Page 13 - Pra U STPM 2022 Penggal 3 - Sejarah

Sejarah Semester 3 STPM Bab 1 Masyarakat (Bhg. A)
4 Golongan pembesar di Johor terdiri daripada kerabat diraja, iaitu Tengku,
BAB Ungku, Raja, dan Wan serta golongan Tuan / Dato’ (bukan berdarah
Raja). Mereka dilantik menjadi ahli Lembaga Penasihat atau Majlis Negeri.
1 Pembesar kanan seperti kerabat diraja, Menteri Besar, dan Setiausaha Negeri
sering bermesyuarat dengan sultan, menasihati dan membantu baginda
dalam melaksanakan tugas pentadbiran negeri.
5 Pembesar yang terkemuka di Johor ialah:
(a) Dato’ Jaafar bin Muhammad merupakan Menteri Besar Johor yang
Foto 1.3 Dato’ Jaafar bin pertama dan bertanggungjawab menjalankan pentadbiran negeri Johor.
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Muhammad (b) Dato’ Muhammad Salleh bin Perang dikenali sebagai Dato’ Bentara
Luar. Beliau merancang dan mengawal pembangunan negeri serta
merancang pengurusan kewangan negeri Johor.
(c) Dato’ Abdul Rahman bin Andak digelar Dato’ Seri Amar Diraja
menjadi pembantu kepada Menteri Besar. Tugas utama beliau ialah
mengawal hubungan Johor dengan British, mengeratkan hubungan
Johor dengan pegawai British dan pedagang asing, serta memastikan
British tidak menguasai Johor.
(d) Dato’ Muhammad Ibrahim Munshi digelar Dato’ Bentara Dalam
dan Bapa Pendidikan Melayu Johor. Beliau merupakan Ketua Jabatan
Foto 1.4 Dato’ Muhammad Pendidikan Johor yang pertama pada tahun 1883. Beliau mendirikan
Salleh bin Perang banyak sekolah dan mendesak supaya pendidikan diwajibkan kepada
semua rakyat Johor. Beliau dilantik menjadi Timbalan Menteri yang
pertama pada tahun 1893.

C Sistem Pembesar di Pahang
1 Di Pahang, Bendahara memainkan peranan penting dalam pemerintahan.
Beliau bertanggungjawab mengendalikan urusan perhubungan luar,
mengetuai peperangan, mengadili kes-kes perbicaraan, serta menjadi
lambang perpaduan rakyat.
2 Bendahara sangat bergantung kepada peranan Orang Besar Berempat seperti
Orang Kaya Indera Shahbandar, Orang Kaya Indera Maharaja Perba, Orang
Kaya Indera Segara, dan Orang Kaya Indera Pahlawan. Orang Besar Berempat
akan mengenakan cukai atau kutipan lain apabila keadaan memerlukan.
Contohnya, pembesar boleh memungut cukai daripada setiap penduduk
di daerah mereka untuk membiayai perbelanjaan ke Pekan bagi tujuan
mengadap sultan.
Foto 1.5 Dato’ Abdul Rahman 3 Pembesar boleh mengenakan cukai terhadap barang yang diimport dan
bin Andak
dieksport di daerah masing-masing. Kadangkala, mereka memegang hak
monopoli terhadap barang tertentu yang kemudian dijual kepada rakyat
dengan harga yang lebih tinggi.
4 Orang Besar Berempat juga mengadili kes jenayah dan awam. Pada teorinya,
hukuman mati hanya boleh dijatuhkan oleh sultan tetapi secara praktiknya,
pembesar berkuasa penuh di daerah mereka. Biasanya semakin jauh daerah
itu dari Pekan, semakin kuat kuasa dan kebebasan Orang Besar Berempat.
Mereka menjadi ahli dalam Majlis Penasihat Istana. Sultan memerlukan
mereka dalam perundingan tentang hal-hal negeri yang penting.
5 Di bawah Orang Besar Berempat ialah Orang Besar Berlapan. Ini diikuti
oleh Orang Besar Enam Belas. Pembesar di kedua-dua lapisan ini mempunyai
Foto 1.6 Dato’ Muhammad hak kuasa pencukaian dan kehakiman tetapi tertakluk kepada hak kuasa
Ibrahim Munshi
pembesar yang lebih atas daripada mereka. Terdapat dua Orang Pembesar
Berlapan yang mempunyai hak kuasa yang sama dengan Orang Besar
Berempat. Mereka ialah Orang Kaya Lipis dan Orang Kaya Semantan.

10

01(A) PraU SEJ P3 1P.indd 10 28/10/2021 3:54 PM