Page 113 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 113
113
ื่
ว่ายึดถือเพอตน เช่น ใครก็ตามที่ยึดถือทรัพย์อยู่ย่อมสันนิษฐานได้ว่ามีการครอบครอง และมีสิทธิ
ครอบครอง จะพสูจน์หักล้างข้อสันนิษฐานได้ว่าผู้ยึดถือเป็นเพยงคนใช้ ยึดถือชั่วคราวอนสั้น หรือทำ
ิ
ี
ั
สัญญาจะซื้อจะขายแต่ได้มอบที่ดินให้ผู้จะซื้อครอบครองก่อน ถือว่าครอบครองแทนผู้จะขาย แม้
ครอบครองนานเท่าใดก็ไม่ได้สิทธิครอบครอง เพราะยังไม่ได้บอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะแห่งการ
ครอบครองไปยังผู้จะขายตามมาตรา 1381 แต่ถ้าเป็นกรณีธนาคารซื้อที่ดินมีโฉนดโดยไม่ได้จด
ทะเบียน สัญญาตกเป็นโมฆะสูญเปล่าตั้งแต่แรก แต่ธนาคารครอบครองอย่างเป็นเจ้าของ โดยเจตนา
เป็นเจ้าของติดต่อกันเกิน 10 ปี ธนาคารได้กรรมสิทธิ์ ส่วนที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินแม้มีการ
ื่
ครอบครองก็ไม่มีสิทธิครอบครอง แต่สามารถใช้ประโยชน์ในทรัพย์นั้นได้ และมีสิทธิดีกว่าผู้อนหากมี
การโต้แย้งสิทธิในการใช้ประโยชน์
2. สันนิษฐานว่าครอบครองโดยสุจริต โดยความสงบและโดยเปิดเผย
เพอประโยชน์ของผู้ครอบครองปรปักษ์ ฉะนั้นเจ้าของที่ดินต้องพสูจน์หักล้างข้อ
ื่
ิ
สันนิษฐานที่ว่า “ผู้ครอบครองนั้น ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าครอบครองโดยสุจริต โดยความสงบและโดย
เปิดเผย” เป็นบทสันนิษฐานเป็นคุณแก่ผู้มีสิทธิครอบครอง ว่าได้ทำการครอบครองโดยสุจริต โดย
ความสงบและโดยเปิดเผยแล้ว แต่หากผู้ใดจะโต้เถียงเป็นอย่างอื่นจึงมีหน้าที่ต้องพิสูจน์หักล้าง
คำว่า โดยสุจริต คือดูว่ารู้หรือไม่รู้ว่าเป็นทรัพย์สินของผู้อื่น การที่เข้าครอบครองโดยไม ่
รู้ว่ามีผู้อื่นได้สิทธิในอสังหาริมทรัพย์นั้นมาก่อนแล้ว แต่ถ้าได้มาโดยรู้ข้อเท็จจริงเช่นว่านั้นแล้ว ถือว่าไม่
สุจริต
คำว่า โดยความสงบ หมายความว่าเข้าครอบครองอยู่โดยไม่ได้ถูกกำจัดให้ออกหรือไม่
ได้ถูกฟ้องร้องขับไล่ให้ออกจากที่ดิน โดยไม่ทะเลาะกันหรือไม่มีข้อพิพาทกัน
คำว่า โดยเปิดเผย หมายความว่า เข้าครอบครองโดยมิได้มีการปิดบังอำพรางหรือซ่อน
ื่
ื่
เร้นในการเข้ายึดถือครอบครองทรัพย์สินของผู้อน แต่เปิดเผยให้คนอนรู้และเข้าใจว่าครอบครองที่ดิน
เพื่อตนเองในฐานะเป็นเจ้าของ
3. สันนิษฐานว่าครอบครองติดต่อกันตลอดเวลา
ิ
เพอประโยชน์เป็นคุณแก่ผู้ครอบครองปรปักษ์ ผู้ครอบครองปรปักษ์พสูจน์วันเริ่มเข้า
ื่
ไปครอบครอง เจตนาเป็นเจ้าของและคนรู้ตลอดที่ยังครอบครองอยู่ กฎหมายสันนิษฐานว่าครอบครอง
ติดต่อกันตลอดเวลา เจ้าของที่ดินต้องพสูจน์หักล้างข้อสันนิษฐานที่ว่า “ถ้าพสูจน์ได้ว่าบุคคลใด
ิ
ิ
ครอบครองทรัพย์สินเดียวกันสองคราว ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าบุคคลนั้นได้ครอบครองติดต่อกัน
