Page 93 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 93
93
เป่าได้หากเกิดความเสียหายหรือเดือดร้อนขึ้น เช่น นายวายุทำสะพานลงในคลอง แต่ปิดหน้าที่ดินของ
นายศิลา ทำให้นายศิลาขึ้นลงคลองตามปกติไม่ได้ นายศิลาเจ้าของที่ดินเรียกให้รื้อถอนได้ตามมาตรา
1337 หรือกรณีนายพายุได้รับอนุญาตให้ทำชลประทาน จึงสร้างฝายทำให้นายวารีผู้เป็นเจ้าของนา
เสียหาย ได้รับน้ำน้อยกว่าปกติ มีสิทธิขอให้ทำให้ความเสียหายสิ้นไปได้ด้วย เป็นต้น ซึ่งเจ้าของ
อสังหาริมทรัพย์กำจัดการรบกวนด้วยตนเองหรือจะใช้สิทธิทางศาลก็ได้ และมีสิทธิที่จะเรียกเอาค่า
ทดแทนเพอความเสียหายหรือเดือดร้อนดังกล่าวได้ตามมาตรา 1337 และการใช้สิทธิซึ่งมีแต่จะ
ื่
ื่
ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อนตามมาตรา 421 ทั้งนี้เจ้าของบ้านแม้ไม่ใช่เจ้าของที่ดินก็ได้รับความ
คุ้มครองสิทธิในกรณีนี้ด้วย เพราะบ้านเป็นอสังหาริมทรัพย์ เช่น เช่าที่ดินของวัดปลูกบ้าน ได้รับความ
ิ
เดือดร้อนจากการกระทำของเจ้าของอสังหาริมทรัพย์เป็นพเศษใช้มาตรา 1337 ได้ เพราะบ้านไม่เป็น
ส่วนควบ เนื่องจากสร้างโดยมีสิทธิตามสัญญาเช่า ดังนั้นผู้สร้างเป็นเจ้าของบ้านจึงเป็นเจ้าของ
อสังหาริมทรัพย์
ข้อจำกัดอำนาจกรรมสิทธิ์โดยกฎหมาย
ข้อจำกัดอำนาจกรรมสิทธิ์มีบัญญัติไว้ในบรรพ 4 ตั้งแต่มาตรา 1338 ถึงมาตรา 1355 โดย
มาตรา 1338 เป็นหลักทั่วไปที่ทำให้ทราบว่าการจำกัดกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์นั้นไม่จำต้องจด
ทะเบียนตามมาตรา 1299 วรรคแรก ส่วนมาตรา 1339 ถึงมาตรา 1355 เป็นข้อจำกัดกรรมสิทธิ์ของ
ื่
เจ้าของอสังหาริมทรัพย์ตามที่กฎหมายบัญญัติ แต่ไม่ใช่ข้อกำหนดสิทธิให้บุคคลอน เช่น ข้อจำกัดสิทธิ
ของเจ้าของที่ดินที่อยู่ต่ำกว่าตามมาตรา 1339 ที่ว่าเจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลตามธรรมดาจาก
ื่
ที่ดินสูงมาในที่ดินของตนหรือกรณีที่ดินที่ล้อมรอบที่ดินของผู้อนไว้จนที่ดินตอนในไม่มีทางออกสู่ทาง
สาธารณะได้ตามมาตรา 1349 เจ้าของที่ดินตอนในมีสิทธิขอเปิดทางจำเป็นเพื่อออกสู่ทางสาธารณะได้
และเจ้าของที่ดินแปลงที่ล้อมอยู่ต้องยอมให้เขาผ่านได้ เป็นต้น
1. ข้อจำกัดสิทธิในอสังหาริมทรัพย ์
ข้อจำกัดสิทธิของเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ เป็นข้อจำกัดสิทธิตามที่กฎหมายบัญญัติไว้
จึงไม่จำต้องจดทะเบียน และข้อจำกัดตามกฎหมายดังกล่าวให้ถือว่าทุกคนต้องรู้ว่าถูกจำกัดสิทธิ จะ
ิ
้
อางไม่รู้กฎหมายไม่ได้ตามหลักกฎหมายปิดปาก หากจะมีการยกเลิกเพกถอนหรือแก้ข้อจำกัดตาม
กฎหมายนี้ให้หย่อนลงต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนเท่านั้น จะตกลงทำนิติกรรมไม่ได้ เช่น ที่ดิน
ที่แบ่งซื้อมาจากเจ้าของเดิมไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะ ถ้าจะออกสู่ทางสาธารณะจะต้องอาศัยทาง
