Page 12 - Pra U STPM 2022 Penggal 3 - Sejarah

Sejarah Semester 3 STPM Bab 1 Masyarakat (Bhg. A)
7 Dari segi ekonomi, pembesar mempunyai punca pendapatan sendiri.
Contohnya: BAB
(a) (i) Raja Bendahara mengenakan cukai terhadap barang yang
dibawa melalui Kuala Kinta, contohnya cukai getah ialah $1.00 1
bagi setiap satu pikul, $12 1/2 sen bagi setiap satu pikul kulit
haiwan, $4.00 bagi setiap satu bahara bijih timah, $16.00 bagi
setiap satu koyan beras, $2.00 bagi setiap satu pikul tembakau,
$4.00 bagi candu, dan 10% bagi setiap jenis minyak.
(ii) Setiap tahun Raja Bendahara akan menghantar ‘Orang Kalur’
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
melawat kampung-kampung untuk memungut cukai sebanyak
50 sen bagi setiap keluarga sebagai tanda kekuasaan terhadap
mereka. Hasil-hasil ini dipanggil “Beman Kalut”.
(b) Orang Kaya Temenggung mendapat hasil daripada pajakan geran,
atap, wang penebus cupak, gantang, kati, dan pikul.
(c) Orang Kaya-Kaya Sri Adika Raja Syahbandar Muda mendapat royalti
daripada hasil bijih timah dan getah perca. Beliau juga menerima ufti
tahunan sebanyak 70 gantang beras daripada setiap keluarga di kawasan
jagaannya.
(d) Orang Kaya-Kaya Menteri mendapat hasil di daerah Larut.
(e) Orang Kaya-Kaya Laksamana Raja Mahkota mendapat kebenaran
membawa keluar seratus bahara timah setahun tanpa cukai dan
menguasai pinggir laut jajahan Perak.
(f) Orang Kaya-Kaya Syahbandar Paduka Indra boleh membawa keluar Pembesar-pembesar di Negeri-
sebanyak 50 bahara timah setahun tanpa cukai. negeri Melayu memainkan
(g) Orang Kaya-Kaya Panglima Kinta Sri Amar Bangsa Diraja berkuasa peranan yang sama, hanya
dari kuala hingga hulu Sungai Kinta. Semua hasil yang dipungut terdapat perbezaan dari segi
menjadi kepunyaannya. Beliau juga mengenakan cukai dan mendapat gelaran dan jawatan di setiap
negeri.
royalti sebanyak 10% ke atas semua bijih timah di Kinta.
(h) Orang Kaya-Kaya Panglima Bukit Gantang Sri Amar Diraja
berkuasa di Sungai Lima. Semua hasil yang dipungut di situ menjadi
haknya.
(i) Orang Kaya-Kaya Sri Agar Diraja mendapat hasil daripada setiap • Mengikut J.M. Gullick dalam
perahu yang keluar masuk. Semua barang yang dibawa oleh beliau bukunya, Malay Society in
dikecualikan daripada cukai. the Late Nineteenth Century,
(j) Orang Kaya-Kaya Imam Paduka Tuan mendapat hasil melalui golongan pembesar di Johor
pungutan cukai, zakat fitrah, sedekah, kematian, dan perkahwinan. yang bergelar Dato’ atau
“Tuan” mempunyai pengikut
B Sistem Pembesar di Johor dan berkuasa di jajahan yang
diletakkan di bawah jagaan
1 Pembesar di Johor memainkan peranan penting dalam sistem pemerintahan mereka. Pada tahun 1880,
pada abad ke-19. Pada tahun 1860 dan 1870-an, pembesar Johor dipilih hanya Datuk Penggawa
berdasarkan tahap pendidikan, kebolehan, keupayaan, pengalaman, Barat dan Datuk Penggawa
kelayakan, kecekapan, dan keakraban dengan pemerintah. Timur yang menguasai
jajahan tertentu.
2 Pembesar Johor dilantik oleh sultan. Baginda akan mempertimbangkan • Satu ciri unik yang terdapat
faktor keturunan dalam pelantikan tersebut. Pembesar bertindak sebagai di Johor ialah pembesarnya
pegawai kerajaan yang diberi gaji, mempunyai tugas khas, dan menjalankan yang bergelar Dato’
merupakan pegawai kerajaan
tugas berdasarkan peraturan yang ditetapkan dalam sistem pemerintahan yang dibayar gaji. Mereka
negeri. tidak mempunyai kawasan
3 Pada abad ke-19, pegawai-pegawai kerajaan menjalankan tugas dalam pegangan yang autonomi.
sistem birokrasi baharu yang mempunyai sedikit perbezaan dengan sistem • Gelaran Dato’ yang
diberikan kepada pembesar
pemerintahan Melayu tradisional. Namun, dalam sistem birokrasi ini, merupakan simbol
pembesar masih di bawah kawalan sultan dan berkhidmat untuk sultan. penghormatan negeri supaya
Sultan yang melantik pembesar negeri. Ini bermakna peranan, kedudukan, pembesar ini berada di
dan kewibawaan yang ada pada pembesar datang daripada sultan. Ini kedudukan yang tinggi dan
menyebabkan pembesar sedia berkhidmat untuk sultan. dihormati.

9

01(A) PraU SEJ P3 1P.indd 9 28/10/2021 3:54 PM