Page 85 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 85
๗๑
ปรินิพพานแล้ว๔) สุญญตนิพพาน เป็นความเป็นอยู่ของพระนิพพานนั้นสูญสิ้นจากกิเลสและขันธ์ ๕
ไม่มีอะไรเหลืออยู่แล้ว๕) อนิมิตตนิพพานเป็นความเป็นอยู่ของนิพพานที่ไม่มีนิมิตเครื่องหมายรูปร่าง
ั
สัณฐานสีสันวรรณะอย่างใดเลย และ๖) อปปณิหตนิพพาน หมายถึงความเป็นอยู่ของนิพพานนั้นไม่มี
อารมณ์ที่น่าปรารถนาด้วยโลภะและไม่มีตัณหาที่เป็นตัวต้องการอยู่ในนิพพานนั้น
๒.๕ สรุป
จากการศึกษาแนวคิดทางปรัชญาสรุปได้ว่าแนวคิดทางปรัชญาจะมีมิติของการโต้แย้ง
ื้
เกี่ยวกับปัญหาพนฐานต่าง ๆ เช่น ความเชื่อทางศาสนา ค่านิยม และคุณค่าของชีวิต ศีลธรรม ศิลปะ
เป็นต้น ซึ่งปัญหาเหล่านี้เป็นพื้นฐานที่ไม่มีใครจะหนีพ้นได้ ทั้งนี้เพราะจุดยืนที่มนุษย์มีต่อปัญหาเหล่านี้
จะเป็นพนฐานท าให้ทัศนะที่เกี่ยวกับ มนุษย์ โลก สังคม แตกต่างกัน แบ่งเป็นดังนี้ ๕ สาขา
ื้
ประกอบด้วย อภิปรัชญา ญาณวิทยา สุนทรียศาสตร์ จริยศาสตร์ และตรรกศาสตร์ ส่วนทฤษฎี
อภิปรัชญา (Metaphysics) เป็นหนึ่งในสาขาใหญ่ของปรัชญาที่เก่าแก่ที่สุด หรืออยู่ในกลุ่มของ
ั
ปรัชญาบริสุทธิ์ ที่ศึกษาเนื้อแท้ของวิชาปรัชญาล้วน ๆ อภิปรัชญาพฒนาจากความคิดหรือความสงสัย
ของมนุษย์ต่อปรากฏการณ์อันลึกลับเกินกว่าที่ประสาทสัมผัสของมนุษย์จะรู้ตามได้ เช่น เรื่องจิต มโน
วิญญาณ พระเจ้า และการเกิดขึ้นของจักรวาล นั้นประกอบด้วย ๓ ทฤษฎี ดังนี้๑) ทฤษฎีสสารนิยม
(Materialism) ๒) ทฤษฎีจิตนิยม (Idealism) และ๓) ทฤษฎีธรรมชาตินิยม (Naturalism) แต่ในการ
วิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยมีความมุ่งเน้นไปที่พุทธอภิปรัชญาที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ ๑) จิต๒) เจตสิก๓) รูป และ
๔) นิพพานซึ่งเป็นปรมัตถธรรม และมีความเชื่อมโยงถึงเนื้อหาในมิลินทปัญหาที่จะกล่าวใน
บทที่ ๓ ต่อไป
