Page 117 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 117
117
ิ
คำพพากษาศาลฎีกาที่ 479/2514 (ศาลฎีกา. ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการ
สื่อสารในศาลฎีกา. ออนไลน์. 2555) จำเลยทำสัญญาขายที่นาให้โจทก์ ไม่ทำเป็นหนังสือและจด
ทะเบียนย่อมตกเป็นโมฆะ แต่เมื่อเป็นที่ดินมือเปล่าซึ่งมีแต่สิทธิครอบครอง และจำเลยครอบครองอยู่
ได้ขอเช่าที่นาจากโจทก์หลังจากขายตามมาตรา 1380 วรรคแรก ถือว่าเป็นการโอนการครอบครอง
แล้วโดยถูกต้อง
ส่วนมาตรา 1380 วรรคสอง เป็นกรณีที่ผู้แทนผู้โอนยึดถืออยู่ ผู้โอนต้องสั่งผู้แทนให้
ยึดถือแทนผู้รับโอน เช่น นายศิลามีที่ดินมือเปล่าแต่ให้นายเพลิงเช่า ต่อมานายศิลาขายที่ดินให้นาย
พายุ การโอนทำได้โดยการที่นายศิลาบอกให้นายเพลิงทราบว่าที่ดินนั้นเป็นของนายพายุแล้ว ถ้านาย
เพลิงเช่าอยู่ก็ขอให้ยึดถือที่ดินนั้นในฐานะผู้เช่าของนายพายุต่อไป ดังนี้ถือได้ว่านายศิลาได้โอนสิทธิ
ครอบครองในที่ดินนั้นให้นายพายุแล้ว
การสิ้นสุดการครอบครอง
การครอบครองย่อมสุดสิ้นลง ถ้าผู้ครอบครองสละเจตนาครอบครองหรือไม่ยึดถือ
ทรัพย์สินต่อไป เช่น ละทิ้งที่ดินซึ่งมีสิทธิครอบครองไปนานถึง 8 ปีแล้ว ถือว่าได้สละเจตนาครอบครอง
หรือไม่ยึดถือทรัพย์สินต่อไป สิทธิครอบครองย่อมสิ้นสุดลง เว้นแต่เกิดเหตุอันมีสภาพเป็นเหตุชั่วคราว
มีมาขัดขวางมิให้ผู้ครอบครองยึดถือทรัพย์สิน เช่นนี้จะถือว่าการครอบครองได้สุดสิ้นลงแล้วไม่ได้ เช่น
ถูกแย่งการครอบครองแล้วได้ฟองเอาคืนภายใน 1 ปี หรือ บางปีน้ำท่วมหรือฝนแล้งทำนาไม่ได้ จึงเข้า
้
ไปครอบครองไม่ได้
การสละสิทธิครอบครองนั้นสามารถสละได้โดยการเลิกการครอบครอง แม้เป็น
อสังหาริมทรัพย์มีทะเบียน เช่น ที่ดินมี น.ส.3, น.ส.3 ก แตกต่างจากกรรมสิทธิ์ ซึ่งจะสละเช่นนี้ได้
เฉพาะสังหาริมทรัพย์ตามมาตรา 1319 ถ้าอสังหาริมทรัพย์มีทะเบียนกรรมสิทธิ์จะสละเช่นนี้ไม่ได้
ผลของการสละการครอบครองในที่ดินมือเปล่า ถ้าโอนการครอบครองให้ผู้อื่นโดยใจสมัคร
เพอได้รับเงินตอบแทน จึงไม่เป็นการทำนิติกรรมโอนทรัพยสิทธิในอสังหาริมทรัพย์ที่ต้องทำเป็น
ื่
หนังสือและจดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ แต่เป็นการสละการครอบครองตามมาตรา 1377 และโอนการ
ครอบครองตามมาตรา 1378 ผู้รับโอนย่อมได้สิทธิครอบครองทันทีทเข้ายึดถือเพื่อตน ผู้ครอบครองจะ
ี่
้
มาฟองเอาคืนภายใน 1 ปี ไม่ได้ เพราะไม่เป็นการรบกวนหรือแย่งการครอบครอง แม้ที่ดินมีสิทธิ
ครอบครองซึ่งเป็นทรัพยสิทธิอย่างหนึ่ง แต่การโอนสิทธิครอบครองที่ดิน ทำได้โดยการสละเจตนา
