Page 39 - Punjab Times July 2022 edition
P. 39

39
          39
          39 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, i[bkJh 2, f;vBh, i[bkJh 2 2222
          39 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, i[bkJh 2 22
          39 gzikp NkJhwz, f;vBh, i[bkJh 2, f;vBh, i[bkJh 202222
               fcos fcos gqG nkfJnk gfonk sT[ ;oBkfJ .. BkBe eh gqG p/Bsh ngBh Grsh bkfJ ..¡..
               fcos fcos gqG nkfJnk gfonk sT[ ;oBkfJ .. BkBe eh gqG p/Bsh ngBh Grsh bkfJ ..¡..
               fcos fcos gqG nkfJnk gfonk sT[ ;oBkfJ .. BkBe eh gqG p/Bsh ngBh Grsh bkfJ ..¡..
               fcos fcos gqG nkfJnk gfonk sT[ ;oBkfJ .. BkBe eh gqG p/Bsh ngBh Grsh bkfJ ..¡..
               fcos fcos gqG nkfJnk gfonk sT[ ;oBkfJ .. BkBe eh gqG p/Bsh ngBh Grsh bkfJ ..¡..
                                                (rT[Vh ;[ywBh  wjbk
                                                (rT[Vh ;[ywBh  wjbk
                                                (rT[Vh ;[ywBh  wjbk  , ¢, ¢ thA nthA n Ngdh)Ngdh)
                                                (rT[Vh ;[ywBh  wjbk  , ¢ thA n Ngdh)
                                                (rT[Vh ;[ywBh  wjbk •, ¢, ¢0thA nthA nSNgdh)Ngdh)
             r[o{ BkBe ;kfjp d/ gzit/A ;o{g,  f;woj[ fBopkDh ..£..   dh 'wfs' ed/ uzrh ns/ ed/ BhthA j?l  s'A gko bzxDk pj[s n"yk j? .  BKr/ pD/ fcod/ jB . nB/eK gqkDh yk;
          r[o{ noiB ;kfjp, f;ZyK d/ gzit/A ns/  ekfJ ewzvb[ ekgVhnk o/ nm;fm  fJ; ;[GkT[ d/ ekoB T[j gqkDh ed/ fJj  j/ gqG{! w?A sK fJj ;[D ;[D e/ jh  fe;w dk u'bk Gkt G/y nkfd Xkod/
          SjhdK d/ f;oski r[o{ ;B . r[o{ ;kfjp  ekfJ fcokjh ..       wfs-o{g gzSh uzdB d/ p{N/ s/ p?mdk j?,  vo fojk jK fe Xowoki pj[s ;ys  jB . nB/eK gqkDh BkNe, u/Ne, ;Kr
          dk iBw, r[o{ okwdk; ns/ phph GkBh  pdfs fsqb'uB[ ;[B[ o/ gqkDh eD  ed/ nZe dh vkbh T[Zs/ ns/ ed/ fJ;  jkew j? .      nkfd pDk e/ b'eK B{z gq;zB eoB ftZu
          d/ xo 19 t?;ky, ;zws 1620 w[skpe  fpB[ rkj[ fe gkjh ..¤..¡..   gzBk  d/ nzdo T[Zuh gqG{ uoBK dh gqhs g?dk  j/ gqG{ ! fJj ;z;ko fJZe nzBQk y{j  br/ ofjzd/ jB . nB/eK gqkDh n?;/ jB
          15 ngq?b, 1563 B{z r'fJzd tkb ftZu  •¢•-•¢¦                j' iKdh j? .                 j?, fJ; ftZu ;koh fsqSBk dh nZr jh  i' oksK ikr e/ r[zkod/ Gkt iroks/
          j'fJnk . £0 wJh ¡¦0¦ B{z pkdSkj  noEL j/ i? uzd ! ;koh b'ekJh fJ;/  go fe;/ d/ tZ; dh rZb BjhA wkbe  nZr j? .        eZYd/ jB . nB/eK gqkDh n?;/ jB i'
          ijKrho d/ j[ew nB[;ko r[o{ noiB  G[b/y/ ftZu G[Zbh j'Jh j? fe e/tb cehoh  dh X[o'A ohs s[oh nkT[Adh j?, fe T[j  j/ BkBe nky fe j/ gqG{ ! id'A s'A  jo/e shoE T[Zs/ fJSBkB eod/ jB go
          ;kfjp dh d/j B{z sZsh sth s/ fpmk e/  G/y XkoB Bkb gowkswk fwb iKdk  ;G ihtK B{z nkgD/  j[ew ftZu s'o  w?A r[o{ dk nk;ok fbnk j?, w?A gowkswk  fJBQK ;ko/ sohfenK Bkb th gowkswk
          T[go sZsh o/N gk e/ ;kfVnk frnk  j?, go fJj fynkb rbs j?, fJ; soQK  fojk j? Gkt, gqG[ d/ j[ew nB[;ko jh  dk Bkw f;wo fojk jK, ns/, w?B{z g{oB  BjhA fwbdk .
          ns/ fco okth dfonk ftu o'VQ e/  gowkBzd gqG{ dh ;'Mh ed/ Gh BjhA j[zdh  e'Jh iht uzrh ns/ e'Jh wzdh ws  gqG{ bZG frnk j? .ff  nB/eK gqkDh n?;/ jB i' G[Zy/ jh
          Sjhd eo fdZsk frnk .         .¡. ojkT[ .                   tkbk pD iKdk j? .               iiH f;ohokr[ wjbk • xo[ • ..  ofjzd/ jB, nB/eK gqkDh n?;/ jB i'
             r[o{ noiB ;kfjp B/ 30 okrK ftZu  i/ fe;/ gqkDh B/ nzdobk wbhB wB  gT[Vh ..              ikBT[ Bjh Gkt? etB pksk..  d{finK Bkb S[zjd/ BjhA jB sK fe
                                                                                                                               fe;/ dh fGZN Bk bZr ikt/ . nB/eK
          r[opkDh d/ 2218 Spd fby/, fiBQK  ;kc BjhA ehsk, go pkjo ;oho T[Zs/  e/s/ ejfj tykD efj efj  wB y'fi wkor[ ..¡.. ojkT[ ..
                                                                                                                               gqkDh n?;/ jB i' r[ck nkfd ftZu b[e/
          ftZu pkokwKj wKM, pktB nZyoh,  ;kX{nK tkbk pkDk gkfJnk j'fJnk j?,  iktDk..                 fXnkBh fXnkB[ bktfj ..
                                                                                                                               ofjzd/ jB ns/ fe;/ B{z fdykJh BjhA
          r[Dtzsh, ;'jb/, nzi{bhnK, uT[p'b/,                           t/d ejfj tfynkD nzs[ B        frnkBh frnkB[ ewktfj ..
                                                                                                                               fdzd/ . nB/eK gqkDh n?;/ jB i' nkgD/
                                           pbfpzdo f;zx
          c[Bj/, rT[Vh, fsEh, fdB o?D, o[sh,                         gktDk..                         gqG[ feB jh iksk ..¡..
                                          pbfpzdo f;zx
                                          pbfpzdo f;zx
                                           pbfpzdo f;zx
                                          pbfpzdo f;zx
                                                                                                                               wB ftZu jh frnkBtkB pD/ j'J/ jB .
          rT[Vh ;[ywBh, rkEk, nSNgdhnK,                                gfVn? Bkjh G/d[ p[fMn? gktDk ..  GrT[sh ojs i[rsk ..
                                                                                                                               fJBQK sohfenK Bkb th gowkswk BjhA
          ;b'e ;j;feqsh, fpojV/, S/ tkoK  i/ T[; B/ nkgD/ fjod/-o{g eT[b B{z  yN[ do;B e? G/fy fe;? ;fu  i'rh ejs w[esk ..
                                                                                                                               fwbdk .
          nkfd gqf;ZX jB .             BjhA gofynk, i/ T[; B/ nkgD/ nzdo  ;wktDk ..                  sg;h sgfj oksk ..¢..
                                                                                                                                  T[gq'fes dZ;/ gqkDhnK  ftZu'A fe;/
             r[o{ noiB ;kfjp B/ nkgDh pkDh,  gowkswk BjhA t/fynk, sK ;zfBnk;  ;uk g[oy[ nby[ ;pfd ;[jktDk ..  w'Bh w'fBXkoh ..
                                                                                                                               B/ Gh nkgD/-nkg B{z fe;/ j'o Bkb'A
          gfjb/ 4 r[o{ ;kfjpK dh pkDh, 15  XkoB eoB dk e'Jh bkG BjhA .  wzB/ BkT[ fp;zy dorj gktDk ..  ;fBnk;h pqjwukoh ..
                                                                                                                               xZN BjhA nytkfJnk . ;G fJj jh
          GrsK, 11 GZNK ns/ 3 r[of;ZyK dh  fi; gqkDh B/ xo xo s'A wzr e/  ykbe eT[ nkd/;[ YkYh rktDk..  T[dk;h T[dkf; oksk ..£..
                                                                                                                               nkyd/ jB fe w?A gowkswk B{z bZG e/
          pkDh B{z fJZemk eoe/ nr;s 1604  N[Zeo yk fbnk, nkgD/ ;oho B{z uzrk  BkBe i[r[ i[r[ J/e[ wzfB  Grfs Bt? goekok ..
          ftZu fJZe wjkB rqzE fsnko ehsk fi;  gkb fbnk, r'dVh gfjB bJh, w[zdqK  t;ktDk..¢¡..   gzBk ¡¤®  gzfvs[ t/d[ g[ekok ..  gk fbnk j? . go gowkswk dk Grs
                                                                                                                               T[j jh j? fi; B{z gowkswk B/ nkg
          dk Bkw nkfd phV oZfynk frnk .  Gh gk bJhnK, go ;G e[ZM wkfJnk dh  noEL p/nzs iht gowkswk d/  fro;sh fro;fs Xowksk ..¤..
                                                                                                                               nkgD/ Bkb fwbk fbnk j? .
             nkfd phV B{z fbyD dh ;/tk GkJh  ykso jh ehsk, w;kDK dh Xosh dh  r[DK dk fpnkB eod/ nkJ/ jB ns/  fJe ;pdh pj[ o{fg ntX{sk ..
                                                                                                                                  j/ BkBe ! w?A T[go dZ;hnK ns/
          r[odk; s'A bJh rJh .         ;[nkj Gh fgzv/ wb bJh, go i/ T[j  fpnkB eo e/ ;z;ko s'A ub/ rJ/ jB, t/  ekgVh eT[s/ ikr{sk ..
                                                                                                                               j'o ;kohnK dbhbK ns/ ;ko/ T[gkT[
             r[o{ rqzE ;kfjp d/ gzBk ¡¤0Ù s/  r[o{ d/ okj s/ BjhA s[fonk sK fJ; soQK  d nkfd Xow-g[;se th T[; gqG[ d/  fJfe shofE Bksk ..•..
                                                                                                                               SZv fdZs/ jB . j[D w?A gqG{ dh jh SoB
          GZN wEok ih r[o{ ;kfjpkB tko/ fbyd/  sZs dh gqkgsh BjhA j[zdh .  r[D dZ;d/ nkJ/ jB, go e'Jh iht B/  fBojko tosh nkgo;k ..
                                                                                                                               ftZu nk e/ r[o{ d/ uoBhA nk fvZrk j?
          jB fel                          j/ GkJh ! feT[A frD/ fwE/ ig eod/  T[; gqG{ d/ r[DK dk nzs BjhA gk ;fenk  fJfe b{fe B d/tfj do;k ..
                                                                                                                               . T[whd j? fe r[o{ feogk ;dek
             i'fs o{fg jfo nkfg r[o{ BkBe  j'< feT[A sg ;kXd/ j'< fJBQK eqw-eKvK  . g[;seK gVQB Bkb Gh T[; dk G/s  fJfe wB jh frnksk ..¦..
                                                                                                                               gowkswk dk fwbkg j' ikt/rk fff
          ejk:T[ ..                    eoe/ ekjd/ bJh gkDh foVed/ j'< jm  BjhA g?Adk . wfs T[Zuh j'fJnK fJj okz  xkfN B feB jh ejkfJnk ..
                                                                                                                                  iiiH ý  ;fsr[o gq;kfd ..
             sK s/ nzrd[ G:T[ ss f;T[ ss[  Bkb ehs/ j'J/ fJj ;kXB sK gkDh  ;wM ftZu nkT[Adk j? fe T[j gqG[ p/  ;G ejs/ j? gkfJnk ..
                                                                                                                                  ;'ofm wjbk • xo[ ¢ n;Ngdhnk
          fwbk:T[ ..                   foVeD d/ pokpo jBl tkSBk-ofjs  nzs j? .                       fi;[ w/b/ ;' Grsk ..§..
                                                                                                                                  gkm[ gfVU no[ p/d[ phukfoU
             nzrfd feogk Xkfo nwo[ ;fsr[o[  gqG{ B{z jo t/b/ :kd eo', fi; B/ u"ok;h  S/ G/yK tkb/ ;kX{nK d/ pkjob/  ;rb T[efs T[gktk ..
                                                                                                                               fBtfb G[nzrw ;kX/ ..
          fEo[ ehnT[..                 bZy i{BK tkbh f;qSNh g?dk ehsh j'Jh  fbpk; okjhA Gh e'Jh ;Zu ftZu BjhA  fsnkrh ;ofB gktk ..
                                                                                                                                  gzu iBk f;T[ ;zr[ B S[NfeU
             nwodkf; nwos[ Ssq[ r[o okwfj  j? .                      i[V ;fenk .                     BkBe[ r[o uofD goksk
                                                                                                                               nfXe njzp[fX pkX/ ..¡..
          dhnT[ ..                        j/ ekgVhJ/ ! jZE ftZu yZgo cVB  T[j gqG{ ;dk-fEo ofjD tkbk  ..®..¢..¢§..  gzBk §¡
                                                                                                                                  fgnko/ fJB fpfX fwbD[ B ikJh
             r[o okwdk; do;B[ gof;   efj  dk e'Jh bkG BjhA . nmkjm shoEK  nekb g[oy nfdqSN j?, go r[o-Spd  noEL j/ GkJh ! w?B{z ;wM BjhA
                                                                                                                               w? ehJ/ eow nB/ek ..
          wE[ok nzfwqs p:D ..          T[Zs/ GNeD dk Gh e'Jh bkG BjhA .  dh okjhA ;'jDk bZrdk j? . i' iht p/  nkJh fe gowkswk B{z fejVh rZb uzrh
                                                                                                                                  jkfo gfoU ;[nkwh e? d[nko? dhi?
             w{ofs gzu gqwkD g[oy[     r[o[ noi[B[  Grs fsqb'uB nkydk j? e/  j/  nzs gqG{ d/ 'Bkw' B{z wzBdk j? Gkt i'  bZrdh j? . j/ w/o/ wB ! s{z T[j o;sk
                                                                                                                               p[fX fpp/ek .. ojkT[ ..
          fgyj[ B:D ..¡..              gqkDh ! ;[Dl i/ GohnK ftZu nzB d/  iht gqG[ d/ Bkw ftZu i[Vdk j?, T[j  bZG fi; o;s/ T[Zs/ s[oB Bkb gqG{
                                                                                                                                  w'fB GfJU eogksh ofjU BrB
             fJ; b/y dk nXko n;hA rT[Vh  dkD/ BjhA, sK rkj gkT[D dk e'Jh bkG  iht gqG[ dh jz{oh ftZu nZgV iKdk  gqSzB j't/ ns/ T[; dk fwbkg j' ikt/  fcfoU pB wkjh ..
          ;[ywBh dh ¢0thA nSNgdh ns/ T[;  BjhA .                     j?, T[j iht fco wkbe-gqG{ B{z f;o  .¡. ojkT[ .               sN shoE ;G Xosh GqfwU d[fpXk
          d/ Bkb fdZs/ ;b'e B{z pDkfJnk j? .  2H r[o{ BkBe ;kfjp     fBtKdk j?, YkYh pD e/ T[; d/ r[D  ;wkXhnK bkT[D tkb/ b'e  S[Ne? Bkjh ..¢..
          fJ; nSNgdh dk e/Adoh Gkt fJj j?  ;b'e[ wL ¡ ..             rkT[Adk j?                   ;wkXhnK bkT[Ad/ jB, ftdtkB b'e  wB ekwBk shoE ikfJ pf;U f;fo
          fe j'o ;ko/ nk;o/ ns/ eow-eKv SZv  s[wh s[wk ft;[ ne[ Xs{ok fBw[  j/ BkBe ! w?A th jo/e i[r ftZu  Xow-uouk eod/ jB, go gowkswk B{z  eots XokJ/ ..
          e/ j/ gqG{ ! GNedk GNedk w?A s/oh SoD  cb[..               w"z{d ofjD tkb/ fJZe gqG{ B{z nkgD/  fe;/ ftob/ B/ jh ;wfMnk j? Gkt  wB eh w?b[ B T[so? fJj fpfX i/
          nkfJnk jK . j[D s{z w/oh bki oZy b?  wfB w[fy t;fj fs;[ fi;[ s{z fufs  wB ftZu t;kT[Adk jK .  ;wkXhnK bkT[D ns/ n?t/A oZph uouk  by isB eokJ/ ..£..
          ns/ nkgDh Grsh dh dks pyS d/ .  B nktjh ..                   3H r[o{ noiB ;kfjp         eoB d/ fJBQK sohfenK Bkb gowkswk  efBe ekfwBh j?to r?to pj[ fpfX
             fJ; fynkb B{z fdqVQ eoB bJh  BkBe ejhn? fe;[ jzYfB eowk   iH ;{jh wjbk • ..          BjhA fwbdk .                 dkB[ dkskok ..
          r[opkDh ftZu fJ; soQK d/ fdZs/  pkjo/ ..¡..    gzBk ¡¤§      sT[ w? nkfJnk ;oBh nkfJnk ..  t?SB' Grsl tos, s[b;h wkbk,  nzB p;sq G{fw pj[ nog/ Bj
          fynkb j'o th fwbd/ jB . rT[Vh   noEL j/ gqG{ ! fi; gqkDh d/ fuZs  Go';? nkfJnk feogk nkfJnk ..  shoE fJSBkB nkfd ;ziwK ftZu bZr/  fwbhn? jfo d[nkok ..¤..
          ;[ywBh d/ noE dZ;D s'A gfjbK e[ZM  ftZu s{z BjhA tZ;dk, T[; d/ wB ns/  fiT[ Gkt? fsT[ okyj[ ;[nkwh wkor[  ofjzd/ jB . i'rh nkyd/ jB fe n;hA  g{ik nouk pzdB vzvT[s yN[ eowk
          r[opkDh SpdK dk t/otk j/mK fdZsk  w{zj ftZu s[zwh s[zwk, zfjo, nZe, Xs{ok  r[ofj gmkfJnk ..¡.. ojkT[ ..  w[es j' rJ/ jK . sg eoB tkb/ ;kX{  os[ ojsk ..
          ik fojk j?l                  ns/ fBzw o{g cb tZ; oj/ jB Gkt,  wjk d[so[ wkfJnk ..       sg eoB ftZu jh w;s ofjzd/ jB go  jT[ jT[ eos pzXB wfj gfonk Bj
             1H Grs fsqb'uB ih         T[; gqkDh d/ wB ftZu Gh e[VZsD j?  i?;/ gtB[ M[bkfJnk ..¡..  fJBQK sohfenK Bkb th gowkswk dk  fwbhn? fJj i[rsk ..•..
             ý  ;fsr[o gq;kfd ½        ns/ w{zj'A Gh e"V/ puB p'bdk j? .  ;[fB ;[fB jh vokfJnk ..  fwbkg BjhA j[zdk .             i'r f;X nk;D uT[ok;hj J/ Gh
             r{ioh ;qh fsqb'uB ihT[ e/ gd/  j/ BkBe ! n?;/ pdB;hp gqkDh  eoo' XqwokfJnk ..¢..        w'B Xkoh ns/ u[Zg ;kXh oZyD tkb/  efo efo ofjnk ..
          xo[ ¡                        GNed/ fcod/ jB, gqG{ s'A fpBk j'o fe;  frqj nzX e{gkfJnk ..  ;kX{ u[Zg tZNh Gkt w'B Xkoh oZyd/ jB.  tvh nkoik fcfo fcfo iBw? jfo
             nzso[ wfb fBowb[ Bjh ehBk  d/ nZr/ fJBQK dh ftfEnk dZ;hJ/ < Gkt,  gkte[ ;rokfJnk ..£..  ;zfBnk;h ;zfBnk; ftZu pqjwukoh  f;T[ ;zr[ B rfjnk ..¦..
          pkjfo G/y T[dk;h ..          gqG{ nkg jh fJBQK dk fJj o'r d{o eoB  rjh UN ;kXkfJnk ..   pqjwuoi ftZu ns/ T[dk;h b'e     oki bhbk okiB eh ouBk efonk
             fjod? ewb[ xfN pqjw[ B uhBQk ekj/  tkbk j?, j'o e'Jh BjhA .  BkBe jfo fXnkfJnk .. np w?  T[dk;h d/ G/y ftZu w;s ofjzd/ jB go  j[ew[ nckok ..
          GfJnk ;zfBnk;h ..¡..            wL ¡..                     g{ok gkfJnk ..¤..£..¤¦..   gzBk §¤¦  fJBQK sohfenK Bkb th gowkswk BjhA  ;/i ;'jBh uzdB[ u'nk Boe x'o ek
             Gow/ G{bh o/ i? uzdk ..      wfs gzy/o{ feos[ ;kfE ep T[sw  noEL j/ gqG{! w?A s/oh SoB nkfJnk  gkfJnk ik ;edk .   d[nkok ..§..
             Bjh Bjh uhBQnk gowkBzdk ..¡..  ep Bhu ..                jK, fJ; Go';/ Bkb nkfJnk jK fe s{z  e'Jh gqkDh nkydk j? fe Grsh B"A  jfo ehofs ;kX;zrfs j? f;fo
          ojkT[ ..                        ep uzdfB ep nfe vkfb ep T[uh  feogk eo/Ark . j/ wkbe gqG{ ! fit/A  fe;wK dh j? . gzfvs t/dK B{z T[Zuh  eowB e? eowk ..
             xfo xfo ykfJnk fgzv[pXkfJnk  gohfs ..                   s?B{z uzrk bZr/, w/oh oZfynk eo . w?B{z  T[Zuh gVQdk j? . frqj;sh frqj;s-Xow  ej[ BkBe fs;[ GfJU gokgfs fi;[
          fyzEk w[zdk wkfJnk ..           BkBe j[efw ubkJhn? ;kfjp brh  s/o/ do s/ r[o{ B/ G/fink j?, w?B{z s/o/  ftZu w;s ofjzdk j? go fJBQK sohfenK  g[op fby/ ek bjBk ..®..
             G{fw w;kD eh G;w brkJh r[o  ohfs ..¢..  gzBk ¡¤®        do dk o;sk r[o{ B/ ftykfJnk j? .¡.  Bkb th gowkswk B{z gkfJnk BjhA ik  s/o' ;/te[ fJj ozfr wksk ..
          fpB[ ss[ B gkfJnk ..¢..         noEL iht dh ws wkB', fJZe gzSh  ojkT[ .                 ;edk .                          GfJU feqgkb[ dhB d[y GziB[ jfo
             ekfJ igj[ o/ ekfJ sgj[ o/ ekfJ  j?, T[; d/ fgSb/ ehs/ j'J/ ezwK d/ ekoB  j/ gqG{ ! s/z jtk tKr wkfJnk  nB/eK gqkDh n?;/ jB i' 'nbZy-  jfo ehosfB fJj[ wB[ oksk .. ojkT[
          fpb'tj[ gkDh ..              pfDnk j'fJnk ;[GkT[ T[; d/ Bkb ;kEh  dhnK bfjoK XZe/ wkodhnK jB . s/oh  nbZy' g[ekod/ ofjzd/ jB, nB/eK gqkDh  d{ik ..¡..£..   gzBk 641-642ä
             by uT[ok;hj fifBQ T[gkJh ;'  j?, fJ; soQK d/ ;[GkT[ ekoB T[; gqkDh  ouh wkfJnk fJZe tZvk ;w[zdo j? fi;  pj{-o{ghJ/ pD/ j'J/ jB, nB/eK gqkDh  pkeh ;ck 40 s/
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44