Page 83 - คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ประเภทลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

ใบความร ้ ู

ใบความรู้ที่ 1
เรื่อง การส ารวจเพื่อการท าแผนที่

การสํารวจ คือ ศาสตร์ของการหาความสัมพันธ์ของตําแหน่งต่างๆ ทั้งที่อยู่บนผิวโลกและใต้ผิวโลก นั้นคือ การ

วัดข้อมูลสามมิติ (ระยะทาง ทิศทาง และระดับ) ซึ่งวิธีการวัดมีทั้งแบบโดยตรงและโดยอ้อม แล้วแสดงเป็นแผนที่โดยใช้
มาตราส่วนที่เหมาะสม การสํารวจสามารถแบ่งแยกประเภทได้มากมาย แต่อย่างไรก็ตามก็ยังคงมีหลักการสํารวจ

พื้นฐานคล้ายคลึงกัน หลักการสํารวจดังกล่าวแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ งานสนาม และงานสํานักงาน

1. งานสนาม เป็นงานรังวัดข้อมูลในพื้นที่จริงซึ่งต้องใช้ประสบการณ์และการวางแผนที่ดีจึงจะทําให้งานสนามมี

ประสิทธิภาพ งานสนามมีหลายส่วนดังนี้

1.1 การสํารวจสังเขป เป็นการสํารวจเบื้องต้น เพื่อรู้จักรูปร่างและทรวดทรงของพื้นที่โดยประมาณ พิจารณา

ธรรมชาติของพื้นที่และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น ภูเขา แม่น้ํา ลําคลอง ถนนชุมชน และจุดสังเกต วิธีการสํารวจ คือ

การเดินเท้าหรือใช้พาหนะต่างๆ ผลการสํารวจสังเขปจะได้ภาพสเก็ตของพื้นที่
1.2 การวางแผนปฏิบัติงานสนาม

1.3 การเก็บข้อมูลภาคสนาม
1.4 การบันทึกข้อมูลโดยภาคสนาม
1.5 การตรวจทานแผนที่
ั
2. งานสํานักงาน เป็นงานที่ปฏิบัติต่อเนื่องจากงานสนามเพื่อให้งานรังวดสมบูรณ์ ซึ่งมีงานต่างๆ ได้แก่
2.1 การคํานวณ อาจจะเป็นการคํานวณค่ามุมภายในการปรับแก้ค่ามุม ทิศทาง ระยะทาง พิกัด เป็นต้น
2.2 การเขียนแผนที่ ใช้ค่าพิกัด จากที่คํานวณและปรับแก้แล้วนํามาเขียนแผนที่ตามมาตรส่วนที่ต้องการ

การท า แผนที่สังเขปจากการนับก้าว
เป็นวิธีการพื้นฐานที่สุดของการทําแผนที่สังเขป ก่อนอื่นเราต้องหาความยาว 1 ก้าว ของเราเมื่อเทียบกับ

หน่วยมา
ตรฐาน เช่น เซนติเมตรหรือเมตร ดังนั้นจํานวนกี่ก้าวที่เราเดินนับระหว่างจุด 2 จุด ก็ทราบระยะทางบน

พื้นดิน หน่วยเป็นเมตรก็ได้ จากนั้นสามารถแปลงเป็นระยะทางบนแผนที่ต่อไป แต่อย่างไรก็ตามก็ต้องมีการวัด
ทิศทาง โดยใช้เข็มทิศ

การหาความยาวหนึ่งก้าว เป็นความยาวหนึ่งก้าวของแต่ละบุคคลซึ่งจะแตกต่างกัน โดยกําหนดจุด 2 จุด ใน

แนวราบ ให้ห่างกัน 100 เมตร โดยเดินนับก้าวจากจุดที่ 1 ไปหาจุดที่ 2 จดบันทึกจํานวนก้าว ความจะเดินอย่างน้อย3

เที่ยว โดยใช้สูตรในการคํานวณคือ

สูตรคํานวณ ความยาว 1 ก้าว = ระยะทาง
จํานวนก้าว

ตัวอยาง เที่ยวที่ 1 = 100 = 0.72 ม.
่
138
** ควรเดินอย่างน้อย 5 เที่ยว แล้วน าความยาวก้าวที่หารแล้วแต่ละครั้งมาหาค่าเฉลี่ย

คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 81

74 คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ประเภทลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3