต่อสู้เพื่อให้ภาระจำยอมที่มีอยู่ในที่ดิน
สิ้นไปหาได้ไม่ เพราะภาระจำยอมที่สิ้นไปก็แต่เมื่อภารยทรัพย์หรือสามยทรัพย์สลายไปทั้งหมดหรือ
มิได้ใช้ 10 ปี ตามมาตรา 1397 และมาตรา 1398
คำพพากษาศาลฎีกาที่ 805/2518 (ประภาศน์ อวยชัย. 2529 : 108)
ิ
วินิจฉัยว่า ที่ดินของโจทก์มีทางภาระจำยอมผ่านที่ดินของจำเลยมากว่า 10 ปี จำเลยซื้อที่ดินจากการ
ขายทอดตลาดของศาลโดยสุจริตจะอางมาตรา 1299 มายันโจทก์มิได้ เพราะมาตรา 1299 หมายถึง
้
การได้สิทธิในทรัพยสิทธิอนเดียวกัน มิใช่ภาระจำยอมกับกรรมสิทธิ์ ที่ดินของโจทก์ยังคงเป็น
ั
สามยทรัพย์อยู่ แม้โจทก์จะจดทะเบียนเป็นเจ้าของหลังจากที่มีการจดทะเบียนซื้อก็ตาม
2.2.2.6 กรณีบุคคลภายนอกมหลายๆ คน กล่าวคือเมื่อบุคคลภายนอกรับ
ี
โอนมาแล้วมีการโอนต่อไปเป็นช่วงๆ หลายทอด กรณีเช่นนี้ผู้ที่ได้มาโดยทางอนนอกจากนิติกรรมนั้น
ื่
