Page 22 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 22
๘
ั
ั
ความอายแก่อนเตวาสิกของพรหมายุพราหมณ์แก่พราหมณ์๑๖ คนผู้เป็นอนเตวาสิกของพราหมณ์
ั
ุ
อตตระและของพราหมณ์พาวรีและแก่มาณพ ๓๐๐ คนผู้เป็นอนเตวาสิกของเสลพราหมณ์ฯพระนาค
เสนกราบทูลว่า ข้าแต่มหาบพตร พระผู้มีพระภาคเจ้า มิได้ทรงแสดงพระคุยหะพระผู้มีพระภาคเจ้า
ิ
ทรงแสดงพระฉายา ทรงบันดาลด้วยพระฤทธิ์ แสดงเพียงพระรูปเป็นเงา ๆยังทรงนุ่งผ้าสบงอยู่ ยังทรง
คาดรัดประคดอยู่และยังทรงห่มผ้าจีวรอยู่ มหาบพิตรฯ พระเจ้ามิลินท์เมื่อเห็นพระฉายาแล้ว ก็เป็นอัน
ึ
เห็นพระคุยหะด้วยใช่ไหม ขอรับ ฯ พระนาคเสน ข้อนั้นยกไว้เถิดสัตว์ผู้เห็นหทัยรูปแล้วรู้ได้พงมี พระ
สัมมาสัมพทธเจ้าก็พงน าพระหทัยมังสะออกมาแสดงพระเจ้ามิลินท์ ท่านนาคเสน ขอรับ ท่านพด
ึ
ุ
ู
๙
ถูกต้องแล้วฯ
วศิน อนทสระ กล่าวไว้ในหนังสือเรื่อง “อธิบายมิลินทปัญหา” ว่า พระนาคเสนได้ตอบ
ิ
ุ
ปัญหาพระเจ้ามิลินท์ด้วยความรอบรู้ฉลาดและแหลมคม มีอปมาอปไมยที่เหมาะสมหาเปรียบได้ยาก
ุ
เกียรติคุณท่านระบือไปทั่วโลก ตามประวัติ พระนาคเสนเถระ เป็นพระอรหันต์ ถึงพร้อมด้วย
ปฏิสัมภิทา คือ แตกฉานในอรรถ ในธรรม ในภาษา และในปฏิภาณ ค าตอบของท่านต่อพระเจ้ามิลินท์
่
จึงน่าทึ่งเป็นอนมาก ผู้สนใจในหลักธรรมทางพระพทธศาสนาจึงควรได้อานหนังสือเล่มนี้เป็นอย่าง
ั
ุ
ยิ่ง
๑๐
ศรัณย์ เลิศรักษ์มงคลกล่าวไว้ในหนังสือเรื่อง “การวิเคราะห์มิลินทปัญหาเกี่ยวกับปัญหา
ุ
ความไกลแห่งพรหมโลก”สรุปได้ว่า คัมภีร์มิลินทปัญหาเป็นคัมภีร์ส าคัญคัมภีร์หนึ่งในพระพทธศาสนา
ุ
ซึ่งเชื่อกันว่าแต่งโดยพระปิฎกจุฬาภัย (ซึ่งบางต าราก็กล่าวว่าพระพทธโฆษาจารย์พระเถระชาวมคธ
ุ
ั
เป็นผู้แต่ง) ในขณะที่พระพทธศาสนามีอายุล่วงมาได้ ๕๐๐ ปีอนอยู่ภายหลังจากยุคของพระเจ้าอโศก
ื่
มหาราช จุดมุ่งหมายของการแต่งก็เพอให้เป็นคัมภีร์ที่ช่วยส าหรับอธิบายพระธรรมวินัย โดยที่ผู้แต่ง
ได้น าเค้าเรื่องในประวัติศาสตร์ของพระเจ้ามิลินท์ (มินนานเดอร์) กษัตริย์กรีกที่ขยายอทธิพลของเข้า
ิ
มาทางตอนเหนือลุ่มแม่น้ าคงคาในปีพ.ศ. ๓๙๒ มารจนาโดยให้มีลักษณะของการโต้ตอบปัญหา
ระหว่างกษัตริย์มินนานเดอร์กับ พระนาคเสน ทั้งนี้ในการถามตอบปัญหานั้นเป็นไปในหลายลักษณะ
ื่
ุ
คือ การใช้การอนุมาน (คาดคะเน) และอปมา (การเปรียบเทียบ) การใช้วิธีย้อนถามเพอให้ผู้ถามตอบ
เอง (ปฏิปุจฉาพยากรณียปัญหา) เป็นต้น (ซึ่งตามประวัติคัมภีร์แล้วกล่าวว่าที่สุดแล้วพระนาคเสนก็
สามารถเอาชนะพระเจ้ามิลินทร์ได้ และชักน าให้พระเจ้ามิลินทร์นั้นได้มีศรัทธาปสทะใน
๙ มหามกุฎราชวิทยาลัย, พระสูตรและอรรถกถาแปลทีฆนิกาย สีลขันธวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑, พิมพ์
ครั้งที่ ๔, (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๔๓), หน้า ๕๘๒
๑๐ วศิน อินทสระ,อธิบายมิลินทปัญหา, (กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๒๘), หน้า
ก-ข.
