Page 166 - physics6

152 ฟิสิกส์ เล่ม 6 ฟิสิกส์ เล่ม 6 บทที่ 20 | ฟิสิกส์นิวเคลียร์และฟิสิกส์อนุภาค 153

ั
ครูให้นักเรียนศึกษา ความสัมพันธ์ระหว่างกัมมันตภาพกับค่าคงตัวการสลาย จากน้น อภิปรายร่วมกัน
จนสรุปได้สมการ (20.8) ตามรายละเอียดในหนังสือเรียน

ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่าง 20.6 และ 20.7 จากนั้น ให้นักเรียนตอบคำาถามตรวจสอบความเข้าใจ
20.2 ข้อ 5 6 7 และ 8 และทำาแบบฝึกหัด 20.2 ข้อ 4. ทั้งนี้ อาจมีการเฉลยคำาตอบและอภิปรายคำาตอบ
ร่วมกัน

ความรู้เพิ่มเติมสำาหรับครู

หน่วยวัดรังสี
การพิจารณาว่า รังสีจากธาตุกัมมันตรังสีจำานวนหนึ่งมีปริมาณของมากน้อยเพียงใด อาจ
พิจารณาได้ 2 วิธี วิธีแรกคือ พิจารณาจากอัตราการสลายหรือที่เรียกว่า กัมมันตภาพ (activity)
ของธาตุกัมมันตรังสีจำานวนนั้น ธาตุจำานวนหนึ่งที่มีกัมมันตภาพสูง ย่อมให้ปริมาณรังสีมากกว่าธาตุ
อีกจำานวนหนึ่งที่มีกัมมันตภาพต่ำาในช่วงเวลาเท่ากัน อีกวิธีหนึ่งพิจารณาจากการเปลี่ยนแปลงของ

สิ่งแวดล้อมหรือสิ่งมีชีวิตเมื่อได้รับรังสี เช่น เมื่อให้รังสีนั้นผ่านเข้าไปในอากาศจะทำาให้อากาศแตก
ตัวเป็นไอออนมากน้อยเพียงใด วิธีนี้จะมีความสัมพันธ์กับปริมาณรังสีที่ธาตุกัมมันตรังสีนั้นแผ่ออก
มาโดยตรง จึงเรียกว่า ปริมาณการได้รับรังสี (radiation dose) หน่วยการวัดปริมาณรังสีจึงจำาแนก

ออกเป็น 2 หน่วยคือ
ก. หน่วยของกัมมันตภาพ (activity units) ได้แก่
ี
คูร (Ci) เป็นหน่วยแรกที่ใช้วัดกัมมันตภาพ กำาหนดว่า 1 คูรี คือ กัมมันตภาพของ
10
เรเดียม –226 มวล 1 กรัม ซึ่งมีการสลาย 3.7 × 10 นิวเคลียสต่อวินาที
10
1 Ci = 3.7 × 10 s -1
เบ็กเคอเรล (Bq) เป็นหน่วยมาตรฐานในระบบ เอสไอ กำาหนดว่า 1 เบ็กเคอเรลเท่ากับอัตรา
การสลายของนิวเคลียส 1 นิวเคลียสต่อวินาที หรือ 1 disintegration per second (dps)
-1
1Bq = 1 s = 1 dps
ข. หน่วยของปริมาณการได้รับรังสี (radiation dose units) อาจแบ่งได้เป็น 3 ประเภท ดังนี้
1. ปริมาณรังสีที่ทำาให้อากาศแตกตัว (exposure dose) เป็นหน่วยที่กำาหนดขึ้นโดยการวัด
ปริมาณการแตกตัวเป็นไอออนของอากาศเมื่อได้รับรังสี ซึ่งในอดีต หน่วยที่ใช้คือ เรนตเกน
ิ
์
(R) โดยกาหนดว่า 1 เรินต์เกน คือปริมาณรังสีเอกซ์หรือรังสีแกมมาท่สามารถทาให้อากาศ
ำ
ำ
ี
แห้งปริมาตร 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร ที่ S.T.P แตกตัวเป็นไอออนที่มีประจุไฟฟ้า
-10
3.33 × 10 คูลอมบ์ ในปัจจุบันในระบบเอสไอ หน่วยที่ใช้ระบุปริมาณรังสีที่ทำาให้
อากาศแตกตัว คือ คูลอมบ์ต่อกิโลกรัม (C/kg)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี