Page 80 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 80
๖๖
(๑) กรรม หมายถึง การกระท าทางกาย วาจา ใจ ทั้งที่เป็นกุศลและอกุศล ที่ได้ท า
มาแล้วในอดีตหรือในปัจจุบัน กรรมทั้งหมดมี จ านวน ๓๓ ได้แก่ อกุศลกรรม ๑๒ กุศลกรรม ๒๑
(๒) จิตหมายถึง จิต ๗๕ ดวง เว้นเสีย ๑๔ ดวง คือทวิปัญจวิญญาณจิต ๑๐ เพราะมี
ก าลังอ่อนไม่สามารถท าให้จิตตชรูปเกิดขึ้นได้และอรูปวิปากจิต ๔ เพราะว่าเป็นผลที่เกิดจาก
อรูปกุศลและเป็นตัวอรูปภพที่ปราศจากรูปจึงไม่สามารถท าให้จิตตชรูปเกิดได้
ุ
ุ
(๓) อตุ หมายถึง ความเย็น (สตเตโช) ความร้อน (อณหเตโช) ที่มีอยู่ภายในและ
ุ
ภายนอกของสัตว์ ท าให้อตุชรูปเกิดขึ้นส าหรับภายในสัตว์ให้เกิดขึ้นทุก ๆขณะของจิตนับตั้งแต่ฐิติขณะ
ของปฏิสนธิจิตเป็นต้นมา ส่วนความเย็นและความร้อนที่อยู่ภายนอกสัตว์นั้นเวลาใดปรากฏขึ้น
เรียบร้อยแล้วเวลานั้นท าให้อุตุชรูปเกิดขึ้นได้เรื่อย ๆอย่างไม่ขาดสาย
(๔) อาหาร หมายถึง โอชะที่มีอยู่ในอาหารต่าง ๆ ท าให้อาหารชรูปเกิดขึ้นในสันดานของ
สัตว์ทั้งหลายทุก ๆ ขณะจิตนับตั้งแต่โอชะของอาหารนั้นแผ่เข้าไปในร่างกายของสัตว์นั้นเรียบร้อย
แล้ว ๘๙
๔) รูปกลาปนัย คือ สิ่งที่เป็นส่วนย่อยที่เข้าไปรวมกน หมายถึงกลุ่มหรือรูปที่เป็นหมวดหมู่
ั
และในรูปกลาปหนึ่ง ๆนั้นจะต้องมีสภาพความเป็นไปพร้อมกัน ๓ อย่าง ที่เรียกว่า สหวัตตะ คือเกิด
พร้อมกัน ดับพร้อมกัน และมีที่อาศัย คือมหาภูตรูปอย่างเดียวกัน รูปกลาป แบ่งเป็น ๔ กลุ่ม ดังนี้
(๑) กัมมชกลาป ๙ อย่าง ได้แก่ รูปที่เกิดจากกรรมคือกัมมชรูป ๑๗ (เว้นปริเฉทรูปที่ ๑)
ิ
นั่นเอง กัมมชกลาป ๙ นี้ จะเกดเฉพาะในสิ่งที่มีชีวิตเท่านั้น ในคนๆหนึ่งจะเกิดได้แค่ ๘ กลาปะเท่านั้น
ิ
เพราะอตถีภาวะและปุริสภาวะจะเกิดพร้อมกันในคน ๆเดียวกันไม่ได้ ถ้าเป็นอตถีภาวะก็จะไม่เป็นปุริ
ิ
สภาวะ
(๒) จิตตชกลาป หมายถึง จิตตชรูป ๑๔ (เว้นปริจเฉทรูปที่ ๑) จิตตชกลาปทั้งหมดจะเกิด
เฉพาะแต่ในสิ่งที่มีชีวิตเท่านั้น
ี่
่
(๓) อตุชกลาป ๔ ได้แก อุตุรูป ๑๒ (เว้นปริจเฉทท ๑) และอุตุชรูปกลาปทั้ง ๔ นี้ จะเกิด
ุ
ในร่างกายของสัตว์ทั้งหมด ส่วนภายนอก คือในสิ่งไม่มีชีวิตนั้นเกิดได้เพียง ๒ กลาป คือสุทธัฏฐกกลาป
และสัททนวกลาป เท่านั้น
(๔) อาหารชกลาป ๒ ได้แก่ อาหารชรูป ๑๑ (เว้นปริเฉทรูป ๑ ) และอาหารชกลาปทั้ง ๒
อย่างนี้จะเกิดเฉพาะในร่างกายของสัตว์เท่านั้น
๘๙ เรื่องเดียวกัน, หน้า๘๙๕.
