Page 97 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 97
97
ให้เกิดข้อสันนิษฐานว่ารั้วต้นไม้ หรือคูที่เหลือนั้นยังเป็นของเจ้าของรวมอยู่หรือไม่ มาตรา 1345 นี้จึง
่
ให้เจ้าของที่ดินผู้ตัดรั้วหรือถมคนั้นต้องกอกำแพง หรือทำรั้วตามแนวเขตนั้นด้วย ถ้าไม่ยอมทำเจ้าของ
ู
ที่ดินอีกแปลงหนึ่งมีสิทธิที่จะฟ้องร้องบังคับให้ทำได้ (บัญญัติ สุชีวะ. 2540 : 197)
้
8. ต้นไมอยู่บนแนวเขตที่ดิน
ถ้ามีต้นไม้อยู่บนแนวเขตที่ดิน ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าเจ้าของที่ดินทั้งสองข้างเป็น
เจ้าของต้นไม้รวมกัน รวมทั้งมีสิทธิได้ดอกผลเป็นของที่ดินคนละส่วนเท่าๆ กันด้วย หากเจ้าของแต่ละ
ฝ่ายต้องการให้ขุดหรือตัดต้นไม้ก็สามารถทำได้ ถ้ามีค่าใช้จ่ายในการนั้นต้องเสียเท่ากันทั้งสองฝ่าย แต่
ถ้าเจ้าของอกฝ่ายหนึ่งสละสิทธิในต้นไม้ ฝ่ายที่ต้องการขุดหรือตัดต้องเสียค่าใช้จ่ายด้วยตนเองเพยง
ี
ี
ื่
ฝ่ายเดียว ทั้งนี้หากต้นไม้นั้นเป็นหลักเขตและจะหาหลักเขตอนที่เหมาะสมมาแทนไม่ได้ ย่อมจะขุด
หรือตัดต้นไม้นั้นมิได้ แต่ถ้าทั้งสองฝ่ายตกลงกันให้ขุดหรือตัด แม้จะเป็นหลักเขตก็สามารถทำได้
9. การตัดรากไม้หรือกิ่งไม้ซึ่งรุกล้ำ
รากไม้ที่รุกล้ำเข้าไปในที่ดินผู้อน เจ้าของที่ดินติดต่อมีสิทธิตัดและเอาเป็นของตนได้
ื่
โดยไม่ต้องบอกเจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินที่ปล่อยรากไม้รุกล้ำ แต่ถ้าเป็นกิ่งไม้ที่ยื่นรุกล้ำเข้ามา
จะต้องบอกเจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินติดต่อนั้นก่อนให้เขาจัดการตัดเสียภายในเวลาอนสมควร
ั
เมื่อบอกเช่นนั้นแล้วเจ้าของต้นไม้ยังไม่ตัด เจ้าของที่ดินที่กิ่งไม้รุกล้ำมีสิทธิตัดเอาเองได้ แต่การตัดนั้น
จะต้องตัดเฉพาะส่วนที่รุกล้ำแนวเขตที่ดินเข้ามาเท่านั้น เมื่อตัดแล้วเจ้าของที่ดินติดต่อที่ตัดนั้นมีสิทธิ
ในกิ่งไม้และดอกผลที่ติดอยู่กับกิ่งที่ตัดนั้นด้วย โดยถือว่าเจ้าของได้สละสิทธิในกิ่งไม้และดอกผลนั้น
แล้ว แต่ถ้าเจ้าของหรือผู้ครอบครองต้นไม้ที่รุกล้ำเป็นผู้ตัดเอง เจ้าของต้นไม้ย่อมมีสิทธิในกิ่งไม้และ
ดอกผลของต้นไม้ เจ้าของที่ดินที่ถูกรุกล้ำจะเอากิ่งไม้และดอกผลนั้นไม่ได้ บทบัญญัติมาตรา 1347 นี้
ใช้บังคับเฉพาะเรื่องรากหรือกิ่งไม้รุกล้ำเท่านั้น ถ้าต้นไม้ทั้งต้นรุกล้ำจะตัดตามมาตรานี้ไม่ได้ หรือถ้า
ส่วนที่รุกล้ำไม่ใช่กิ่งไม้ เช่น เป็นไม้เลื้อย เถาไม้ที่เลื้อยไปบนดิน เป็นต้น จะนำบทบัญญัติมาตรานี้มา
ปรับใช้ไม่ได้ และจะนำมาตรา 1314 มาใช้บังคับก็ไม่ได้เช่นกัน แต่สามารถนำหลักแห่งมาตรา 1335
และมาตรา 1336 มาใช้บังคับได้ (บัญญัติ สุชีวะ. 2540 : 200-201) ทั้งนี้เจ้าของที่ดินที่ถูกรุกล้ำ
สามารถใช้สิทธิทางศาลได้เลยโดยไม่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 1337 ก่อนก็ได้
10. ดอกผลของต้นไม้ที่หล่นตามธรรมดา
ดอกผลแห่งต้นไม้ที่หล่นตามธรรมดาลงในที่ดินติดต่อแปลงใด กฎหมายสันนิษฐานไว้
ก่อนว่าเป็นดอกผลของที่ดินแปลงนั้น กรณีนี้ดอกผลของต้นไม้ต้องเป็นชนิดเดียวกันปลูกอยู่ใกล้แนว
