Page 95 - Kelas 8 Buku Siswa Bahasa Sunda -new_Neat

taliti. Biasana sok dijieun catetan-catetan mangrupa
gurat badag atawa rangkay omongan anu rék
ditepikeun téa. Jadi, nu biantara bébas ngagunakeun
susunan kecap jeung kalimah, tapi susunan eusina
tetep ngaleunjeur dumasar kana catetan-catetan téa.
Dina biantara aya padika anu disebut T-A-G-O-G.
Éta téh singgetan. Geura urang wincik singgetanna:
1) T = Teteg sikepna.
Teteg sikep dina nyarita, teu geumpeur
diteuteup ku panongton. Sikep nu teteg sarta
kalem biasana nembongkeun kamampuhna
dina ngawasa nu ngabandungan (audiens).
Lamun teteg mah dina nyarita, moal geumpeur
lamun ngayakeun kontak mata jeung nu
ngabandungan. Tah dina waktu nyarita,
kontak mata jeung nu ngabandungan téh
kacida pentingna, pikeun museurkeun panitén
nu ngabandungan kana eusi omongan nu
ditepikeun.
2) A = Alus eusina.
Eusi biantara anu ditepikeun alus sarta
penting keur nu ngabandungan. Hal ieu kudu
diluyukeun jeung kelompok massa naon anu
ngabandunganna. Mun hareupeun patani,
meureun anu pikaresepeun téh kumaha
carana tatanén anu modalna leutik tapi hasilna
mucekil. Kitu deui mun hareupeun barudak
sakola, meureun barudak bakal resep lamun
dibéjaan cara diajar anu henteu matak lieur
ngalampahkeunana.
3) G = Gerak awakna merenah
Nu disebut gerak awak téh dina biantara mah
géstur téa. Gerak awak téh pikeun ngarojong
nandeskeun maksud atawa eusi biantara. Bisa
ku rindat, ku gerak biwir, gerak leungeun,
jsb. ngan kadé ulah kaleuleuwihi, nepi ka jadi

84 Pamekar Diajar BASA SUNDA
Pikeun Murid SMP/MTs Kelas VIII